UMC Utrecht
Probiotica-onderzoek acute alvleesklierontsteking gepubliceerd in The Lancet
Het medische tijdschrift The Lancet publiceert op 14 februari de
resultaten van het onderzoek naar de werking van probiotica bij acute
alvleesklierontsteking (pancreatitis). Belangrijkste conclusie is dat
bij zeer ernstig zieke mensen met acute alvleesklierontsteking
probiotica het aantal infecties niet heeft verminderd, maar heeft
geleid tot extra sterfte.
Aan het dubbelblinde en gerandomiseerde onderzoek deden 296 patiënten
mee met ernstige acute alvleesklierontsteking. Tijdens het onderzoek
overleed 11% van de patiënten. Dit komt overeen met het te verwachten
percentage patiënten dat overlijdt aan acute alvleesklierontsteking
(11 - 18% in de literatuur).
De ongelijke verdeling van de sterfte over de beide groepen is
opvallend; de ene groep (152 mensen) kreeg probiotica toegediend, de
andere (144 mensen) niet. In de probioticagroep overleed 16% van de
patiënten, tegenover 6% in de controlegroep. Er overleden 15 patiënten
meer in de probiotica- dan in de controlegroep. De kans dat dit
verschil op toeval berust is ongeveer 1%.
De hogere sterfte in de probioticagroep is mogelijk deels te verklaren
door de opvallende bevinding dat in de probioticagroep negen patiënten
darmischemie ontwikkelden, waaraan acht patiënten overleden. In de
controlegroep kwam dit niet voor. Darmischemie is een ernstige
doorbloedingstoornis van de (dunne) darm, die kan leiden tot afsterven
van een deel of de gehele darm. De kans dat dit verschil op toeval
berust is 0.4%. Het is voor het eerst dat er een relatie lijkt te
bestaan tussen probiotica, sterfte en darmischemie. Het is voorlopig
onbekend hoe deze relatie te verklaren is. Dit zal het onderwerp zijn
van vervolgonderzoek.
In de controlegroep overleed 6% van de patiënten terwijl de verwachte
sterfte 11% bedraagt. De lagere sterfte is deels te verklaren door het
`trialeffect'. Het is bekend dat de sterfte van patiënten die aan
onderzoek deelnemen over het algemeen genomen lager is dan patiënten
die dat niet doen. Dit komt doordat die patiënten behandeld worden
volgens een strikt protocol waarin de laatste ontwikkelingen zijn
verwerkt. Deze patiënten zijn daarnaast veelal behandeld door artsen
die gespecialiseerd zijn in acute pancreatitis.
"Of andere combinaties van probiotica ook tot dit resultaat hadden
geleid is niet te zeggen. Maar totdat het onderliggende mechanisme
helder is, betekent een dergelijke uitkomst dat wij adviseren dit
product niet toe te dienen aan intensive care patiënten", aldus
hoofdonderzoeker prof.dr. Hein Gooszen. De onderzoekers benadrukken
dat de bevindingen die zij hebben gedaan gelden bij een combinatie van
onderstaande drie factoren:
- de toepassing van probiotica bij mensen met orgaanfalen,
- de toediening van probiotica aan intensive care patiënten, en
- het toedienen van probiotica samen met sondevoeding (rechtstreeks in
de darm).
Dit onderzoek is uitgevoerd door 15 Nederlandse ziekenhuizen,
waaronder alle acht universitair medische centra. In elk ziekenhuis
was een speciaal team van specialisten beschikbaar voor de patiënten
met acute pancreatitis. Het UMC Utrecht coördineerde de omvangrijke
studie. Alle patiënten of hun familie hebben schriftelijk ingestemd in
deelname in het onderzoek.
Voor nadere informatie:
UMC Utrecht, In- en Externe Communicatie
Ilse van Wijk of Linda Minnen
088 75 563 71/ 088 75 585 80
donderdag 14 februari 2008