Senternovem


22-02-2008 | Innovatieve energiezuinige bouwprojecten gezocht

Vandaag staat in de Staatscourant de aankondiging van een UKR-tender voor innovatie in de woningnieuwbouw en woningrenovatie. Hiervoor is 4,5 miljoen euro beschikbaar. De projecten moeten maar liefst 45 procent CO2-reductie opleveren. Pieter Hameetman, voorzitter van de werkgroep Innovatie van PeGO, zet de achtergronden van de tender uiteen. "Dit is nog maar het begin. We willen een kwaliteitssprong in de bouw realiseren."

Voorzitter PeGo Pieter Hameetman In juni van dit jaar presenteerde de innovatiewerkgroep van het Platform energiebesparing in de Gebouwde Omgeving (PeGO) een EnergieTransitie-Plan. Kern van het plan was de komende jaren, tot 2012, een serie van circa tachtig innovatieve voorbeeldprojecten uit te voeren, met een oplopend ambitieniveau van 45 procent, via 60 procent tot uiteindelijk 80 procent CO2-reductie ten opzichte van 1990. Dit moet worden bereikt door reductie van het totale energiegebruik in de gebouwde omgeving, dus ook het huishoudelijke en bedrijfsgebonden gebruik.

Vliegwieleffect
Als stimulans voor zulke projecten is nu een nieuwe tender geopend in het kader van de Unieke Kansen Regeling (UKR). "Voor het halen van de doelstellingen van EnergieTransitie in de gebouwde omgeving zijn nieuwe, commercieel interessante, systeemconcepten nodig", stelt Peter Hameetman, manager Innovatie van BAM Vastgoed en voorzitter van de projectgroep Innovatie van PeGO. "De tenderregeling wil zulke projecten ondersteunen: vijf à zeven in de nieuwbouw en vijf à zeven in de bestaande bouw. De bedoeling is om de kennis uit de projecten terug te sluizen naar kennisinstellingen, die op basis daarvan steeds weer nieuwe concepten ontwikkelen. Die concepten worden vervolgens weer in nieuwe projecten toegepast, enzovoort. Zo willen we een vliegwieleffect bereiken, dat moet leiden tot een kwaliteitssprong in de bouw."

Procesinnovatie
De essentie van de proefprojecten zit maar in beperkte mate in de technische innovatie, stelt Hameetman. "Technisch weten we wel ongeveer wat mogelijk is en wat niet. Het gaat nu vooral om procesinnovatie. We verwachten dat gemeenten, projectontwikkelaars en technische adviesbureaus gezamenlijk consortia vormen die een concreet plan opzetten. Samenwerking binnen zo'n consortium is de eerste uitdaging. De financiering van het project is de tweede. De energiebesparing moet aantoonbaar zo groot zijn, dat bewoners de meerkosten ervan kunnen terugverdienen via een besparing op de energiekosten. Deze besparing wordt in de verschillende fasen van het ontwikkelproces via simulaties berekend. Daardoor kan een consortium de toekomstige bewoners goed voorlichten, net als banken, opdat die hogere en groene hypotheken hiervoor verstrekken. Deze beheerste wijze van organiseren is een belangrijke procesinnovatie."

Opschalen
De consortia die straks subsidie krijgen uit de UKR-tender, worden niet alleen geacht een proefproject uit te voeren, maar verder ook betrokken te blijven bij het innovatieproces in de sector. "Dat is de eerste manier waarop we de effecten van de projecten willen opschalen. Daarnaast wordt van de uitvoerders verwacht dat ze helpen bij het in de markt zetten van de opgedane kennis. "Projecten die voor financiële ondersteuning in aanmerking willen komen, moeten een omvang hebben van minimaal vijftig, maar liever nog honderd, woningen. Pieter Hameetman verwacht een behoorlijke toeloop op de tender. "Klimaatbeleid leeft bij veel gemeenten. Ze zijn daarover vaak ook al in gesprek met allerlei partijen. Zulke consortia kunnen zich nu aanmelden. We hebben een programmabureau opgezet waar iedereen terecht kan voor meer informatie, voor kennis over innovatie in de gebouwde omgeving of voor bijvoorbeeld advisering over projectvoorstellen." In de toekomst wordt de aanpak uitgebreid naar utiliteitsgebouwen en gebiedsontwikkeling.

Traject 2007 - 2012
De werkgroep Innovatie van het Platform energiebesparing in de Gebouwde Omgeving (PeGO) wil de komende vijf jaar in totaal ruim tachtig grote voorbeeldprojecten realiseren, met een oplopend ambitieniveau zoals genoemd in de tekst:

* Circa 3.000 duurzame nieuwbouwwoningen (3 x 1.000 met resp. 45, 60 en 80% CO2-reductie)

* Circa 3.000 duurzaam verbeterde bestaande woningen (3 x 1.000 met resp. 45, 60 en 80% CO2-reductie)

* Circa 20 utiliteitsprojecten (bestaand en nieuw)
* Vier locaties voor duurzame integrale gebiedsontwikkeling Met de voorbeeldprojecten uit het Innovatieplan samen, zal ongeveer 1 miljard euro gemoeid zijn. Hiermee wordt voor de woningbouwprojecten een directe besparing gerealiseerd van ca. 0,2 PJprim/jaar of 0,011 Mton CO2/jaar. Het opschalingseffect moet vele malen groter zijn.