Persuitnodiging Tropenmuseum: Palestina 1948

19/02/2008 15:04



Tropenmuseum Amsterdam



Palestina 1948
herinneringen aan een verdwenen vaderland
Tentoonstelling in het Tropenmuseum 1 maart 2008 t/m 4 januari 2009, Parkzaal

Op 14 mei 2008 is het precies 60 jaar geleden dat de staat Israël werd gesticht. Een gebeurtenis die ertoe leidde dat honderdduizenden Palestijnen moesten vertrekken uit het gebied waar zij woonden. Deze uittocht wordt in het Arabisch aangeduid met het begrip 'nakba', de catastrofe. Het Tropenmuseum laat met een tentoonstelling zien op welke wijze dit de levens van individuele Palestijnen heeft beïnvloed. Persoonlijke verhalen, in de vorm van video-interviews, brengen de herinnering aan 1948 vanuit Palestijns perspectief in beeld. Historische foto's tonen het leven in Palestina van vóór 1948, aangevuld met hedendaagse kunst en fotografie. 'Palestina 1948, herinneringen aan een verdwenen vaderland' is te zien in de Parkzaal van het Tropenmuseum van 1 maart 2008 tot en met 4 januari 2009.

In de Arabische wereld staat het jaar 1948 bekend als het jaar van de nakba. Dit woord betekent letterlijk catastrofe en is de term die gebruikt wordt voor de exodus van de Palestijnen als gevolg van de stichting van de staat Israël. De nakba staat niet alleen voor deze historische gebeurtenis, maar ook voor de ballingschap en de gevoelens van ontheemd-zijn en vervreemding sindsdien. En voor het verlangen naar een verdwenen vaderland.

De tentoonstelling 'Palestina 1948, herinneringen aan een verdwenen vaderland' brengt de herinnering aan deze gebeurtenis vanuit Palestijns perspectief in beeld. De tentoonstelling bestaat uit vier delen, verbonden door het centrale thema 'herinnering en verlies': de herinnering aan een historische gebeurtenis, een cultuur en een thuisland dat verloren is gegaan. Chronologisch startpunt vormen de historische foto's van Khalil Raad (1854-1957). Ze geven een beeld van het dagelijks leven in Palestina in de jaren twintig van de vorige eeuw.

Gefilmde herinnering
De kern van de tentoonstelling wordt gevormd door persoonlijke verhalen van Palestijnse vluchtelingen van 1948. In recente video-interviews vertellen zij hun persoonlijke, vaak indringende, relaas. Over hoe zij de oorlog hebben beleefd, over hun vlucht en over de ervaring van het verdreven-zijn. Dit materiaal is afkomstig van het Nakba Archief, een collectief van internationale onderzoekers met als thuisbasis Beiroet. In de afgelopen jaren hebben zij interviews met eerste generatie Palestijnse vluchtelingen vastgelegd op video, tezamen goed voor ca.
1.000 uur videomateriaal. Hiermee proberen zij de, tot nu toe slecht gedocumenteerde, herinnering aan de nakba en het dagelijkse leven in Palestina van voor 1948 levend te houden.

Homeland lost
In aanvulling op de films van het Nakba Archief worden hedendaagse en historische foto's getoond. De Amerikaan Alan Gignoux maakte voor zijn project 'Homeland Lost' twee jaar lang foto's van Palestijnse vluchtelingen en combineerde die met hedendaagse beelden van de exacte plek die zij in 1948 verlaten hebben. Op één van zijn foto's is bijvoorbeeld een voormalige moskee in het huidige Caesarea te zien, die nu dienst doet als cafetaria. Door de foto's van Gignoux te combineren met de historische fotografie van Khalil Raad (1854-1957) wordt in de tentoonstelling duidelijk wat er in de afgelopen zestig jaar veranderd is. Het verleden is soms letterlijk uitgewist.

Visies op de toekomst
De videokunst van de in Jeruzalem woonachtige Palestijnse Jumana Emil Abboud (geb. 1971) laat het verlangen naar een vaderland zien, maar zet tegelijkertijd vraagtekens bij de (on)mogelijkheid van terugkeer. In 'Al-Awda' uit 2002 is een vrouw te zien, wandelend door een bos. Zoals het sprookje gaat, probeert ze de weg terug te markeren door een spoor van stukjes brood achter te laten. Haar wandeling -en zoektocht naar een thuis- is echter oneindig: de video laat haar in een eindeloze loop alsmaar dezelfde wandeling maken.

Over het Tropenmuseum
Bezoekadres:
Linnaeusstraat 2
Amsterdam
020-568 8200
tropenmuseum@kit.nl
www.tropenmuseum.nl

Het Tropenmuseum is dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur. Op 5, 24 en 31 december is het museum open tot 15.00 uur.
Gesloten op 1 januari, 30 april, 5 mei en 25 december.

Een foto van dit onderwerp is (rechtenvrij) beschikbaar op ANP Fotonet (www.anp-photo.nl) en zichtbaar op www.perssupport.nl.