Rijksdienst voor archeologie, cultuurlandschap en monumenten
RAM 152 verschenen: 'Die hofstat tot Zoelen daer dat hues op plach te
staen''
Een waarderend booronderzoek op de motte Aldenhaag (gemeente Buren,
Gelderland)
7 februari 2008
In het rapport worden de resultaten van een in de periode 2002-2005
door de RACM uitgevoerd booronderzoek rond de motteheuvel Aldenhaag te
Zoelen besproken.
Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van wettelijke bescherming
van het complec en de daarmee samenhangende inrichting van het
terrein.
De Aldenhaag, de naam zegt het eigenlijk al, was de voorganger van een
ander kasteel: het huidige kasteel Zoelen. Het complex is
waarschijnlijk in de 11e-12e eeuw gebouwd en bestond uit een ongeveer
zes meter hoge, door een brede gracht omgeven ronde hoofdburcht en een
eveneens opgehoogde, min of meer rechthoekige voorburcht.
In een latere fase verrees tussen de hoofd- en voorburcht op een
omgracht eilandje een bakstenen poortgebouw. Op de motteheuvel stond
een geheel of gedeeltelijk uit natuur- en baksteen opgetrokken gebouw,
waarschijnlijk een toren of zaalbouw, dat was gedekt met een leien
dak. De aard van de bebouwing op de voorburcht is niet bekend, maar
zal een utiliair karakter hebben gehad.
Het complex was in eerste instantie in handen van de familie Van
Zoelen die aan het geslacht Van Avezaath waren gepareteerd, en later
in bezit van de Van Arkels. Deze families waren betrokken bij de
strijd tussen graaf Eduard van Gelre en zijn broer Reinald III die in
1361 bij Tiel werd uitgevochten. Deze slag werd door de graaf gewonnen
en had ernstige consequenties voor degene die de zijde van Reinald III
hadden gekozen, waaronder Arnt van Arkel.
Kort na 1362 werd de versterking Zoelen afgebroken. Vanaf 1385 is er
opnieuw sprake van een huis Zoelen, waarmee het huidige kasteel wordt
bedoeld. Vanaf 1400 wordt de plek van de voormalige versterking
aangeduid als 'Die hofstat tot Zoelen daer dat hues op plach te
staen', hetgeen de titel van het rapport verklaart.
Ram 152 is te bestellen via boekhandel Halos.