Ingezonden persbericht
http://www3.vangoghmuseum.nl/vgm/index.jsp?page=147715&lang=nl
Amsterdam, 12 maart 2008
Van Gogh Museum verwerft schilderij van Maurice de Vlaminck
Het Van Gogh Museum heeft onlangs de collectie verrijkt met De Seine bij Nanterre van Maurice de Vlaminck (1876-1958). Het vormt een waardevolle aanvulling op de collectie van het Van Gogh Museum en het is het derde werk van de kunstenaar in Nederlands openbaar kunstbezit. Het schilderij is een aansprekend voorbeeld van de aanwezige invloed van Vincent van Gogh op latere kunstenaars, in dit geval de vroeg 20ste-eeuwse schildergroep de Fauves. De Vlaminck was een bewonderaar en navolger van Vincent van Gogh. Naast de Van Gogh-collectie heeft het museum schilderijen van (Post)impressionisten waar De Vlaminck zich direct door liet inspireren, zowel wat betreft thema en compositie als kleurkeuze en schilderstijl. De Seine bij Nanterre, vanaf 12 maart te zien op de derde verdieping van het Rietveldgebouw, is aangekocht met steun van de BankGiro Loterij (ruim de helft van de aankoopprijs), de Mondriaan Stichting, de Vereniging Rembrandt (mede dankzij het Prins Bernhard Cultuurfonds) en het VSBfonds.
De kunstenaar en zijn werk
Maurice de Vlaminck produceerde in 1906 en 1907 een grote hoeveelheid schilderijen met als onderwerp het landelijke leven rond zijn woonplaats Chatou (omgeving Parijs). Hij probeerde de idealen van eenvoud, vrede en afzondering, die hij met de dorpen rond de hoofdstad associeerde, op het doek over te brengen. De autodidact schilderde zonder systeem maar met in zijn gedachten de erfenis van de Postimpressionisten. Door zijn snelle en vrije werkwijze liepen de werken stilistisch behoorlijk uiteen. Zelfs binnen één werk hanteerde De Vlaminck vaak verschillende schilderstijlen, daarmee de harmonie of eenheid ondergeschikt makend. Een aantal werken van De Vlaminck uit de betreffende periode is vlot en spontaan van karakter, zoals De Seine bij Nanterre. Andere doeken zijn zorgvuldiger afgewerkt en daardoor ook conventioneler en minder verrassend.
De Seine bij Nanterre
De Vlaminck schilderde De Seine bij Nanterre omstreeks 1907. Nanterre was een klein industrieel dorp aan de Seine, even buiten Parijs. De kunstenaar hield hier weliswaar vast aan de figuratieve traditie, maar hij bracht nieuwe energie in het landschap door de dynamische compositie, het pure kleurgebruik en de uitgesproken, haast tastbare verfstreken. De horizontale compositie is verlevendigd door de twee schepen die in een diagonaal op de voorgrond van het schilderij zijn gepositioneerd, en door een sterk verticaal element: de schoorsteen op een van de boten. De robuuste, fysieke benadering waardoor het werktuiglijke van het schilderen aandacht opeist, is typerend voor de Fauves. Het felle, primaire kleurgebruik zelfs in de schaduwpartijen met de inbreng van complementaire contrasten en de haast schematische weergave van de voorstelling passen in De Vlamincks streven naar de 'purificatie' van het landschap.
De Fauves
De groep kunstenaars waar De Vlaminck deel van uitmaakte en die zich de Fauves noemden werd verenigd door onderlinge vriendschappen en een gedeelde zoektocht naar een moderne stijl. Kunstenaars als Maurice de Vlaminck, Henri Matisse, Kees van Dongen en André Derain lieten zich grotendeels inspireren door de Postimpressionisten Seurat, Signac, Van Gogh, Gauguin en Cézanne. Zij voelden echter wél de verantwoordelijkheid hun artistieke verworvenheden een stap verder te brengen. Het schilderen zelf, de fysieke eigenschappen van het doek en de verf vormden de kern van het Fauvisme en hun vernieuwingen speelden zich dan ook op dit gebied af. Ze vereenvoudigden hun landschappen in vergaande mate, en hun kunst baande daarmee de weg voor de latere abstracties binnen het Modernisme.