18 maart 2008
2,75 % van Antwerpse pasgeborenen hebben een aangeboren afwijking
74% wordt ontdekt voor de geboorte of tijdens eerste levensweek 8,3 % kiest voor abortus
----------
De provincie Antwerpen publiceerde zopas het Eurocat rapport. In dit rapport staat hoeveel kinderen met een afwijking worden geboren. 2,75 % van de baby's de laatste 17 jaar vertonen een afwijking. Het gaat vooral om afwijkingen van het hart- en vaatstelsel en de ledematen. 74% van deze afwijkingen wordt ontdekt voor de geboorte of tijdens de eerste levensweek. In 8,3 % van de gevallen werd gekozen om tot een abortus over te gaan. Het Antwerpse gemiddelde van afwijkingen ligt iets hoger dan het Europese gemiddelde, dat 2,25 % bedraagt. Zo komt een gespleten lip meer voor. Doch hiervoor werden geen aantoonbare oorzaken gevonden. Het aantal afwijkingen blijft wel constant. Antwerpen heeft momenteel het enige eurocatregister voor Vlaanderen.
De provincie Antwerpen werkt al sinds 1989 samen met de Universiteit Antwerpen om het aantal zuigelingen met een aangeboren afwijking te registreren volgens het Eurocat-registratiesysteem (European surveillance of Congenital Anomalies). Het Provinciaal Instituut voor Hygiëne zette hiermee een uniek project op in Vlaanderen en wil op die manier de kinderen met een aangeboren afwijking in de provincie Antwerpen beter opvolgen. Enkele voorbeelden van deze aangeboren afwijkingen zijn: open ruggetje, gespleten lip, hartafwijkingen, klompvoetjes, syndroom van Down... Het aantal aangeboren afwijkingen blijft over de jaren heen vrij constant Het aantal pasgeborenen met een afwijking is over de jaren heen vrij constant gebleven. Het rapport hierover werd opgemaakt met de resultaten van de afgelopen jaren. Over een tijdspanne van 17 jaar, van 1989 tot en met 2006, werden er in de provincie Antwerpen 238.213 kinderen geboren waarvan 6.559 kinderen een aangeboren afwijking hadden. Dit is een gemiddelde van 2,75%. Het Europese gemiddelde voor die periode is lager nl 2,25 %. De meest geregistreerde afwijkingen in de Antwerpse regio zijn deze van het hart- en vaatstelsel, gevolgd door afwijkingen van de ledematen.
Vergelijking met Europa
Als we de totale Europese Eurocat gegevens vergelijken met deze uit de provincie Antwerpen, dan komen afwijkingen van het hart, van het spijsverteringsstelsel en van de chromosomen hier minder voor. Een aantal andere afwijkingen waaronder ledemaatafwijkingen komen hier dan weer meer voor. Dit geldt bijvoorbeeld voor klompvoetjes, gespleten lip, heupkop die los zit in de heupkom, 6 vingers of 6 teentjes. Ook afwijkingen van het zenuwstelsel, van het urinair- en genitaal stelsel en van het spier-skeletstelsel komen bij ons meer voor.
Tijdstip van ontdekking
Van de geregistreerde afwijkingen worden er 74 % ontdekt voor of tijdens de eerste levensweek. Nog 26 % van de afwijkingen worden opgemerkt nadat de moeder meestal de materniteit heeft verlaten, vanaf de tweede week tot 1 jaar. Gezien de nauwgezette opvolging door het Provinciaal Instituut van de Hygiëne en heel wat betrokken dokters en medische diensten, worden afwijkingen in de regio Antwerpen beter geregistreerd dan in andere regio's van Europa.
Aantal geïnduceerde abortussen
Van de 6559 geregistreerde kinderen met een afwijking werden er 89,9% levend geboren. 1,9 % werd dood geboren. In 8,3 % van de gevallen werd gekozen om tot een abortus over te gaan. Dit cijfer is evenwel lager dan in het globale Eurocat-register. Dit wordt beïnvloed door verschillende factoren. Zo is in sommige landen een abortus volledig illegaal, zelfs indien een dringende medische reden hiervoor aanleiding zou geven. In Nederland ligt het aantal testen tijdens de zwangerschap ook opmerkelijk lager waardoor afwijkingen later worden ontdekt waardoor geïnduceerde abortussen niet meer mogelijk zijn. De registratie van afwijkingen bij zwangerschappen die worden beëindigd is moeilijk omwille van de gevoeligheid van het gegeven. Nochtans vormt deze registratie een belangrijke bron van gegevens over afwijkingen die prenataal kunnen gedetecteerd worden. Optimaliseren van de registratie van deze gegevens blijft een aandachtspunt.
Meer gespleten lippen doch geen preventieve maatregelen In de periode 2003-2005 werden er 57 kinderen met een gespleten lip geboren, terwijl het verwachte aantal op 34 kinderen werd geschat. We noemen deze verhoging een cluster. Bij een cluster worden de afwijkingen nader bekeken volgens een afgesproken procedure. Het Provinciaal Instituut voor Hygiëne onderzocht de afwijkingen zelf, de blootstelling tijdens de zwangerschap, de woonplaats, ... De resultaten zijn hier nu van bekend. Er werd geen oorzaak gevonden voor de verhoging van gespleten lip. Omdat het voorkomen van de afwijking later ook terug normaal werd zijn geen preventieve maatregelen nodig. De provincie Antwerpen blijft wel de afwijking nauwlettend opvolgen.
Eurocat Antwerpen werkte mee aan een studie over hartafwijkingen Elk jaar worden er in de Antwerpse regio 8 kinderen met een ernstige hartafwijking geboren. Deze hartafwijking kenmerkt zich door de verwisseling van de grote bloedvaten op het hart. Het voorbije jaar participeerde het PIH samen met 5 andere Eurocat registers aan een studie over deze afwijkingen. Er werd nagegaan hoeveel borelingen overleven tot de leeftijd van 1 jaar en welke factoren deze overleving beïnvloeden. Een kwart van deze kinderen bereikte de leeftijd van 1 jaar niet. De overlevingskansen van deze kinderen zijn wel beter indien de afwijking al tijdens de zwangerschap kan vastgesteld worden.
Verantwoordelijke gedeputeerden:
Jos Geuens, sp.a, gedeputeerde bevoegd voor leefmilieu tel. 03 240 52 55
Marc Wellens, CD&V, gedeputeerde bevoegd voor welzijn en volksgezondheid tel. 03 240 52 48
Perscontact:
Vera Nelen
Provinciaal Instituut voor Hygiëne, Kronenburgstraat 45, 2000 Antwerpen tel. 03 259 12 73, e-mail:
Het volledige rapport met de resultaten van de registratie van aangeboren afwijkingen kunt u bekomen op eenvoudige aanvraag.