Gemeente Nuenen


Onderzoek naar zinkassen op wegen in Kempen

Proefproject onderzoekt circa 285 kilometer weg

INNOVATIEVE METING OP AANWEZIGHEID ZINKASSEN IN WEGEN IN DE KEMPEN

Wie goed oplet, ziet in de eerste maanden van 2008 af en toe een grote witte meetwagen met oranje zwaailicht en aanhanger in de Kempen rondrijden. Deze meetwagen is ingehuurd door het projectbureau Actief Bodembeheer de Kempen (ABdK) om te onderzoeken of en zo ja, hoeveel zinkassen er in bepaalde wegen in de Kempen aanwezig zijn.

Na zinkassen bij particulieren nu onderzoek van zinkassen in wegen

Na een eerste inventarisatie en aanpak van de verwerking van zinkassen op particuliere percelen is ABdK nu begonnen met het in kaart brengen van het gebruik van zinkassen in openbare wegen. Vroeger werden zinkassen, ook wel slakken of sintels genoemd, gratis afgehaald bij de zinkfabrieken in de regio (Budel Dorplein en vijf zinkfabrieken in Vlaanderen). Door hun stevige structuur leken deze zinkassen, het afvalproduct van gesmolten zinkerts, ideaal als verhardingmateriaal voor wegen, paden en erven. Pas in de jaren '80 van de vorige eeuw kwam men erachter dat zinkassen blijvend zware metalen afgeven en dat deze metalen, zoals cadmium, zink, koper, lood en arseen, slecht zijn voor het milieu en bij grote hoeveelheden ook voor de mens.

Sinds 2002 is het projectbureau ABdK bezig met het zoveel mogelijk verwijderen van zinkassen en door zinkassen verontreinigde bodem, het saneren van zwaar verontreinigde waterbodems en het bestrijden van de effecten die zware metalen in de bodem (kunnen) veroorzaken. Sinds begin 2008 is ABdK begonnen met het verifiëren van oude gegevens over zinkassen in openbare wegen. Vooralsnog betreft het een pilotproject in de Nederlandse gemeenten Reusel-De Mierden, delen van Eindhoven, Nuenen, Someren, Cranendonck en Horst aan de Maas en de Vlaamse gemeenten Overpelt en Lommel. In totaal wordt circa 285 kilometer aan wegvakken onderzocht.

Innovatieve technologie combineert aantal slimme geofysische meetsystemen

Bijzonder in het pilotproject is het gebruik van de nieuwe innovatieve meettechnologie van Medusa Explorations. In deze technologie worden een aantal slimme geofysische meetsystemen gecombineerd, zoals radioactiviteitsensoren, grondradar en sensoren voor het aardmagnetisch veld. De metingen zijn erop gericht om in korte tijd, en zonder graafwerkzaamheden, een beeld te krijgen van de samenstelling en opbouw van de bodem, c.q. de weg, en de mogelijke vervuiling met zware metalen door de aanwezigheid van zinkassen.

De benodigde apparatuur voor de metingen is bevestigd aan een meetwagen die met een gemiddelde snelheid van 30 km/uur deelneemt aan het normale verkeer. Naast het uitvoeren van de metingen, registreert het voertuig van seconde tot seconde de plaatsbepaling en worden veranderingen in het wegdek met digitale foto's vastgelegd.

Het grote voordeel van deze methode is een aanzienlijke kostenbesparing en tijdwinst ten opzichte van het traditionele bodemonderzoek. Daarbij worden eerst door middel van boringen vele grondmonsters genomen, die vervolgens op afstand bij een laboratorium chemisch worden geanalyseerd. Vanwege de voordelen wil ABdK het traditionele bodemonderzoek steeds meer vervangen door moderne technologieën. Omdat de Medusatechnologie echter nog niet eerder is ingezet voor onderzoek naar zinkassen worden in de pilot de resultaten van de nieuwe technologie nog geijkt aan gefaseerde metingen volgens de traditionele methode.

Proef is basis voor voortgang en toekomstig beleid

Tot en met april worden de metingen verricht. Als de proef succesvol is, zal in het Nederlandse deel van de Kempen nog eens 500 kilometer aan verdachte wegvakken worden onderzocht.

De proef komt voort uit een samenwerkingsproject van ABdK met de Vlaamse OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij) en wordt mede gefinancierd met Europese subsidie via het Interreg IIIa-programma. In de uitvoering werkt Medusa Explorations nauw samen met het onderzoeksbureau Tauw en een aantal ondernemers. De uitkomst van de proef moet een helder beeld opleveren van de omvang waarin zinkassen in openbare wegen voorkomen en van het volume van dit aanwezige bodemvreemde materiaal. Later worden op basis van deze gegevens door ABdK berekeningen gemaakt van de kosten die gemoeid zullen zijn met het verwijderen van deze zinkassen en welke prioriteiten hierin moeten worden gesteld. De feitelijke aanpak zal aan bod komen in het meerjarenplan van ABdK over de periode 2009-2013.