Jubilerende Wageningen Universiteit reikt twee eredoctoraten uit
Bij gelegenheid van de negentigste verjaardag van Wageningen Universiteit ontvangen twee wereldwijd vooraanstaande onderzoekers een eredoctoraat. De eredoctoraten gaan naar prof. David Baulcombe, hoogleraar aan de University of East Anglia en de University of Cambridge en naar prof. Daniel Pauly, hoogleraar aan de University of British Colombia in Canada. De eredoctoraten worden tijdens de dies-viering op 7 maart in Wageningen uitgereikt.
Het eredoctoraat voor de plantenwetenschapper David Baulcombe wordt hem verleend vanwege zijn grote wetenschappelijke ontdekkingen die begonnen in het plantenonderzoek, maar die inmiddels effect sorteren in de medische wetenschappen. Zijn pionierswerk is een verrijking voor ons begrip van biologische processen.
Het eredoctoraat wordt verleend aan prof. Daniel Pauly, hoogleraar Visserij aan het Fisheries Centre van de University of British Columbia in Canada, vanwege zijn wetenschappelijk onderzoek dat heeft geleid tot inzichten in het effect van visserij op de soortenrijkdom van het zeemilieu. In zijn loopbaan heeft prof. Pauly een grote bijdrage geleverd aan publieke bewustwording van zeevisserij en de effecten ervan op mariene ecosystemen.
Eredoctoraat voor prof.dr. David C. Baulcombe
Het meest in het oogspringende onderzoek van prof. Baulcombe betreft de studie naar het mechanisme om bij planten de activiteit van genen stil te leggen. Dit mechanisme, RNA-silencing, bleek later ook bij dieren, inclusief de mens op te treden, waar het fenomeen RNA-interference (RNAi) wordt genoemd. RNAi omvat een aantal specifieke RNA afbraakprocessen binnen de levende cel met als doel virussen tegen te houden, de negatieve effecten van transposons (springende genen die het normale functioneren van het genoom van het organisme kunnen bedreigen) tegen te gaan, en, last-but-not-least, genexpressie te regelen en aldus de ontwikkelingsbiologie van een organisme aan te sturen.
Prof. Baulcombe ontdekte met zijn medewerkers in het Sainsbury Laboratorium in het Britse Norwich het silencing-mechanisme met behulp van transgene planten. Het onderzoeksteam identificeerde een aantal belangrijke componenten daarin, waaronder de zgn. small interfering RNA's (siRNA's), zeer korte stukken RNA die de specificiteit van de bij RNAi betrokken RNA-afbrekende enzym-complexen definiëren. Deze vondst maakte de ontdekking van zogeheten microRNA's mogelijk die de genen aansturen in tal van biologische processen. Baulcombe's pionierswerk heeft een grote sprong voorwaarts betekend in onze kennis van biologische processen die zich universeel in de planten- of diercel (van plankton tot olifant) afspelen en die het organisme in staat stellen zich te verdedigen tegen belagers als virussen.
Baulcombe richtte zich in zijn werk ook op de toepassing van de silencing-techniek, zoals het gericht uitschakelen van genen tijdens 'functional genomics' onderzoek, zodat deze genen gecatalogiseerd kunnen worden,, maar ook voor het onderzoek naar kanker en andere ziekten bij de mens.
Prof. David Baulcombe (1952) was jarenlang hoofd van het gerenommeerde Sainsbury Laboratorium in Norwich, Engeland. Vanaf 2002 is hij hoogleraar aan de University of East Anglia aldaar. Vanaf vorig jaar is prof. Baulcombe tevens hoogleraar Botanie aan de University of Cambridge waar hij bovendien het prestigieuze ambt van Royal Society research professor uitoefent. Prof. Baulcombe, heeft zitting in wetenschappelijke adviesraden zoals van het Chinese nationale biologisch instituut in Beijing en soortgelijke instellingen in Ierland en Estland. Zijn wetenschappelijke artikelen worden jaarlijks meer dan duizend maal geciteerd.
Eredoctoraat voor prof.dr. Daniel Pauly
Prof. Daniel Pauly stond met anderen aan de wieg van de als een vis-Wikipedia opgezette FishBase, een open wetenschappelijke database met gegevens over 26 000 vissoorten. De site telt maandelijks meer dan drie miljoen hits. Andere successen zijn het model Ecopath voor de analyse van biomassastromen in ecosystemen, dat door Pauly als een geëngageerd wetenschapper werd omgevormd tot hét instrument voor visserijkundige analysen voor onderzoekers in ontwikkelingslanden waar gegevens ontbreken. Ander belangrijk werk is het spraakmakende project The Sea Around Us dat met behulp van historische data trends in de wereldwijde visserij en hun effecten, op bijvoorbeeld waardevolle koralen en zeegrasvelden, analyseert.
In zijn carrière maakte prof. Pauly een omslag van klassieke visserijbioloog naar een voorvechter van de bescherming van de biodiversiteti in zee. Hij is uitgesproken en controversioneel in zijn wetenschappelijke publicaties, waaronder veel Nature en Science-artikelen, waarin hij de wereldwijde visserij vaak 'fors' aanpakt. Zo meldde hij dat het vissen op vissoorten aan de top van de voedselketen, zoals kabeljauw, en als die 'op' zijn op de soorten een trede lager in de voedselketen, de mensheid zou achterlaten met 'een dieet van kwallen en plankton'. Hij verrijkte het taalgebruik op die manier met termen als 'Fishing down the foodweb'. In zijn strijd fulmineert hij tegen de schadelijke grootschalige visserij en komt tegelijk op voor de kleine vissers in bescheiden bootjes die zulke schade niet kunnen aanrichten.
Prof.dr. Daniel Pauly (Parijs, 1946) is directeur van het Fisheries Centre en hoogleraar aan de University of British Columbia (UBC) in Vancouver, Canada. Hij groeide op in Franstalig Zwitserland, maar studeerde aan de Universiteit van Kiel, Duitsland. Vanaf 1994 is hij verbonden aan UBC. Hij heeft meer dan 500 items op zijn naam staan, zoals publicaties in tijdschriften en boeken en rapporten veelal met aanbevelingen voor visserijmanagement. Hij heeft zitting in talrijke adviesorganen en instituten, zoals de American Fisheries Society. Pauly heeft reeds vele prijzen en erkenningen toegewezen gekregen, zoals de Volvo Environmental Prize in 2006. Pauly geeft tientallen lezingen per jaar, wereldwijd.