Technische Universiteit Delft
Enzymen op maat
door M&C
Intreerede van Prof.dr. I.W.C.E. Arends: "Enzymen op maat"
12 maart 2008 | 15:00 uur
plaats: Aula TU Delft
Mw. Prof.dr. I.W.C.E. Arends | Faculteit Technische
Natuurwetenschappen
Enzymen op maat
Enzymen kunnen ook buiten de cel worden ingezet om chemische reacties
uit te voeren. Het gebruik van deze zogenaamde geïsoleerde enzymen kan
leiden tot een aanzienlijke verbetering van bestaande processen voor
de productie van bv. geneesmiddelen en geurstoffen. Enzymen fungeren
in dit geval als biokatalysatoren die leiden tot een hogere opbrengst
en minder afvalproducten.
Behalve de moleculen waarvoor enzymen in de natuur ontworpen zijn,
kunnen enzymen ook reacties faciliteren met andere moleculen, zoals
oxidatiereacties, reductiereacties, en reacties waarbij een
koolstof-koolstof binding wordt gevormd. Enzymen zijn eiwitten, die
hun eigenschappen danken aan een uitgekiende driedimensionale
structuur, en een actief centrum waar zich o.a. metaalatomen zoals
ijzer en koper in bevinden. Ondanks de enorme kennis op dit gebied is
het vaak niet mogelijk om een enzym te vinden dat past bij de reactie
die men zou willen uitvoeren. Daarom dienen enzymen op maat te worden
gemaakt. De aanpak waar in de Arends-groep voor is gekozen is om
redox-metalen in te bouwen in bestaande eiwitten. Daarnaast worden ook
grote hoeveelheden enzymen versneld tot expressie gebracht, waarna de
enzymen met de gewenste eigenschappen worden geselecteerd.
In de toekomst zal er grote behoefte zijn aan nieuwe gereedschappen om
natuurlijke materialen als grondstof in te zetten. Niet alleen voor
biobrandstoffen dus, maar ook voor zogenaamde biochemicaliën. Hierbij
zullen enzymen van grote waarde zijn. Zij stellen ons in staat
reacties in de gewenste richting, met de gewenste selectiviteit en
onder milde condities uit te voeren.
Laatst gewijzigd: 28 februari 2008