De klik tussen synthetisch en biologisch
6 februari 2008
NWO-promovendus Joost Opsteen ontwikkelde een methode om polymeren op
een gecontroleerde manier aan elkaar te klikken. Met zijn methode wist
hij ook eiwitten vast te maken aan nanobolletjes. Op deze manier
zouden bijvoorbeeld medicijnen in het lichaam getransporteerd kunnen
worden. Opsteen promoveert op 25 februari aan de Radboud Universiteit
op deze resultaten.
De laatste jaren is er een toenemende interesse in het combineren van
biopolymeren, zoals eiwitten en DNA, en synthetische polymeren tot
nieuwe biohybride macromoleculen. Deze hybride polymeren vinden hun
toepassing in medicijnen, bioengineering en nanotechnologie. Probleem
bij het samensmelten van synthetische en biologische polymeren is dat
biopolymeren veel functionele groepen bezitten, die ook na de
koppeling hun werking moeten blijven behouden. Daarom is het nodig
chemische reacties te ontwikkelen die niet alleen efficiënt zijn, maar
ook zeer kieskeurig over de plaats waar de polymeren aan elkaar
koppelen.
Joost Opsteen gebruikte een bekende koppelingsreactie: een reactie
tussen tussen azides and alkynen, met koper als katalysator. Deze
reactie wordt ook wel "click" chemie genoemd. Hij ontwikkelde op basis
van deze reactie een methodologie om polymeren op gecontroleerde wijze
aan elkaar te koppelen. De benodigde azide- en alkyngroepen plakte hij
aan de uiteinden van polymeerketens. Met koper als katalysator wist
hij vervolgens synthetische polymeren aan elkaar en aan eiwitten te
koppelen.
Sommige polymeren hebben de eigenschap om in water nanobolletjes te
vormen, die je bijvoorbeeld kunt gebruiken om medicijnen in het
lichaam te transporteren. Met "click" chemie is het mogelijk gebleken
om eiwitten aan deze bolletjes vast te maken. Dit zou onder andere
gebruikt kunnen worden om de bolletjes naar de juiste plaats in het
lichaam te sturen.
..............................
Noot voor de redactie,
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek