PNO media
Pensioenfonds PNO Media - Kwartaalbericht vierde kwartaal 2007
18 februari 2008
- 1 -
1. Hoofdpunten
· negatief beleggingsrendement van 0,5% in het vierde kwartaal 2007; het jaar 2007
afgesloten met een positief beleggingsrendement van 5,5%
· marktwaarde pensioenverplichtingen gestegen met 4,4% als gevolg van de volledige
indexatie over 2007 en het inhalen van de indexatieachterstanden 2003 (geheel) en 2004
(grotendeels)
· dekkingsgraad gedaald met 4,3% tot 123,1%
Een verklaring van de gehanteerde begrippen is opgenomen aan het einde van dit bericht.
2. Ontwikkeling financiële positie
4e kwartaal 2007 2007
Kapitaaldekkingsgraad op basis van marktrente (%)
Aanvang periode 128,6 117,9
31 december 2007 123,1 123,1
Ontwikkeling veroorzaakt door (%):
Rendement beleggingen -0,5 5,5
Rendement aandelenderivaten 0,2 0,3
Rendement rentederivaten 0,0 -2,5
Rendement verplichtingen -4,4 0,2
Rendement overige 0,4 0,9
Fondsrendement -4,3 4,4
Pensioenfonds PNO Media streeft er naar om het pensioenrisico voor de deelnemers tot een
aanvaardbare hoogte te beperken. Concreet houdt dit in dat de kans op een dekkingsgraad lager dan
100% lager dient te zijn dan 2,5%. Om deze mate van zekerheid te kunnen bieden is op langere
termijn een hogere dekkingsgraad nodig. Door vanaf 2005 tijdelijk een gedeelte van het rente- en
aandelenrisico af te dekken heeft het fonds bereikt dat ook bij de actuele dekkingsgraad het
gewenste zekerheidsniveau kon worden geboden.
Zoals hiervoor werd aangegeven vormde de noodzaak het pensioenrisico te reduceren de aanleiding
om het rente- en aandelenrisico tijdelijk af te dekken. Het afdekken van het renterisico levert naar
verwachting op langere termijn geen positieve of negatieve bijdrage aan de financiële positie van
het fonds. Het effect van deze afdekinstrumenten op de ontwikkeling van de kapitaaldekkingsgraad
was in het vierde kwartaal licht positief, zoals uit de bovenstaande tabel valt op te maken.
De waarde van de pensioenverplichtingen is in het vierde kwartaal 2007 met 4,4% gestegen, met
name als gevolg van het toekennen van de volledige indexatie over 2007 en het inhalen van de
ontstane indexatieachterstanden over 2003 (geheel) en 2004 (grotendeels).
De kapitaaldekkingsgraad daalde in het vierde kwartaal 2007 hierdoor van 128,6% naar 123,1%.
- 2 -
3. Rendement beleggingen
rendement benchmark rendement benchmark
4e kwartaal 2007 4e kwartaal 2007 2007 2007
Rendementen (%)
Aandelen -4,1 -4,5 1,3 0,9
Vastrentende waarden 0,4 0,7 0,2 1,0
Vastgoed 0,4 -0,6 5,1 2,3
Private Equity 5,2 2,5 31,0 10,5
Infrastructuur 2,1 1,4 2,0 3,4
Grondstoffen 8,5 8,6 19,1 19,6
Rendement voor beleggingskosten en -1,0 -1,3 3,2 1,8
valuta-afdekking
Rendement na beleggingskosten en -0,3 -0,5 5,5 4,4
valuta-afdekking
In het vierde kwartaal van 2007 heeft PNO een beleggingsrendement behaald van -0,3%. Dit is
0,2% hoger dan het benchmark rendement. Met name private equity liet een goede performance
zien. Ook vastgoed behaalde een aanzienlijke outperformance. Voor heel 2007 was het
beleggingsrendement 5,5%. Dit is 1,1% hoger dan het rendement van de benchmark.
De kapitaalmarktrente is in het vierde kwartaal nagenoeg onveranderd gebleven ten opzichte van
het derde kwartaal. De 10-jaars rente was eind december 4,33%. Ten opzichte van eind 2006 is de
10-jaars rente circa 40 basispunten gestegen.
yieldcurve Nederlandse staatsleningen
5,0%
4,5%
4,0%
3,5%
3,0%
2,5%
2,0%
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 30
31 december 2006 30-sep-07 31 december 2007
- 3 -
De samenstelling van de beleggingsportefeuille per 31 december 2007 luidde als volgt (bedragen in
miljoenen euro's):
marktwaarde % strategisch
31-12-2007 31-12-2007
Samenstelling portefeuille
Aandelen 1.047 38 39
Vastrentende waarden 1.093 40 40
Vastgoed 378 14 15
Private Equity 175 6 4
Infrastructuur 13 1 1
Grondstoffen 21 1 1
2.727 100
Aandelenderivaten 42
Rentederivaten -56
Valutaderivaten 19
Totaal beleggingen 2.732
In het vierde kwartaal van 2007 heeft het fonds de samenstelling van de portefeuille naar
beleggingscategorieën ongewijzigd gehouden. Wel is mede gezien de situatie op de financiële
markten de tactische beslissing genomen om binnen de categorie vastrentende waarden een positie
op te bouwen in deposito's. In het vierde kwartaal heeft het fonds een nieuwe manager
aangenomen. Deze manager zal een portefeuille beursgenoteerd vastgoed gaan beheren.
4. Klanten
De aantallen werkgevers en deelnemers per regeling luidden als volgt:
31-12-2007 31-12-2006
Werkgevers 355 347
waarvan in pensioenregeling PNO 1: middelloon 60-65 185 194
PNO 2: middelloon 65 53 52
PNO 3: middelloon 65 risicoregeling 117 101
Deelnemers 15.489 15.272
waarvan in pensioenregeling PNO 1: middelloon 60-65 11.395 11.478
PNO 2: middelloon 65 1.674 1.409
PNO 3: middelloon 65 risicoregeling 2.420 2.385
Gewezen deelnemers met premievrije rechten 12.876 11.919
Ingegane pensioenen 5.971 5.743
- 4 -
Het aantal aangesloten werkgevers heeft zich in het vierde kwartaal als volgt ontwikkeld:
vierde kwartaal 2007
2007
Beginstand 350 347
Aangesloten 8 32
Deelname beëindigd 3 24
Eindstand 355 355
In het vierde kwartaal van 2007 hebben zich 8 nieuwe organisaties bij het fonds aangesloten. Van 3
organisatie is de aansluiting beëindigd.
Het aantal actieve deelnemers heeft zich in het derde kwartaal van 2007 als volgt ontwikkeld:
4e kwartaal 2007 2007
Beginstand 15.380 15.272
Toegetreden 381 2.475
Uitdiensttreding met premievrije rechten -297 -1.760
Beëindiging zonder aanspraken 71 -261
Pensionering -45 -224
Overlijden -1 -13
Eindstand 15.489 15.489
Het aantal gewezen deelnemers met premievrije rechten heeft zich als volgt ontwikkeld:
4e kwartaal 2007 2007
Beginstand 12.610 11.919
Herindiensttreding -54 -353
Uitdiensttreding 297 1.760
Inkomende waardeoverdracht 237 260
Afkoop en uitgaande waardeoverdracht -154 -557
Pensionering -58 -136
Overlijden -2 -17
Eindstand 12.876 12.876
Het aantal deelnemers met een ingegaan pensioen heeft zich als volgt ontwikkeld:
4e kwartaal 2007 2007
Beginstand 5.891 5.743
Ingang ouderdomspensioen 103 360
Ingang overig pensioen 21 95
Overlijden en afloop -34 -171
Andere oorzaken -9 -55
Eindstand 5.972 5.972
- 5 -
5. Personeel
Het personeelsbestand heeft zich in het vierde kwartaal van 2007 als volgt ontwikkeld, omgerekend
naar voltijd functies:
vierde kwartaal 2007
2007
Beginstand 74,8 70,0
In dienst getreden 1,0 10,4
Uit dienst getreden 1,0 5,9
Contractaanpassingen -0,1 0,2
Eindstand 74,7 74,7
Gemeten in aantallen medewerkers is het personeelsbestand in het vierde kwartaal van 2007 gelijk
gebleven. Op 31 december 2007 waren er 82 medewerkers in dienst.
6. Uitvoeringskosten
De totale uitvoeringskosten over 2007 zijn, conform de eerder afgegeven verwachting, hoger
uitgekomen dan de begroting over 2007. Wij hebben deze overschrijding in de tweede helft van
2007 waar mogelijk gecompenseerd door bezuinigingen door te voeren.
7. Projecten
In het vierde kwartaal is uitbreiding van de individuele informatievoorziening via de toepassing
'mijn PNO' op de website `www.pnomedia.nl' door het aanbieden van het uniforme
pensioenoverzicht, het aanbieden van een nieuwe pensioencalculator en het creëren van de
mogelijkheid om een bruto-nettoberekening van het door PNO uit te keren pensioen te maken
afgerond.
- 6 -
8. Vergaderingen
In het vierde kwartaal van 2007 hebben de onderstaande vergaderingen plaatsgevonden:
datum orgaan onderwerp
4 oktober 2007 pensioencommissie adviseren over voorgestelde inhoudelijke aanpassingen
pensioenreglementen 2008 en over invoering vaste-premie- en
instappensioenregeling
11 oktober 2007 bestuur vaststellen of vaste-premie- en instappensioenregeling wordt
ingevoerd, vaststellen begroting 2008, herziene
berekeningsmethodiek verzekeringtechnisch nadeel,
inhoudelijke aanpassingen pensioenreglementen 2008 en inhoud
zelfevaluatie bestuur ten behoeve van onderzoek
visitatiecommissie
18 oktober 2007 dagelijks bestuur en bespreken actuele ontwikkelingen
presidium deelnemersraad
18 oktober 2007 dagelijks bestuur en directie bespreken actuele ontwikkelingen
8 november 2007 bestuur bespreken status implementatie bestuur in control, vaststellen
aanbevelingen tijdelijke commissie inzake invoering vaste-
premie- en instappensioenregeling, toeslagverlening 2008,
premies 2008, begroting 2008, pensioenreglementen 2008
8 november 2007 deelnemersraad adviseren over voorgenomen toeslagverlening 2008,
voorgenomen implementatie Pensioenwet in statuten,
uitvoeringsovereenkomst, startbrief, reglement deelnemersraad
en pensioenreglementen en over reglement
verantwoordingsorgaan
13 november 2007 dagelijks bestuur en kennismaken en bespreken aanpak visitatie
visitatiecommissie
22 november 2007 dagelijks bestuur en directie bespreken actuele ontwikkelingen
6 december 2007 bestuur bespreken kwartaalrapportages inzake uitvoering, voorstel
aangescherpte Code maatschappelijk verantwoord beleggen en
advies deelnemersraad inzake aanpassing indexeringsbeleid,
vaststellen instelling en taakomschrijving auditcommissie,
voorgenomen aanpassing ABTN, werkplan 2008 en door
deelnemersraad voorgestelde aanpassing reglement
verantwoordingsorgaan
11 december 2007 beleggingsadviescommissie bespreken kwartaalbericht en kwartaalrapportage beleggingen
Q3 2007, ontwikkelingen financiële markten en effect van
renteveranderingen op dekkingsgraad, adviseren over
inflatiebescherming
13 december 2007 dagelijks bestuur en directie bespreken actuele ontwikkelingen
13 december 2007 dagelijks bestuur en bespreken actuele ontwikkelingen
presidium deelnemersraad
13 december 2007 deelnemersraad adviseren over voorgenomen begroting 2008,
pensioenreglementen 2008, aanpassing ABTN en bespreken
werkplan 2008
De volgende plenaire bestuursvergadering is gepland op donderdag 13 maart 2008.
9. Verklaring gehanteerde begrippen
benchmark
beleggingsindex waarmee het rendement van een beleggingsportefeuille wordt vergeleken
contant maken
berekenen van de huidige waarde van toekomstige geldstromen met een rente gebaseerd op de
- 7 -
looptijd geldend voor elk bijbehorend toekomstig moment
FTK
Financieel Toetsingskader, samenhangend geheel van voorschriften dat DNB met ingang van
1 januari 2007 hanteert voor het toezicht op pensioenfondsen
fondsrendement
rendement van alle bezittingen en verplichtingen van het pensioenfonds
gewezen deelnemers
deelnemers die niet langer bij Pensioenfonds PNO Media pensioenrechten opbouwen
kans op onderdekking
kans dat binnen een korte termijn, meestal een jaar, de financiële positie onder de door de
toezichthouder vastgestelde minimumgrens daalt
kapitaaldekkingsgraad
de financiële positie van een pensioenfonds kan worden weergegeven aan de hand van de
kapitaaldekkingsgraad. Dat getal wordt berekend door de waarde van de beleggingen te delen door
de waarde van de pensioenverplichtingen.
kapitaaldekkingsgraad op basis van marktrente
onder het FTK dient de waarde van de pensioenverplichtingen te worden berekend door de
pensioenuitkeringen contant te maken tegen de marktrente
kapitaalmarktrente
effectieve rente op tienjarige overheidsleningen
marktwaarde
waarde die bij overdracht tussen onafhankelijke partijen tot stand zou kunnen komen
private equity
beleggingen in aandelen in niet ter beurze genoteerde ondernemingen
rendement
het totaal van de directe beleggingsopbrengsten, de gerealiseerde waardemutaties en de
ongerealiseerde waardemutaties gedeeld door het gemiddeld geïnvesteerd vermogen
renterisico
risico dat door toedoen van een wijziging van de rente een waardevermindering optreedt
renteswap
overeenkomst om rentestromen in dezelfde valutasoort te ruilen zonder uitwisseling van de
hoofdsommen
yieldcurve
de rentestand is afhankelijk van de looptijd waarvoor deze geldt; de lijn die rentestanden bij
verschillende looptijden in een grafiek met elkaar verbindt wordt een yieldcurve genoemd
- 8 -