Nieuws
WMO Dag: waarnemen voor betere toekomst
Internationale tekenwedstrijd voor kinderen
20 maart 2008 - De Wereld Meteorologische Dag, 23 maart, staat in het
teken van waarnemingen. "Observing our planet for a better future" is
het thema van de verjaardag van de Wereld Meteorologische Organisatie
(WMO), waarin Nederland vertegenwoordigd wordt door het KNMI.
Meisje in de regen, de inzending van de Nederlandse Feija Beersma (5
jaar)
Meisje in de regen, de inzending van de Nederlandse Feija Beersma (5
jaar)
Weer, klimaat en water hebben een steeds grotere invloed op de
samenleving. Negen van de tien natuurrampen houden tegenwoordig
verband met weer en water. Tussen 1980 en 2000 kostte dergelijke
rampen wereldwijd aan 1,2 miljoen mensen het leven. Rampen kunnen niet
worden voorkomen maar door tijdig te waarschuwen kunnen de gevolgen
wel worden beperkt.
Eerste waarnemingsnetwerk
Waarnemingen spelen daarbij een cruciale rol. Ferdinand II van Toscane
richtte in 1653 en 1654 het eerste internationale meteorologische
netwerk op met een aantal weerstations in Noord-Italië, in Warschau,
Parijs, Innsbruck en Osnabrück. In Florence werden toen al vijftien
keer per dag waarnemingen verricht. In 1780 richtte Karl Theodor,
keurvorst van de Palts de Societas Meteorologica Palatina op, het
eerste wereldomvattende netwerk voor meteorologische waarnemingen met
waarnemers in Europa en Noord-Amerika. Ook uit Delft, Den Haag en
Middelburg kwamen waarnemingen binnen, die gedaan moesten worden met
standaardinstrumenten en volgens strakke richtlijnen.
Nederland loopt voorop
Ons land was één van de eerste waar weerkundige waarnemingen werden
verricht. De natuurkundige Cornelis Drebbel uit Alkmaar maakte in 1612
een soort thermometer, een thermoscoop, die indertijd op het stadhuis
van Delft was opgesteld. De raadsleden waren de eerste die de stand
bijhielden, maar daarvan zijn geen reeksen bewaard gebleven. De eerste
meetreeksen uit ons land stammen uit de achttiende eeuw. De
waterbouwkundige Nicolaus Cruquius begon in 1706 als eerste een
meetreeks en sindsdien is in ons land zonder onderbreking gemeten.
Vooral de lange reeks waarnemingen (1735-1861) op Huize Swanenburgh in
Halfweg door professionele opzieners van de waterstaat zijn van grote
betekenis voor de klimatologische geschiedschrijving van ons land.
De Nederlandse archieven zijn rijk gevuld met meteorologische
gegevens. Het KNMI is één van de eerste instituten die een aantal
historische meetreeksen uit de 17e en 18e eeuw, de periode voor de
oprichting van het Instituut, op dagbasis op internet heeft geplaatst.
Van elke dag sinds 1706 kunt u opzoeken hoe het weer was. Dergelijke
gegevens zijn niet alleen van belang voor klimaatonderzoek, maar ook
voor historische doeleinden, zoals de datering van een opmerkelijke
gebeurtenis, een veldslag, schilderij of overstromingsrampen.
Oude waarnemingen op internet
Zie onze website Antieke waarnemingen onder Verder lezen. Onder
literatuur en uitleg vindt u verschillende publicaties over de
geschiedenis van de meteorologische waarneming in ons land.
Wereld Meteorologische Dag
Op de site van de WMO vindt u alle informatie over de Wereld
Meteorologische Dag 2008 "Observing our Planet for a better future".
Zie onder Nieuws ook onze bijdragen over de WMO-dagen van 2006 en 2007
die in het teken stonden van waarschuwingen voor gevaarlijk weer en de
start van Meteoalarm.eu.
Historische waarnemingen nader verklaard
In onze rubriek Nader verklaard vindt u diverse bijdragen over de
geschiedenis van waarnemingen en meteorologie.
Kindertekeningen
De Wereld Meteorologische Organisatie en het Internationaal Oceaan
Instituut organiseerden een internationale tekenwedstrijd voor
kinderen onder de 16 jaar. Thema's waren de schoonheid van weer en
wolken, het werk van meteorologen en hydrologen, de rol van de
weersvoorspelling in het kader van het bestrijden van rampen en het
milieu in relatie tot weer, klimaat en water. Ook ons land viel in de
prijzen: de vijfjarige Feija Beersma maakte een schets van een "meisje
in de regen". De winnende inzendingen zijn te vinden op de website
(zie Art Gallery).
Eerste uitgave: 20-03-08
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut