26-1-2008
Toespraak Frits Korthals Altes bij de ontvangst van het boek: '60 jaar
VVD'
Toespraak van erelid Frits Korthals Altes bij de ontvangst van het
boek: 'VVD 60 jaar'
Bij de aanvaarding van deze geschiedschrijving van de VVD wil ik
allereerst een eresaluut brengen aan haar oprichters Stikker en Oud.
Zij hadden totaal verschillende achtergronden en loopbanen. Zij waren
beide diep overtuigd dat vrijheid, verantwoordelijkheid,
verdraagzaam-heid en sociale gerechtigheid de pijlers van onze
democratische samenleving zouden moeten zijn. Die overtuiging bracht
hen in 1948 samen.
Er is sedert de oprichting van de partij die deze beginselen heeft
uitgedragen, veel in onze samenleving veranderd. Maar onveranderd zijn
de noties dat individuele vrijheid voorwaarde is voor zo groot
mogelijke ontplooiing van ieders mogelijkheden en talenten:
- waarbij een ieder zelf de verantwoordelijkheid voor zijn of haar
leven neemt,
- dat ware vrijheid altijd gepaard gaat met
verantwoordelijkheidsbesef,
- dat verdraagzaamheid voorwaarde is voor samen leven en
- dat sociale gerechtigheid een gezamenlijke verantwoordelijkheid is
van de samenleving.
Wat wel veranderd is, zijn de accenten die wij in deze tijd moeten
leggen. In 1948 was de wederopbouw van ons land na de verwoestingen
van oorlog en bezetting nog in volle gang. Wij genoten van de
herwonnen vrijheid, die niet vanzelfsprekend was gebleken en waarvan
wij de waarde opnieuw leerden waarderen. Met Marshallhulp van onze
grote Amerikaanse bondgenoot werd die wederopbouw bespoedigd.
Ondernemers bouwden aan hun onderne-ming, maar daarenboven aan de
wederopbouw van hun land. De Europese samenwerking verzekerde vrede in
ons werelddeel en zorgde voor enorme toeneming van de welvaart.
Nu lijkt vrijheid zo vanzelfsprekend en onbegrensd, dat de
waarschuwing op zijn plaats is dat onbegrensde vrijheid leidt tot
bandeloosheid. De inbedding in verantwoordelijkheid is een
noodzakelijke voorwaarde en moet bovendien versterkt worden met de
regels die wij in onze democratische rechtsstaat kennen. Als wij
enerzijds de inspanning leveren om in Afrika scholen tot stand te
brengen en het misschien lukt om, zelfs ten koste van levens van
Nederlandse militairen, ook in Afghanistan het onderwijs weer op gang
te brengen, is het onaanvaardbaar dat in ons land in één nacht 22
scholen in vlammen opgaan. Dat is niet alleen onaanvaardbaar, dat is
onverdraaglijk.
Daar doel ik op met de noodzaak van accentveranderingen. Te lang zijn
met een beroep op tolerantie verdraagzaamheid en toegeeflijkheid niet
van elkaar onderscheiden. Verdraag-zaamheid zien wij liberalen als een
deugd. Toegeeflijkheid is een zwakte. Er zal dus meer accent gelegd
moeten worden op het aankweken van verantwoordelijkheidsbesef en op
rechtshandhaving.
Politie die waakt, gezag uitstraalt en daardoor respect afdwingt en
ontvangt. Een openbaar ministerie dat consequent vervolgt en staat
voor zijn zaken en zijn zaken staande houdt; rechters die straffen
opleggen die ook als zodanig worden ervaren. Zowel door de daders als
door de geschonden rechtorde, die daardoor haar evenwicht hervindt. En
daders confronteren met hun verantwoordelijkheid door hen de schade te
laten betalen die zij hebben aangericht, ook al zijn zij daar jaren
mee bezig.
De onmiskenbaar aanwezige spanning tussen culturen en religies moet
tegemoet getreden worden met evenwicht tussen verdraagzaamheid èn
handhaving van de grondrechten en de geldende rechtsregels. Daarbij
eindigt verdraagzaamheid waar zij op onverdraagzaamheid stuit.
Het zijn onze liberale waarden, onze liberale levenshouding die daarin
de weg wijzen. Daarbij wordt beroep gedaan op ieders
verantwoordelijkheid voor de samenleving, waarin wij samen leven en
samen leven.
Na Stikker en Oud hebben velen die taak, vaak met veel succes, op zich
genomen. Ik noem Mr. H. van Riel, Haya van Someren en Molly Geertsema.
De nog levenden noem ik niet. Maar wel wil ik het partijkader noemen.
Want zonder de inspanning van tallozen in de besturen van afdelingen
en de centrales van de partij, de gekozenen in staten, raden en de
Staten-Generaal en de door de Kroon benoemde bestuurders, zou de VVD
geen geschiedenis hebben gemaakt en zou die vandaag niet geboekstaafd
zijn.
Onze VVD blijft in de toekomst even nodig als in de verstreken zestig
jaren. Dat is de boodschap waarmee ik met veel dank voor wat de partij
ook voor mij heeft betekend, dit boek in ontvangst neem.
VVD