Ingezonden persbericht
"Rijk en gemeenten houden elkaar in noodlottige omhelzing"
MEER HULP MOGELIJK VOOR PROBLEEMGEZINNEN
Den Haag - Het vermoeden dat wettelijke regels de hulpverlening aan mensen en gezinnen met meerdere problemen belemmeren, berust op een misverstand. De kern van een succesvolle aanpak is maatwerk leveren en actieve regie van managers, dwars door belemmeringen en over organisatiegrenzen heen. Daar is lef en doorzettingsmacht voor nodig. Dat lukt als Haagse en lokale bestuurders en politici mensen en hun problemen centraal stellen en niet het beleid en de verantwoording daarover. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van de G27 in samenwerking met Nicis Institute.
Zowel rijk als gemeenten weten nu niet altijd om te gaan met de complexe materie van mensen en gezinnen met meerdere problemen. "Wij wijzen soms te makkelijk naar het Rijk als veroorzaker van lokaal
leed", aldus Roel Sluiter, wethouder in Leeuwarden en voorzitter van het G27-project 'Aanval op de uitval'. "Het Rijk daarentegen vindt het prachtig om te constateren dat problemen lokaal kunnen
worden opgelost. Het rijk en gemeenten houden elkaar bij de hulpverlening aan die groepen in een noodlottige omhelzing. Noodlottig omdat het vaak uitmondt in een gebrek aan actie. En juist daardoor worden professionals in de uitvoering geconfronteerd met dilemma's die zij niet kunnen doorbreken."
Al eerder werd ontdekt dat er in de aanpak van mensen en gezinnen met meerdere problemen verbeteringen mogelijk zijn. De G27, de organisatie van de 27 grote steden in Nederland, startte daarom, in samenwerking met Nicis Institute, het project "Aanval op de Uitval'. Mensen met complexe problemen passen niet in algemene wet- en regelgeving en doelgroepenbeleid. Ze vormen uitzonderingen op de regels en hebben problemen op meerdere gebieden.
In veertien gemeenten werd geëxperimenteerd met een nieuwe aanpak. In een zogeheten 'snelkookpansessie' worden alle betrokken instanties rond een concrete en bestaande casus bij elkaar gezet. Uit het oogpunt van bijvoorbeeld een verslaafde, kansarme jongere of een probleemgezin wordt gekeken naar de acties van de hulpverleners. De onderzoekers (Albert Jan Kruiter, Jorrit de Jong, Janine van Niel, Constant Hijzen) hebben in het boek De Rotonde van Hamed een rode draad geregen door de hindernissen en oplossingen die ze in de steden zijn tegengekomen. Daaruit blijkt dat een andere manier van werken en denken nodig is in de hulpverlening aanpak van maatschappelijke uitval:
. Van het centraal stellen van doelen, beleid en regels centraal naar het centraal stellen van mensen;
. Van kwantitatieve verantwoording naar kwalitatieve verantwoording
. Van institutionele winst naar maatschappelijke winst
. Van versnipperde hulpverlening naar samenwerking en regie
. Van hoogdravende einddoelen naar kleine stappen met groot effect
. Van een afwachtende houding naar een proactieve en vasthoudende werkwijze
. Van het denken in beperkingen naar het nemen van ruimte
Roel Sluiter: ''Het dominante beeld in Nederland is dat regels uitvoerders in de weg zitten. Dat is niet direct zozeer het geval. Wel is het zo de professionals te weinig gebruik maken van hun vrije ruimte om oplossingen op maat te maken. Dat komt vooral omdat managers en bestuurders ze afrekenen op targets en zich houden aan bureaucratische afspraken. Daar past het maken van uitzonderingen of bijvoorbeeld het overleg met een andere organisatie nauwelijks in. Daarom blijven mensen met meerdere problemen vaak verstoken van adequate hulp- en dienstverlening."
"De conclusies van de onderzoekers hebben mij verrast", aldus wethouder Roel Sluiter van Leeuwarden. "Ik begrijp best dat hulpverleners zich in complexe en onzekere situaties vasthouden aan regels. Maar het kan niet zo zijn dat zij blijven werken vanuit het principe 'wij hebben een aanbod, daar passen wij uw probleem wel op aan'. hulpverleners verdienen steun als ze de oogkleppen van het eigen organisatiebelang afzetten.
Sluiter prijst de schrijvers van het boek. "Naast een analyse van de hindernissen presenteren ze ook een ideaalmodel voor dienst- en hulpverlening aan mensen met meerdere problemen. Daar kunnen we allemaal van leren en bovendien meteen mee aan de slag."
Door de G27 wordt in samenwerking met het NICIS Institute een leer- en uitvoeringstraject aangeboden waarin de opgedane lessen centraal staan en waarin handvatten worden aangeboden om complexe wijkgerichte vraagstukken aan te pakken.
De Rotonde van Hamed dankt zijn titel aan Hamed, een jongen uit Hengelo die al drie jaar probeert onderwijs en zijn leven op de rails te krijgen. Meerdere instellingen helpen hem daarbij. ''Ik draai rond op een rotonde, maar weet niet waar de afslag zit, aldus Hamed.
Noot voor de redactie /
Ingezonden persbericht