Datum: 20 maart 2008
Inlichtingen bij: Peter Zwaneveld (tel. 070-3383334) en Jacqueline
Timmerhuis (tel. 070-3383477)
Spooruitbreidingen tussen Schiphol en Lelystad bijna kostendekkend, behalve
aan Flevolijn
De baten van veel onderdelen van het kortetermijnpakket van
spoorinvesteringen voor de corridor Schiphol Amsterdam Almere Lelystad
(SAAL) wegen grotendeels op tegen de kosten. Dit geldt echter niet
voor uitbreidingen van het spoor op de Flevolijn. Voor de variant
waarbij de Flevolijn wordt uitgebreid naar vier sporen tussen de
stations Almere Muziekwijk en Almere Centrum en tussen Almere Buiten
en Almere Oostvaarders bedragen de additionele baten slechts zo'n 30%
van de additionele kosten (ca. 250 miljoen euro). Toevoegen van deze
uitbreiding van de Flevolijn verslechtert de baten/kosten-verhouding
van het gehele pakket kortetermijnmaatregelen fors. In plaats van 80%
van de kosten dekken de baten dan nog maar ongeveer 60% van de totale
kosten.
Dit concludeert het Centraal Planbureau (CPB) in twee vandaag openbaar
gemaakte second opinions op kosten-batenanalyses over uitbreidingen
van het spoor voor bovengenoemde corridor. Deze kosten-batenanalyses
zijn opgesteld door onder andere het Ministerie van Verkeer &
Waterstaat, ProRail en NS. Het Ministerie van Verkeer & Waterstaat
heeft het CPB gevraagd deze second opinions op te stellen. De
bevindingen van het CPB over de uitgevoerde kosten-batenanalyses zijn
gepubliceerd in twee notities, van 6 november 2007 en 6 maart 2008.
Pakket kortetermijnmaatregelen bestaat uit No Regret-pakket en
(gedeeltelijke) viersporige Flevolijn
Het pakket kortetermijnmaatregelen zonder uitbreiding van de Flevolijn
(aangeduid als het No Regret pakket) omvat met name investeringen in
de Schipholtunnel, aanpassing van aansluiting bij de Riekerpolder (een
zogeheten 'dubbele vorkaansluiting') en keersporen bij Almere Centrum.
De investerings- en instandhoudingskosten van het No Regret pakket
bedragen ca. 450 miljoen euro (exclusief BTW, netto contante waarde).
De baten/kosten-verhouding van het No Regret pakket bedraagt 0,8 in
het meest realistische toekomstscenario. Met andere woorden: de baten
bedragen zo'n 80% van de kosten. Door deze maatregelen wordt het
aantal treinen op de Flevolijn uitgebreid van 10 naar 14 per uur en
kunnen reizigers sneller en betrouwbaarder reizen, hetgeen tot
aanzienlijke baten leidt. Dit heeft als bijkomend voordeel dat er meer
zitplaatscapaciteit wordt aangeboden. De baten van deze extra
zitplaatsen zijn nog niet berekend. Als dit wel zou worden gedaan,
hetgeen het CPB adviseert, dan zou de baten/kosten-verhouding
verbeteren. Mogelijk dekken de baten de kosten dan wel volledig.
Spooruitbreidingen op de Flevolijn: kosten veel hoger dan de baten
Er zijn drie varianten voor uitbreidingen van de Flevolijn onderzocht.
Deze verschillen in de lengte waarover uitbreiding naar viersporigheid
plaatsvindt. Bij de goedkoopste variant bedragen de additionele baten
zo'n 40% van de additionele kosten. De additionele baten van de
duurste variant bedragen ongeveer 20% van de additionele kosten. De
eerder genoemde variant waarbij de baten slechts zo'n 30% van de
kosten bedragen, is de 'middelste' variant. In alle onderzochte
varianten wegen de baten dus bij lange na niet op tegen de kosten.
Bovendien lijken de baten/kosten-verhoudingen van de uitbreidingen van
de Flevolijn eerder overschat dan onderschat.
De beide notities, van 6 november 2007 en van 6 maart 2008, zijn
(gratis) beschikbaar als PDF-bestand op de website van het CPB
(www.cpb.nl).
Centraal Planbureau