Marktwerking fytosanitaire laboratoria
11 februari 2008 - kamerstuk
Directie Landbouw
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA 's-Gravenhage
uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum
DL. 2008/293 februari 2008
---
onderwerp bijlagen
Marktwerking fytosanitaire laboratoria
Geachte Voorzitter,
Met het oog op het Algemeen Overleg op 14 februari 2008 over marktwerking in het
fytosanitaire quarantaineonderzoek breng ik u op de hoogte van de recente ontwikke-
lingen ten aanzien van de ruimte voor commerciële laboratoriumondernemingen om
betrokken te zijn bij officieel fytosanitair onderzoek.
Conform motie 30800-XIV, nr. 126 heb ik navraag gedaan bij de Europese Commissie naar
de ruimte die de Europese regelgeving laat voor betrokkenheid van private laboratoria.
Zoals ik u eerder berichtte (mijn brief d.d. 13 december 2007; Kamerstuk 31200 XIV, nr.
158) heeft de Europese Commissie laten weten dat die ruimte er niet is. De Europese
Commissie heeft aangegeven dat Nederland de betrokkenheid van private laboratoria
dient te beëindigen. De laboratoriumondernemingen voldoen als organisatie niet aan de
eisen die Richtlijn 2000/29/EG (Fytorichtlijn) stelt. Bovendien vereist de Fytorichtlijn dat de
overheid voor officieel quarantaineonderzoek kostendekkende tarieven vaststelt. Concur-
Ministerie van Landbouw, rentie en marktwerking zijn daarmee niet mogelijk.
Natuur en Voedselkwaliteit
Directie Landbouw Uit contacten met verschillende lidstaten is mij gebleken dat in diverse landen officieel
Bezuidenhoutseweg 73
Postadres: Postadres: laboratoriumonderzoek is belegd bij organisaties die niet volledig voldoen aan de eisen
Postbus 20401 van de Fytorichtlijn. Ik heb daarvoor op hoog ambtelijk niveau aandacht gevraagd bij de
2500 EK Den Haag Europese Commissie en erop gewezen dat de veterinaire regelgeving wel ruimte laat voor
Telefoon: 070-3785301 betrokkenheid van private laboratoria. Daarbij heb ik benadrukt dat de veterinaire regel-
Fax: 070-3786158 geving inmiddels is gemoderniseerd en dat er een dergelijke slag ook bij de fytosanitaire
Telegramadres: Landvis regelgeving moet worden gemaakt. Ik heb de Europese Commissie inmiddels bereid
Web: www.minlnv.nl gevonden om de fytosanitaire regelgeving op dit punt te moderniseren, waarvoor dan wel
voldoende steun moet worden verkregen van de lidstaten. In het overleg van de Chief
Officers Plant Health (COPHS) van december 2007 kreeg mijn verzoek om de modernise-
ring in gang te zetten de benodigde brede steun. Ik heb de Europese Commissie daarvoor
deskundigheid en capaciteit toegezegd. Het Sloveense en het komende Franse voorzitter-
schap hebben toegezegd dit onderwerp te agenderen voor de bijeenkomsten van de
COPHS in juni en december 2008. Ik zal mij verder inspannen om langs deze weg alsnog
blijvende ruimte te creëren voor private laboratoriumondernemingen om officiële
analyses te mogen uitvoeren.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
11 februari 2008 DL. 2008/293 2
Voor zulke analyses zou daarmee alsnog ruimte ontstaan voor marktwerking. De
betrokken keuringsdiensten en de Plantenziektenkundige Dienst (PD) kunnen dan
opdrachten voor officiële analyses verstrekken aan private laboratoria.
De beperkingen van de Fytorichtlijn ten aanzien van fytosanitair onderzoek betreffen niet
alleen de feitelijke laboratoriumanalyses, maar ook de monsterneming. In mijn contacten
met Europese Commissie en lidstaten is gebleken dat betrokkenheid van private onderne-
mingen bij officiële monsternemingen op zeer grote weerstand stuit. Bij monsterneming
komt de onderneming immers in contact met de teler, van wie hij opdrachten voor
monsterneming hoopt te verwerven. Belangenverstrengeling is daarmee een reëel risico.
De steun van lidstaten voor de Nederlandse wens om de Europese regelgeving voor
laboratoriumanalyses te verruimen, is mij gegeven op voorwaarde dat er niet zal worden
getornd aan de eis in Richtlijn 2000/29/EG (Fytorichtlijn) dat enkel en alleen de overheid
betrokken en verantwoordelijk is bij de monsternemingen. Beëindiging van de betrokken-
heid van private laboratoria bij monsternemingen is dan ook onvermijdelijk. Evenzeer om
niet het gehele systeem van 'Plantkeur' ter discussie te stellen.
De Europese Commissie heeft in de informele en formele contacten aangegeven dat
Nederland op grond van het Gemeenschapsrecht gehouden is om de tekortkoming onmid-
dellijk, dus eind 2006, te herstellen. Om de gevolgen voor de betrokken laboratoria te
beperken, heb ik besloten om de aanwijzingen als erkend laboratorium per 1 juli 2008 in
te trekken. Gerekend vanaf de officiële vooraankondiging in april 2007 geef ik ruimte om
een volledig toetsseizoen lang door te gaan met de bestaande werkzaamheden. Ik heb de
Europese Commissie desgevraagd van die datum op de hoogte gesteld.
Het wegvallen van de rol van private ondernemingen bij het nemen van officiële monsters
maakt dat deze taak moet worden belegd bij een officiële overheidsdienst. Sinds de invoe-
ring van het nieuwe fytosanitaire uitvoeringsstelsel (Plantkeur) per 1 september 2007
komen daarvoor in aanmerking de Plantenziektenkundige dienst (PD) en de vier betrok-
ken plantaardige keuringsdiensten. Gelet op de werkgebiedensystematiek die met
Plantkeur is ingetreden vallen monsternemingen voor quarantaine-organismen in de
aardappelteelt in het werkgebied van de Nederlandse Algemene Keuringsdienst voor
Zaaizaad en Plantgoed (NAK). Voor de monsternemingen zal ik een officieel tarief vast-
stellen. Ik ben hiertoe op grond van de Fytorichtlijn verplicht. Stichting NAK is op dit
moment nog niet betrokken bij officieel onderzoek aan grondmonsters op aanwezigheid
van aardappelcysteaaltjes. NAK-AGRO B.V., een commerciële onderneming waarvan NAK
aandeelhouder is, voert dit onderzoek thans uit in concurrentie met andere private
laboratoria. De betrokkenheid van NAK-AGRO B.V. zal op gelijke wijze als bij de andere
private laboratoria per 1 juli 2008 worden beëindigd. NAK zal vanaf die datum deze taak
op zich nemen.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
---- --
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit