Gemeente Schiedam
Maart
Naakt is te bloot
12 maart 2008
Vorige maand smeerde iemand het beeld van de zakkendrager op de Nieuwe
Sluis vol met meel. De bedoeling van deze actie is onbekend, maar het
is in ieder geval niet de eerste keer dat er in Schiedam ophef rond
een standbeeld is.
Uit protest tegen het slopen van de Brandersbuurt plaatsten onbekenden
in 1962 een nepbeeld en een bord in één van de nissen van de
Koopmansbeurs. Ter illustratie: in 1965 houden provos hun happenings
rond het beeldje van Het Lievertje in Amsterdam.
Maar het beeld waar het meest om te doen is geweest, is ongetwijfeld
het oorlogsmonument in het Julianapark. Beeldhouwer Pieter Starreveld
kreeg al snel na de oorlog opdracht van het Comité Oorlogsmonument om
een beeld te maken. Starreveld ontwierp een maquette die een maagd met
een duif voorstelde, hetgeen door het comité werd goedgekeurd.
Twee monumenten
Als snel begonnen echter de problemen. Er waren politieke partijen die
het beeld te naakt vonden en van mening waren dat het niet voor
oorlogsmonument in aanmerking mocht komen. En ook over de
eindbestemming was onenigheid: moest het beeld ter verfraaiing in het
park komen te staan of op de plek van het tijdelijke monument aan de
kop van de Plantage? De discussie sleepte zich voort, zodat in 1949
het beeld pas door de Schiedamse Gemeenteraad werd geaccepteerd maar
dan niet als oorlogsmonument. Het beeld werd uiteindelijk toch in het
Julianapark geplaatst.
En zelfs daarmee was de kwestie niet opgelost. Niet alleen kleedden
boze burgers het beeld vaak aan omdat het te bloot zou zijn, ook ook
liet burgemeester Mr. J.W. Peek de indertijd goedgekeurde tekst
1940-1945 Aan allen die streden, die leden voor ons Vaderland van het
beeld verwijderen. Dit overigens zonder aan de kunstenaar toestemming
te hebben gevraagd. Het zou tot 1967 duren voor de tekst weer werd
aangebracht.
Tien jaar na de bevrijding kreeg de stad pas een officieel monument in
de vorm van het standbeeld van Jan van Luijn aan de kop van de
Plantage, waardoor Schiedam vandaag de dag twee oorlogsmonumenten
heeft.
Verhalen
Bij de sloop van de Brandersbuurt en de beeldenkwestie waren veel
voor- en tegenstanders betrokken. Misschien heeft u er ook nog
herinneringen aan? Blijf dan de publicaties van het Gemeentearchief in
de gaten houden, want voor de Landelijke Archievendag in oktober wordt
er een verhalenwedstrijd georganiseerd, waarbij u met uw verhaal in de
prijzen kunt vallen!
Het Gemeentearchief Schiedam is iedere werkdag geopend van 9 tot 17
uur en gevestigd op de derde verdieping van de nieuwbouw van het
Stadskantoor, Stadserf 1. E-mail: archief@schiedam.nl. Bezoek ook de
webstek archief.schiedam.nl en de tentoonstellingen in de Stadswinkel.
Het Gemeentearchief bewaart informatie over Schiedam en Schiedammers
van 1286 tot gisteren en stelt deze gratis beschikbaar.
Het wegens zijn naaktheid afgekeurde (later toch goedgekeurde)
oorlogsherinneringsbeeld van de beeldhouwer Pieter Starreveld, was
jarenlang een bron van ergernis voor preutse Schiedammers. Hier hebben
fatsoensrakkers het beeld heimelijk aangekleed. (foto: F. de Kievith,
Skopeo beeldnummer: 4501)
Fotobijschrift:
Het wegens zijn naaktheid afgekeurde (later toch goedgekeurde)
oorlogsherinneringsbeeld van de beeldhouwer Pieter Starreveld, was
jarenlang een bron van ergernis voor preutse Schiedammers. Hier hebben
fatsoensrakkers het beeld heimelijk aangekleed. (foto: F. de Kievith,
Skopeo beeldnummer: 4501)