Technische Universiteit Delft

TU Delft benoemt Leo Kouwenhoven tot Universiteitshoogleraar

De TU Delft heeft hoogleraar Quantum Transport Leo Kouwenhoven benoemd tot Universiteitshoogleraar. Met Hans Mooij en Cees Dekker zijn daarmee nu drie Universiteitshoogleraren aan de TU Delft verbonden. Alleen professoren met uitzonderlijke verdiensten die functioneren als boegbeeld binnen de universiteit, als inspirerend leider en als gezicht van de TU Delft in de maatschappij komen voor deze functie in aanmerking.

Prof.dr.ir. Leo Kouwenhoven (44) is als hoogleraar Quantum Transport verbonden aan het Kavli Institute of Nanoscience Delft van de TU Delft. Hij is een wereldleider op het gebied van elektronische eigenschappen van nanostructuren. In 2007 won hij de NWO-Spinozapremie, de Nederlandse versie van de Nobelprijs. Kouwenhoven is een zeer productief wetenschapper, met onder meer 17 publicaties in Science en Nature.

Quantum dots

De Delftse natuurkundige is verantwoordelijk voor een aantal grote doorbraken in zijn vakgebied. Als aanjager heeft hij zijn stempel gedrukt op het onderzoek aan zogeheten quantum dots, ofwel kwantumstippen. Dit zijn heel kleine structuren in halfgeleidermateriaal, die door hun kleine afmetingen bijzondere kwantumeigenschappen vertonen.

Met zijn Japanse collega Tarucha ontdekte hij dat cirkelvormige quantum dots een elektronische structuur hebben die lijkt op de elektronenschillen in atomen. Hun 'periodiek systeem der tweedimensionale elementen' kreeg grote bekendheid en de structuren kregen mede hierdoor de naam 'kunstmatige atomen'.

Op dit moment gebruikt Kouwenhoven de spin van elektronen in quantum dots als 'qubits': de rekeneenheid van een (mogelijke toekomstige) kwantumcomputer. Zijn groep kon als eerste de spintoestand van een enkel elektron uitlezen. In 2006 wisten zij deze eigenschap te manipuleren. Dit is een stap op weg naar de kwantumcomputer, die rekent met zogeheten superposities van spintoestanden.

Spinoza

Kouwenhoven studeerde technische natuurkunde aan de Technische Universiteit Delft en promoveerde daar in 1992 cum laude. Van 1993 tot 1998 was hij als KNAW Fellow verbonden aan deze universiteit; een deel van deze tijd bracht hij door in Berkeley. In 1999 bood Harvard hem een hoogleraarschap aan, maar hij werd hoogleraar in Delft. Sinds 2001 is hij verbonden aan de natuurkundefaculteit van Harvard.

Kouwenhoven ontving in 2002 een Vici-subsidie van NWO en kreeg in 2003 negen miljoen euro van Stichting FOM om samen met de Universiteit Leiden tien jaar durend onderzoek te doen naar kwantuminformatie. Sinds 2006 is hij lid van de KNAW. In 2007 won hij de NWO-Spinozapremie.

Universiteitshoogleraarschap

De TU Delft beoogt met het Universiteitshoogleraarschap een zeer beperkt aantal hoogleraren te onderscheiden. Met Kouwenhoven, Mooij en Dekker heeft Delft nu drie Universiteitshoogleraren. Alleen professoren met uitzonderlijke verdiensten en een uitstekende staat van dienst op hun vakgebied, die functioneren als boegbeeld binnen de Universiteit, als inspirerend leider en leermeester en als gezicht van de TU Delft in de maatschappij, komen voor dit speciale hoogleraarschap in aanmerking. Op deze wijze wil de TU haar waardering laten blijken voor haar toptalenten en geeft zij deze een prominente plaats. Universiteitshoogleraren worden voor een periode van zes jaar benoemd.



Technische Universiteit Delft