GroenLinks

Veilige haven vluchtelingen Guantanamo

Guantanamo Bay 29 februari 2008

Op 28 februari vond er een hoorzitting plaats in het Europees Parlement over Guantanamo Bay. Het Europees Parlement wil dat de VS dit detentiecentrum zo snel mogelijk sluit. Kathalijne Buitenweg vindt dat de Europese lidstaten de daad bij het woord moeten voegen en vrijgelaten gevangenen opneemt.

Verschillende vertegenwoordigers van mensenrechtenorganisaties vertelden over de huidige stand van zaken, de problemen en de mogelijke oplossingen om uit de impasse te raken.

Huidige situatie
In Guantanamo Bay zitten nog ongeveer 275 mensen vast onder erbarmelijke omstandigheden. Sinds 2002 hebben er in totaal 776 gevangenen in Guantanamo gezeten. Een deel van de gevangenen is inmiddels teruggekeerd naar hun land van herkomst. Enkele van deze gevangenen zijn in hun land gemarteld of zijn 'verdwenen'. Geen enkele rechter heeft tot nu toe een oordeel geveld over de rechtmatigheid van de detentie van deze mensen. Wel heeft de Amerikaanse regering militaire tribunalen ingesteld die vast moeten stellen of het om 'vijandige strijders' gaat. Deze tribunalen zijn niet onafhankelijk.

Sluiting Guantanamo
Kathalijne Buitenweg: "Het wordt steeds duidelijker dat de meeste mensen die daar vastzitten op geen enkele wijze iets te maken hebben met terrorisme. Ze worden mensonwaardig behandeld en voor onbepaalde tijd vastgehouden. Ik vind dat er zo snel mogelijk een oplossing moet komen voor deze mensen zodat Guantanamo dicht kan."

De gevangenen die zich nu nog in Guantanamo bevinden zijn te verdelen in drie groepen:

1. Mensen die de Verenigde Staten willen vervolgen wegens terrorisme
2. Mensen die te gevaarlijk zijn om om te worden vrijgelaten volgens de VS, maar die niet vervolgd kunnen worden
3. Mensen die 'cleared for release' zijn (en dus niet gevaarlijk), maar (nog) niet teruggestuurd zijn naar hun land van herkomst

Vluchtelingen
Deze laatste categorie van ongeveer 50 gevangenen kan geen kant op. Hun asielverzoeken in de Verenigde Staten zijn kansloos. Maar ze kunnen niet terug naar hun eigen land omdat ze daar gevaar lopen. Daarbij gaat het om mensen uit bijvoorbeeld China, Jordanië, Somalië en Syrië. In deze landen lopen ze een groot risico om gemarteld te worden, vervolgd te worden zonder eerlijk proces of om te 'verdwijnen'. Het Europees Parlement heeft eind 2007 in een resolutie uitgesproken dat de Raad en de Europese Commissie het initiatief moeten nemen om deze gevangenen asiel te verlenen in Europa.

Europese verantwoordelijkheid
Kathalijne Buitenweg: "De Verenigde Staten zouden deze mensen een veilige haven moeten bieden, maar zij weigeren hun verantwoordelijkheid te nemen. Dat is onacceptabel. Europa heeft ook een rol gespeeld in het vervoeren van de gevangenen naar Guantanamo. Daarom zouden de Europese lidstaten gezamenlijk deze mensen een kans moeten bieden weer een humaan bestaan op te bouwen. Dat is een eerste stap in de richting van de sluiting van Guantanamo."