NVLF
PERSBERICHT
Taalachterstand peuters signaleren met inzet van logopedisten
Woerden, 21 maart 2008 - De beroepsvereniging van logopedisten NVLF pleit voor het
inzetten van specialistische hulp door logopedisten bij het opsporen van taalachterstand
bij peuters. Dit zegt de belangenvertegenwoordiger in een reactie op het convenant dat
staatssecretaris Dijksma van Onderwijs heeft gesloten met de vier grote gemeenten. Om de
taalontwikkeling bij jonge kinderen van 0 tot 4 te stimuleren, bieden gemeenten voor en
vroegschoolse educatie, maar bij het signaleren gaat het vaak mis. "Omdat er geen
landelijke taaltoets voor die leeftijdsgroep is, kan er geen alerte reactie zijn bij een
mogelijke achterstand in de taalontwikkeling. Vooral de ouders hebben een belangrijk
aandeel in het stimuleren van de taalontwikkeling bij peuters", aldus Marjolein Coppens,
bestuurslid van de NVLF.
Preventieve logopedie is onmisbaar als stimulatie van de taalontwikkeling bij jonge kinderen.
Daarom zal er een landelijk instrument moeten komen dat de taalachterstand bij allochtone én
autochtone peuters in de voorschoolse leeftijd kan aantonen. "De G4 willen de voor en
vroegschoolse educatie (VVE) verplicht stellen voor risicogroepen met een taalachterstand. De
onderwijswethouders zien in de taalachterstand een reden om allochtone kinderen en kinderen, de
zogenaamde risicogroepen, te verplichten tot voorschoolse educatie. Met dit plan willen ze de
achterstand al bij aanvang van het basisonderwijs verminderen of voorkomen. Het is van belang
om deze risicogroepen eerst goed in kaart te brengen", zegt Marjolein Coppens.
Investeren in de taalontwikkeling
Consultatiebureaus zijn een belangrijke schakel in het signaleren van mogelijke
taalontwikkelingsproblematiek bij alle peuters. "Een geschikte taaltoets die kijkt naar de
taalontwikkeling vanaf nul jaar, moet er beslist komen. Zo'n investering kost geld, maar is goed te
verantwoorden wanneer we zien hoeveel geld er gestoken zal moeten worden in het extra
begeleiden van kinderen met een taalachterstand. Zo zou het screenen van peuters op
taalstoornissen of taalontwikkelingsachterstand ongeveer 2 miljoen kosten. De kosten om de
achterstand weer te verhelpen is vele malen hoger".
De NVLF vindt dat taal- en spraakproblemen moeten worden aangepakt in de leeftijdsfase waarin
ze ontstaan. Dit voorkomt dat de achterstanden structureel worden. Van structurele achterstanden
blijven kinderen gedurende hun hele onderwijstraject last houden. De gevolgen zijn dat ze later
belemmeringen ondervinden in hun sociaaleconomisch en sociaal-emotioneel participeren in de
samenleving.
Logopedie in voor- en vroegschoolse educatie
Gemeentelijk voor- en vroegschoolse educatiebeleid (VVE) draagt bij aan een vroegtijdige
ontwikkeling van kinderen. Extra ondersteuning aan kinderen met risico's op achterstanden geeft
hen betere kansen op een succesvolle schoolcarrière en een startkwalificatie voor de
arbeidsmarkt.
Door VVE-programma's aan te vullen met logopedische kennis en deze in te zetten op
peuterspeelzalen en basisscholen, pak je de ontwikkelings- en taalachterstanden van kinderen in
de basis aan. Logopedisten kunnen een bijdrage leveren aan de preventie door leerkrachten voor
te lichten, te coachen en te trainen in het herkennen van een niet normaal verlopende
taalontwikkeling. De logopedist is daarbij deskundig op het gebied van meertalige spraak- en
taalontwikkeling.
In de leeftijd 0-4 jaar vindt de sterkste ontwikkeling op het gebied van taal plaats. De beginjaren
zijn cruciaal. Als het kind te weinig uitdaging en aanbod in taal krijgt, heeft het een grotere kans op
taalachterstand. Deze kan later niet of nauwelijks worden ingelopen. Daarom moet er in
peuterspeelzalen en kinderdagverblijven meer aandacht zijn voor taal. Daar gaat een positief
effect van uit voor het kind zelf, zijn omgeving, de schoolloopbaan en daarmee de toekomst.
Marjolein Coppens: "Een vijfjarige heeft de belangrijkste leeftijd voor het behandelen van
taalachterstanden eigenlijk al gehad. Een behandeling heeft nog wel zin, maar jonger behandelen
is veel effectiever. Leeftijd is een voorspeller van succes bij taalverrijking of de behandeling en
stimulering van taalachterstand. Hulp die voor het vierde levensjaar wordt ingezet, heeft een groter
blijvend resultaat."
Als ouders zich zorgen maken over de taalontwikkeling van hun kind kunnen ze vanzelfsprekend
ook hun huisarts om een verwijzing naar een logopedist vragen. Logopedisten in de
eerstelijnszorg bieden zeer goede hulp aan hele jonge kinderen. Ouders van kinderen uit de
risicogroep missen vaak het vermogen of inzicht om problemen te signaleren en die bij de huisarts
te melden. Door bij alle peuters een taaltoets af te nemen én voorschoolse educatie aan te bieden,
bereik je ook die peuters die anders mogelijk geen ondersteuning krijgen terwijl ze het wel hard
nodig hebben.
Ondersteuning aan ouders
In de begeleiding van taalvertraagde kinderen kunnen ook de ouders betrokken worden voor een
effectieve taalinterventie. Gecertificeerde logopedisten betrekken ouders bij de taalontwikkeling
van hun kinderen via het Hanen-ouderprogramma. Dit is een specifieke taalinterventie voor
opvoeders. Omdat zij het beste hun kinderen kunnen motiveren, zijn ouders belangrijk voor het
verhelpen van taalachterstanden in de dagelijkse situatie.
Speciaal getrainde logopedisten kunnen onderdelen van het Hanen-ouderprogramma ook
aanbieden aan basisscholen of peuterspeelzalen.
Noot voor de redactie (