Ingezonden persbericht

PERSBERICHT

Onder embargo tot 01.01 uur woensdag 13 februari 2008

WERELDWIJDE STIJGING KANTOORHUREN IN 2007

- Huren stegen gemiddeld 40 procent op de 10 duurste kantoorlocaties

- Duurste kantoorruimte in Londen

- Sterkste groei in Azië

Londen West End is wederom de duurste kantoorlocatie ter wereld. Een vierkante meter kantoorruimte op een toplocatie in Londen West End kost ¤ 2..277 per jaar, een stijging van 30 procent ten opzichte van een jaar eerder. Op de tweede plaats staat Hong Kong, met ¤ 1.745 per vierkante meter, een stijjging van 40 procent.

Dit staat in Office Space Across the World 2008, het jaarlijkse onderzoek naar huisvestingslasten voor kantoorruimte van de internationale vastgoedadviseur Cushman & Wakefield. Het rapport vergelijkt de huisvestingslasten voor kantoorruimte in 2007 op 203 toplocaties in 58 landen. Nieuwe namen op de ranglijst zijn Kiev in de Oekraïne (16e plaats) en Ho Chi Minh Stad in Vietnam (17e plaats). In het onderzoek zijn de huisvestingslasten uitgedrukt als huur inclusief lokale belasting en servicekosten (zie bijlage voor complete ranglijst).

Wereldwijd stijging huren voor kantoren op toplocaties

Vorig jaar stegen de huren op 79 procent van de 203 onderzochte locaties. Huren maken een groot deel uit van de totale huisvestingslasten. Op 20 procent van de locaties waren de huren stabiel en op maar 1 procent daalde de huren (vergeleken met 6 procent vorig jaar). Gemiddeld stegen de huren in 2007 met 14 procent, vergeleken met 10 procent in 2006. Op de 10 duurste kantoorlocaties in de wereld stegen de huren gemiddeld met 40 procent.

Baldwin Poolman, Managing Partner van Cushman & Wakefield in Amsterdam, zegt: 'In 2007 was de grootste stijging te zien in huisvestingslasten voor kantoorruimte sinds de omslag op de wereldwijde kantorenmarkt in 2001. De grootste vraag kwam van de financiële sector. De oorzaak van deze stijging is een tekort aan ruimte van topkwaliteit omdat ontwikkelaars nog relatief voorzichtig blijven, vooral in vergelijking met de piekjaren 2001 en 2002.'

Londen aan top van de ranglijst

Over de nummer één-positie van West End in London zegt Poolman: 'Ongeveer 50 procent van de vraag naar kantoorruimte in Mayfair/St. James (West End) kwam vorig jaar van de financiële sector. Er is nog steeds een gezonde vraag, alhoewel de sterke huurgroei uit het verleden afneemt.'

Kantoorruimte in Singapore, Oslo en Instanboel fors duurder

Singapore is de grootste stijger binnen de toptien van de wereldranglijst. Deze stad is tien plaatsen gestegen en is nu de toptien binnen gekomen op de 7e plaats. De tophuren voor kantoorruimte stegen, gemeten in lokale valuta, met 78 procent. Samen met sterke prestaties zoals bijvoorbeeld in India en Vietnam, zorgde dit ervoor dat de sterkste groei in Azië te zien was. In 2007 bedroeg de gemiddelde stijging van de huren in Azië 23 procent.

Poolman: 'De stijging van de huren in Singapore is veroorzaakt door de sterke vraag van banken en de dienstverlenende sector, gecombineerd met een zeer beperkt aanbod van kantoorruimte van goede kwaliteit. De vraag van 'corporates' uit de meeste sectoren is nog steeds sterk in 2008, maar het aanbod zal tot 2010 nog beperkt blijven. We zullen daarom een stijging van de huren blijven zien, alhoewel het tempo waarmee ze stijgen iets lager zal liggen dan in 2007.'

De grootste stijger op de ranglijst is Oslo, die veertien plaatsen is gestegen en dit jaar op de 11e plaats staat. Poolman: 'Hoge olieprijzen en lage rentetarieven hebben de afgelopen jaren voor een flinke economische groei gezorgd in het olie-exporterende land. Daarnaast is de vraag naar goede kantoorruimte hoger dan het aanbod. Dit heeft geresulteerd in hogere kantoorhuren op de toplocatie van Oslo. Voor de toekomst verwachten we echter een afname in de groei van tophuren omdat hogere rentetarieven hun weerslag op de markt zullen hebben.'

In Istanboel zien we, gemeten in lokale valuta, de grootste huurstijging. Huren gingen in het Levent-district, de duurste locatie in Turkije, met 95 procent omhoog. Poolman: 'Er is een acuut gebrek aan kwalitatief goede kantoorruimte op de belangrijkste zakenlocaties in Turkije. Dit zal de komende twee a drie jaar niet veranderen. De vraag wordt aangespoord door zowel internationale als lokale bedrijven die uitbreiden op deze relatief onaangeboorde markt met 70 miljoen inwoners en een snelgroeiende economie.'

Moskou stijgt twee plaatsen en staat nu voor de eerste keer in de topvijf van de ranglijst, net boven Parijs. Parijs is ook voorbijgestreefd door Mumbai. Poolman: 'Deze verandering in de ranglijst zegt meer iets over de stijging van Moskou en Mumbai, want het huurniveau in het Central Business District van Parijs het afgelopen jaar met 12 procent gestegen.'

Herstel op Nederlandse kantorenmarkt

Door een sterke huurdersmarkt vond vorig jaar in Amsterdam een stabiele huurgroei plaats. Op de Zuidas, de duurste kantoorlocatie van Amsterdam en van Nederland, steeg het huurniveau met 4 procent. De tophuur voor een vierkante meter kantoorruimte op de Zuidas bedraagt ¤ 375 per vierkante meter per jaar. De huisvesstingslasten (huur incl. belastingen en servicekosten) komen dan neer op ¤ 476 per vierkante meter per jaar.

Nu de Nederlandse kantorenmarkt verder herstelt, is de vraag naar moderne, kwalitatief hoogstaande kantoorruimte toegenomen. Door het gebrek aan aanbod van kwalitatief goede ruimte op de juiste locatie, wordt op sommige kantoorlocaties de huur opgedreven. Deze ontwikkeling zal zich ook in 2008 voortzetten.

Sterke huurgroei zal afnemen

Vooruitkijkend zegt Poolman: 'We weten nog niet wat het uiteindelijke effect zal zijn van de huidige kredietcrisis op de topkantorenlocaties in de wereld tot we wat verder in het jaar zijn. Door de onzekere economische situatie verwachten we dat dit jaar een minder sterke huurgroei te zien zal zijn dan in 2007. Tegelijkertijd denken we dat de markt voor het juiste product op de juiste locatie robuust blijft, zeker op de groeiende markten in Azië.'

/EINDE BERICHT



Ingezonden persbericht