Vredessite 'de nieuwe oorlog'
Vredespotentieel van religies kan beter benut worden
Nieuw rapport kritisch over de rol van religieuze leiders in Bosnische
oorlog
Persbericht van IKV Pax Christi
Utrecht, 11 maart 2008 - De meeste religieuze leiders in
Bosnië-Herzegovina steunden tijdens de Bosnische oorlog (1992-1995)
nationalistische politici en hebben de oorlog gerechtvaardigd. Dit
blijkt uit een onderzoek dat vredesorganisatie IKV Pax Christi en BBO
hebben uitgevoerd. Slechts enkele katholieke, orthodoxe en
moslimgeestelijken verzetten zich tegen het nationalisme en trachtten
door middel van interreligieuze dialoog vrede dichterbij te brengen.
Nu, ruim twaalf jaar na de oorlog, is het nog altijd droevig gesteld
met de samenwerking tussen de religieuze gemeenschappen in het land.
Toch zijn er ook voorbeelden van succesvolle interreligieuze dialoog.
Met de inzichten van nu moet het mogelijk zijn om deze initiatieven
beter te ondersteunen en het vredespotentieel van religies beter te
benutten.
In Bosnië-Herzegovina vallen etnische en religieuze identiteit samen.
De Bosnische Serviërs zijn Servisch-orthodox, de Bosnische Kroaten
rooms-katholiek en de Bosniaks (Bosnische moslims) zijn moslim. Dat
maakte de religieuze gemeenschappen en hun leiders extra bevattelijk
voor de propaganda van de nationalistische politici. De internationale
gemeenschap bracht tijdens en na de oorlog de religieuze leiders met
regelmaat bijeen om hun steun te werven voor vredesinitiatieven,
herstel van de multi-etnische en multireligieuze samenleving en
verzoening. Deze conferenties leidden veelvuldig tot verklaringen
gericht op vrede en samenwerking; de woorden werden door de leiders
echter vrijwel niet in praktijk gebracht.
De onderzoekers zijn ook kritisch over de internationale gemeenschap.
Diplomaten ontbeerden kennis van het kerkelijk erf en er was geen
eenduidige vredesstrategie. Internationale kerkelijke verbanden als de
Wereldraad van Kerken en de Conferentie van Europese Kerken zetten in
op dialoog, maar verzuimden bij oorlogsmisdaden man en paard te
noemen.
Het rapport bevat vele aanbevelingen. Initiatieven zijn nodig op het
nationale én het lokale niveau. Steun aan terugkeer en reïntegratie
van vluchtelingen is geboden. Vaak bestaan er met name op lokaal
niveau goede mogelijkheden tot samenwerking met burgerorganisaties die
zich inzetten voor wederopbouw, democratisering en multiculturele
projecten. Gespreksmethoden die uitnodigen tot zelfkritiek verdienen
de voorkeur. Daarnaast kunnen er initiatieven plaatsvinden in het
kader van waarheidsvinding en Europese integratie. Werken met
religieuze leiders vraagt om een langetermijnstrategie, die vooral ook
de positie van gematigde en vredesgezinde geestelijken versterkt. Vaak
is intrareligieuze dialoog, het gesprek tussen stromingen binnen de
eigen religieuze groep, voorwaarde voor interreligieuze dialoog, het
gesprek tussen de diverse geloofsgemeenschappen. Het rapport pleit ook
voor meer contact met atheïsten, die al te vaak gezien worden als
immorele tweederangsburgers.
Het rapport, nu in het Engels gepubliceerd, wordt ook in het Bosnisch
vertaald en zal later dit jaar in Bosnië-Herzegovina gepresenteerd
worden. Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van het Kennisforum
Religie en Ontwikkelingsbeleid, dat inzake de vragen van religie,
vrede en ontwikkeling de beleidsdialoog tussen vredes- en
ontwikkelingsorganisaties en het Ministerie van Buitenlandse Zaken
behartigt.
"Tales of War and Peace. Religious Leaders During and After the War in
Bosnia and Herzegovina: Calculated Hypocrisy or Paving the Way for
Peace?" is gratis op te vragen bij IKV Pax Christi (030 2333346) of te
downloaden van www.ikvpaxchristi.nl
Met vriendelijke groet,
Mayke Smit
Content Manager IKV Pax Christi t: 030 2333346
f: 030 2368199
---