Promotie L. Rook
Titel proefschrift
Imitation in Creative Task Performance
---
Promotors:
Prof.dr. D.L. van Knippenberg
---
Datum
06 maart 2008 11:00
---
Locatie:
Woudestein, Forumzaal
---
Faculteit
RSM Erasmus University
Hoe meer je kopieert, hoe creatiever het eindproduct wordt
Beter goed stelen, dan slecht bedenken
Het loont voor kunstenaars en ontwerpers om de creatieve producten en
ideeën van anderen te kopiëren: ze leveren toch goed werk. Dit stelt
Laurens Rook in zijn proefschrift Imitation in Creative Task
Performance. Of iemand ook daadwerkelijk een creatief idee of product
imiteert, hangt af van zijn persoonlijkheid, en van de kwaliteit en
presentatie van het voorbeeld. En moet er één enkel nieuw creatief
idee worden ontwikkeld, dan werkt imitatie zelfs ondermijnend. Rook
promoveert donderdag 6 maart 2008 aan de Erasmus Universiteit
Rotterdam. Hij deed zijn onderzoek in het Erasmus Behavioral Lab, een
gedragslaboratorium voor psychologen, economen en bedrijfskundigen.
Pablo Picasso wist het al: "Good artists borrow, great artists steal."
Dit gaat echter niet altijd op, aldus Laurens Rook. Hij onderzocht
welke psychologische processen een rol speelden bij iemands keuze om
al dan niet andermans creatieve idee of product te kopiëren.
Rook liet studenten in het Erasmus Behavioral Lab experimenteren met
creativiteit. Hij liet ze kunstwerken maken van Lego of zoveel
mogelijk creatieve ideeën ontwikkelen terwijl zij een voorbeeld voor
hun neus hadden. De studenten moesten van tevoren verhaaltjes
schrijven die hen motiveerden om zich te concentreren op succes en
winst (een promotiefocus) of op het voorkomen van mislukking en het
maken van fouten (een preventiefocus).
Het aandachtig observeren van een creatief voorbeeld bleek bijna
onherroepelijk te leiden tot kopieergedrag, concludeert Rook, zeker
wanneer het voorbeeld "van hoge creatieve kwaliteit" is en wanneer men
onder hoge tijdsdruk moet werken.
Of het ook een goed resultaat oplevert, hangt af van het voorbeeld en
van de opdracht. Voor een grote hoeveelheid originele ideeën is het
verstandig om een goed voorbeeld als richtlijn te nemen, om zoveel
mogelijk kleine veranderingen en verbeteringen te bedenken. Voor één
enkel nieuw creatief product is het volgen van andermans voorbeeld
eerder ondermijnend voor het creatieve gehalte van het eindresultaat.
De keuze voor imitatie bleek echter ook afhankelijk van iemands focus
op promotie of preventie. Mensen die gericht waren op succes
imiteerden een creatief voorbeeld alleen als het van goede kwaliteit
was bestempeld of als het voorbeeld in termen van abstractie was
gepresenteerd. Mensen die gericht waren op het voorkomen van
mislukking kopieerden een creatief voorbeeld ongeacht de kwaliteit en
presentatie ervan. Zij imiteerden abstracte en concrete creatieve
voorbeelden, maar ook voorbeelden van slechte kwaliteit.
Klaarblijkelijk zijn mensen die een mislukking willen voorkomen zo
gevoelig voor het voorkomen van het maken van fouten dat zij beïnvloed
worden door elke vorm van informatie die in hun omgeving voor handen
is.
Het onderzoek van Laurens Rook is verricht in het Erasmus Research
Institute of Management (ERIM), de gezamenlijke door de KNAW erkende
onderzoeksschool van RSM Erasmus University en de Faculteit der
Economische Wetenschappen. Aan ERIM zijn ruim 300 onderzoekers
verbonden. ERIM organiseert tevens het Erasmus Doctoral Programme in
Business and Management voor de opleiding van jonge, veelbelovende
wetenschappers. www.erim.eur.nl
Erasmus Universiteit Rotterdam