De Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
der Staten-Generaal 2509 LV Den Haag
Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1 A Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA S GRAVENHAGE Fax (070) 333 40 33
www.szw.nl
2513AA22XA
Contactpersoon Ons kenmerk BSG/08/6060
Doorkiesnummer Datum 26 februari 2008
Onderwerp GPD
In mijn brief van 25 januari jongstleden over de uitkomsten van het onderzoek van de
Rijksrecherche en het interne onderzoek over de GPD-kwestie heb ik u gemeld dat
de secretaris-generaal van mijn departement een intern integriteitsonderzoek heeft laten
uitvoeren en heb ik u geïnformeerd over de uitkomsten hiervan. Uw vaste commissie voor
Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft deze brief in haar procedurevergadering van 5
februari jongstleden besproken en heeft mij verzocht het interne integriteitsonderzoek zo
spoedig mogelijk aan de Kamer toe te zenden.
De integriteit van het openbaar bestuur is van essentieel belang voor het functioneren daarvan.
De integriteit is nauw verweven met het vertrouwen dat burgers in het overheidsbestuur
moeten kunnen hebben. Dat maakt het concept van integriteit tot een van de meest wezenlijke
aspecten van het bestuur, maar tegelijk een van de minst eenvoudige om in regels en
voorschriften te vangen, hoewel er regels en voorschriften zijn waarvan overtreding
ongetwijfeld een inbreuk van de integriteit oplevert.
Er zijn diverse manieren waarop signalen en aanwijzingen voor mogelijke inbreuken op de
integriteit de voor het functioneren van de ambtelijke dienst verantwoordelijke personen
kunnen bereiken, maar de vaststelling of dit ook daadwerkelijk het geval is, kan slechts blijken
uit onderzoek tenzij de inbreuken onmiddellijk kenbaar zijn. Uiteraard zal in gevallen dat
mogelijke strafrechtelijke inbreuken aan de orde zijn, dit onderzoek door de rijksrecherche
verricht worden. Ook dan kan er nog reden zijn voor de verantwoordelijke bestuurlijke
autoriteiten om aanvullend onderzoek te verrichten binnen het bestuurlijk apparaat. In andere
gevallen is een intern integriteitsonderzoek het belangrijkste instrument om inbreuken op de
integriteit vast te stellen. De effectiviteit van het integriteitsonderzoek is daarom ook de
belangrijkste waarde bij het bewaken van de integriteit van het overheidsbestuur.
De effectiviteit van het integriteitsonderzoek berust niet op wettelijke regels en bevoegdheden,
maar op de bereidheid en het ambtsbesef van de bij het onderzoek betrokken ambtenaren. In de
praktijk is de bereidheid om mee te werken groot ook al zullen de ondervraagden veel van hun
persoonlijke opvattingen, waarnemingen en oordelen kenbaar moeten maken, zelfs als zij op
generlei wijze geïmpliceerd zijn bij de onderzochte inbreuken op de integriteit. Die
medewerking berust uiteindelijk ook op de overtuiging dat het behoud van integriteit van de
openbare dienst een algemeen goed is en op het vertrouwen dat de door hen verstrekte
Ons kenmerk BSG/08/6060
informatie en inkijk in hun persoonlijke gedachtewereld vertrouwelijk behandeld zal worden
en slechts beschikbaar zal zijn voor de bevoegde autoriteiten.
Het karakter van het integriteitsonderzoek en het vertrouwen waarop de effectiviteit daarvan
berust, verzetten zich ertegen dat het eindrapport van het onderzoek op enige wijze in de
publiciteit komen of op andere wijze bekend gemaakt zouden worden buiten de kring van de
tot beoordeling bevoegde ambtelijke instanties. Om die reden worden de resultaten van een
integriteitsonderzoek niet verder bekend. Aangezien ik erop vertrouw dat de Kamer met mij de
zorg voor de integriteit van het openbaar bestuur deelt, neem ik aan dat het niet de bedoeling
van de Kamer is om op enigerlei wijze afbreuk te doen aan de effectiviteit van het instrument
van het integriteitsonderzoek. Dit zou het geval zijn indien de resultaten daarvan openlijk aan
de Kamer zouden worden verstrekt. Verstrekking ter vertrouwelijke inzage en anonimisering
bieden daarvoor geen toereikende oplossing, omdat ook bij anonimisering van de verslagen en
verhoren het onderwerp van het onderzoek en de kring van de daarbij gehoorde ambtenaren in
de meeste gevallen zodanig zijn, dat op vrij eenvoudige wijze duidelijk kan zijn wie wie is, en
wie wat gezegd heeft.
Wanneer bij personen die bij een integriteitsonderzoek zijn betrokken de opvatting post zou
vatten dat de verslagen daarvan, ook al is dit vertrouwelijk, bij anderen dan de direct betrokken
autoriteiten bekend zouden kunnen worden, moet gevreesd worden dat de bereidheid tot
volledige openheid zal afnemen en daarmee de effectiviteit van het instrument en dus ook de
mogelijkheid om de integriteit van het openbaar bestuur te bewaken. Dit is een resultaat dat
vermoedelijk niemand gaarne voor zijn rekening zal willen nemen.
Deze overwegingen worden in de zaak die hier aan de orde is, versterkt door het feit dat de
direct betrokken personen voorwerp zijn van strafrechtelijke vervolging in het kader waarvan
ook het verslag van het integriteitsonderzoek is opgevraagd door het Openbaar Ministerie
zodat dit thans onderdeel uitmaakt van het strafdossier.
Ik onderken evenwel dat de Kamer gegeven de aard van de inbreuk die in deze zaak aan de
orde is, behoefte heeft aan informatie daarover, hoewel het een personeelsaangelegenheid
betreft. Om die reden ben ik gaarne bereid om de Kamer vertrouwelijk in te lichten over
hetgeen bij het integriteitsonderzoek bekend is geworden, voorzover dat nog niet in de
openbare stukken is gewisseld. Op die wijze kan de behoefte aan voorlichting over bepaalde
feiten verenigbaar gemaakt worden met het grote belang dat bij toekomstige
integriteitsonderzoeken betrokkenen mogen afgaan op het vertrouwelijk karakter daarvan.
De Minister van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(J.P.H. Donner)
---
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid