Het Koninklijk Huis
Toespraak van de Prins van Oranje, 18 maart 2008
Wereldwaterdag 2008, Rotterdam
Mevrouw de Staatssecretaris, Mijnheer de Burgemeester, Dames en Heren,
Burgemeester Opstelten kan ons vandaag met een gerust hart hier op de
Coolsingel ontvangen. Dat was anderhalve eeuw geleden wel anders
geweest. Rotterdam gebruikte toen haar stadsgrachten-, sloten en
singels nog als open riolen. De stank was niet te harden en door het
vervuilde water was er in 1832 zelfs sprake van een regelrechte
cholera epidemie.
Als ik de geschiedenisboeken er op nalees, lijkt het wel of in de
negentiende eeuw heel Europa bedwelmd was door stank. Ook in London
werden in die tijd het afvalwater en uitwerpselen geloosd in de
Thames. In de hete zomer van 1858 -precies 150 jaar geleden - leidde
dit tot een regelrechte crisis in de Engelse hoofdstad, die wordt
herinnerd als: `the Great Stink'.
Nu, anderhalve eeuw later, is een dergelijke situatie in Rotterdam en
de rest van Europa gelukkig niet meer denkbaar. Er is op tijd
ingegrepen. Hier in Rotterdam is dat te danken aan een doortastende
aanpak van het stadsbestuur en de uitvoering van het vooruitstrevende
waterproject van stadsarchitect Rose.
Maar in grote delen van de wereld is het sanitatieprobleem met de
bijbehorende stank en ziektes nog steeds de orde van de dag. Zoals we
al hoorden hebben 2,6 miljard mensen op deze wereld, vandaag de dag,
nog steeds geen beschikking over goede sanitaire voorzieningen en
riolering!
Ieder dag sterven 7500 mensen door onhygiënische omstandigheden aan
een van de vele voorkomende watergerelateerde ziekten. Van die 7500 is
maar liefst tweederde jonger dan vijf jaar! Onnodig!
Hoe kunnen wij dit laten gebeuren, dames en heren? Hoe kunnen we 40%
van de wereldbevolking laten leven in omstandigheden die wij 150 jaar
geleden al als onacceptabel beschouwden? Terwijl we weten hoe
belangrijk sanitatie is voor een waardig bestaan, voor gezondheid en
voor ontwikkeling. En terwijl de oplossingen beschikbaar zijn!
Het International Year of Sanitation gaat hier verandering in brengen.
U gaat hier verandering in aanbrengen!
Met dit jaar, the International Year of Sanitation 2008, wil de
Verenigde Naties ervoor zorgen dat iedereen, wereldwijd, zich bewust
wordt van de omvang van de problemen op het gebied van water en
sanitatie. Omdat extra aandacht en extra maatregelen voor sanitatie en
hygiëne hard nodig zijn.
Onlangs concludeerde het British Medical Journal dat de ontwikkeling
van sanitatie de grootste medische vooruitgang van de laatste 160 jaar
is geweest. Goede sanitatie is vanuit gezondheidsoogpunt cruciaal,
maar het raakt aan veel meer essentiële kanten van het menselijke
bestaan. U vermijdt de stinkende wc, omdat u zich daar niet op uw
gemak voelt. Ik gun iedereen een omgeving waarin hij zich prettig
voelt en beschermd. Meisjes durven naar school als er een WC is en
vrouwen gaan aan het werk.
En dan de economische kant van de zaak: 1 Euro investeren in sanitaire
voorzieningen levert een indirect rendement op van meer dan 7 euro
elders in de economie. Kortom, goede sanitatie werkt significant door
op veel vlakken.
In november vorig jaar hebben we een start gemaakt met the
International Year of Sanitation. In New York bij de VN en in Zaanstad
bij Simavi. Velen van u waren daarbij en eigenlijk hoef ik u niet meer
te overtuigen van de noodzaak van grotere politieke en beleidsmatige
aandacht voor sanitatie.
"Health, dignity and development" is ons motto. Een gezond,
menswaardig bestaan met kansen op ontplooiing en ontwikkeling, daar
gaat het om. En dat bereiken we alleen via grotere bewustwording op
alle niveaus en concrete acties en projecten in het veld.
Dames en heren,
Het verheugt me bijzonder dat we vier maanden na de start van het
International Year al zoveel beweging zien.
In die korte periode heb ik met mijn VN adviesgroep, UNSGAB, afspraken
kunnen maken met ministers in Latijns Amerika, Azië en Afrika.
Vooral voor dit laatste continent is sprake van een geweldige
vooruitgang.
Ik ben er trots op te kunnen melden dat tijdens de AfricanSan
conferentie in Durban, afgelopen februari, alle 35 aanwezige
Afrikaanse Ministers en delegatieleiders hun steun en medewerking
hebben toegezegd om zich gezamenlijk hard te maken om de
millenniumdoelen voor sanitatie te bereiken. Er zijn meteen spijkers
met koppen geslagen, want ter plekke werden concrete afspraken
vastgesteld in de zogenaamde 'éThekwini Commitments on Sanitation' and
the 'AfricaSan Action Plan 2008-2010'. Deze afspraken zullen als input
dienen voor de volgende top van alle Afrikaanse Staatshoofden en
regeringsleiders die op 30 juni in Egypte gehouden zal worden en waar
Water en Sanitatie centraal zullen staan.
Kortom, sanitatie komt nu daadwerkelijk op politieke agenda's binnen
regeringen!
Sanitation scores!
Dat is essentieel voor de aanpak van het probleem.
Ook in ons land is er heel veel gebeurd. Dat hebben we te danken aan
velen van u hier in de zaal en ik wil u daar oprecht voor danken.
Na de startbijeenkomst in Zaandam hebben de DJ's van Radio 3FM met de
Serious Request actie Sanitatie een week lang in het nieuws gebracht.
Behalve veel aandacht heeft deze actie ook ruim 5 miljoen euro
opgeleverd! Ook velen van u waren `sanitatie sponsors', dank hiervoor!
Mede door de 3FM-actie kwam het woord `sanitatie' regelmatig in het
nieuws waardoor het inmiddels een bekend begrip is in de Nederlandse
kranten. En dat betekent veel: het betekent nationale aandacht voor
het onderwerp en ruimte voor maatschappelijke herkenning en erkenning
van de problemen.
Maar daar mogen we het niet bij laten! Zoals ze hier in Rotterdam
zeggen: geen woorden, maar daden! En vandaag bent u hier om ook een
volgende stap te zetten, van bewustwording naar daadwerkelijke actie.
Als ik in de zaal kijk, zie ik een grote groep mensen die daar aan mee
wil werken. Dat verheugt me zeer, daardoor voel ik me gesteund!
Dames en heren, de overlegfase is, wat mij betreft, afgerond. Wij
hoeven elkaar niet meer te overtuigen. Vandaag in Rotterdam, op
Wereldwaterdag 2008, gaan we over tot actie. "From now on World Water
Day will be known as World Water Action Day" zei ik vorig jaar op 22
maart in Rome. En ik heb begrepen dat dat precies is wat u voor deze
dag gepland heeft.
Vandaag wordt er een groot aantal veelbelovende projecten
gepresenteerd waarbij u zich aan kunt sluiten.
Vertegenwoordigers van de Nederlandse watersector, ngo's,
bedrijfsleven en overheden zullen straks samen aan "matching tables"
slimme allianties vormen en afspraken maken over concrete
sanitatieprojecten in probleemgebieden.
Ik hoop van harte dat er, vanmiddag, op het eind van Wereldwaterdag
2008, aan deze prachtige tafels ook prachtige matches zijn gevormd.
Leg uw voorstellen op tafel! Doe mee en laat uw collega's horen welke
middelen u in huis heeft om tot een efficiënte en optimale match te
komen!
Dames en heren, Nederland heeft voor zichzelf een taakstelling
geformuleerd en u kunt daaraan een bijdrage leveren!! Daarbij is het
uitgangspunt 50 miljoen mensen te voorzien van veilig drinkwater en
deugdelijke sanitaire voorzieningen. En uw inbreng helpt hierbij!!
Schrijf samen het beste sanitatie scenario!
Het doet mij deugd dat in dit streven UNICEF een van de partners is,
met grote door DGIS gefinancierde lopende programma's in Kenia,
Malawi, Ethiopië, de Comoren en Mozambique met een mogelijke
uitbreiding met nog eens vijf landen in Sub Sahara Africa.
Dit concrete doel is recentelijk door de Nederlandse regering met
vertegenwoordigers van uw waterbranche op Schokland besproken en
vastgelegd in het zogenaamde WASH akkoord. Kortom, Nederland zet zich
actief in voor het behalen van de millenniumdoelstellingen.
Geachte aanwezigen, ik ga mijn betoog afronden, anders word ik
ongeloofwaardig als ik zeg dat we moeten stoppen met praten .....
Eerst wil ik burgemeester Opstelten nog hartelijk danken voor zijn
gastvrijheid. Rotterdam, uitvalshaven naar de rest van de wereld en
waterstad bij uitstek, is DE aangewezen plek om de daad bij het woord
te voegen!
En tot slot, wil ik de initiatiefnemers UNICEF, Aqua for All en NWP
hartelijk danken voor hun inspanningen voor het organiseren van dit
speciale programma. Het doet me goed dat u allen het Jaar van
Sanitatie en de doelstellingen zo actief ondersteunt.
Ik daag u allen hier aanwezig uit straks actief deel te nemen aan de
matching tables, zodat we aan het eind van de ochtend een lange lijst
van projecten en samenwerkingsverbanden hebben waarmee we een grote
groep mensen, die het echt nodig hebben, toegang kunnen geven tot
veilig drinkwater en sanitaire voorzieningen.
Zet uw Nederlandse handelsgeest in, laat uw ondernemersdrang en
idealisme spreken en gebruik daarbij de Rotterdamse daadkracht: geen
woorden maar daden!
Want, Sanitation scores!
Maar geachte deelnemers, bedenkt u zich:
dit is een teamwedstrijd, geen strijd om individuele prestatie:
All for sanitation, sanitation for all!
Ik moedig u, als trotse, trouwe supporter, aan vanaf de zijlijn!
Ik wens iedereen een productieve bijeenkomst!
Succes!
* © RVD