Radboud Universiteit Nijmegen
Italiaanse wetenschapsprijs voor Nijmeegse promovenda
De uit Italië afkomstige en in 2005 in Nijmegen gepromoveerde
wiskundige Orsola Tommasi heeft de Premio Enriques 2006 toegekend
gekregen. Dat is een Italiaanse wetenschapsprijs van de provincie
Livorno voor de beste dissertatie over een onderwerp dat gelieerd is
aan Federigo Enriques' wiskundige en filosofisch gedachtegoed. De
prijs bestaat uit een geldbedrag van 2000 euro en wordt in maart
uitgereikt.
Orsola Tommasi (Triëst, 1973) studeerde cum laude en met een
prijswinnende scriptie af in de wiskunde, met als specialisatie
algebra en algebraïsche meetkunde. Zij verrichtte haar
promotieonderzoek aan het Institute for Mathematics, Astrophysics and
Particle Physics, van de Radboud Universiteit Nijmegen, onder leiding
van prof. Jozef Steenbrink. In 2004 kreeg ze een Frye Stipendium om
onderzoek te doen aan een buitenlandse universiteit.
Federigo Enriques (1871-1946) was een Italiaanse wiskundige die vooral
bekend is vanwege zijn pionierswerk op het gebied van de algebraïsche
meetkunde, in het bijzonder de zogenaamde birationale classificatie
van oppervlakken. Enriques werd geboren in Livorno en groeide op in
Pisa, in een Joodse familie van Portugese komaf. Hij werd student bij
Guido Castelnuovo en groeide uit tot een belangrijk lid van de
beroemde Italiaanse meetkundeschool. Zijn meetkundeboek met Chisini is
een klassieker. Enriques bekleedde leerstoelen aan de Universiteit van
Bologna en de Universiteit La Sapienza in Rome. In 1938, toen de
fascistische regering Joden verbande uit universitaire posities,
verloor hij zijn betrekking.
Net als Enriques werkte Orsola aan classificatie van algebraïsche
structuren. Haar proefschrift gaat over algebraïsche structuren op
oppervlakken met vier gaten, ook wel Riemannoppervlakken van geslacht
vier genoemd. Elke algebraïsche structuur op zo'n oppervlak
correspondeert met een punt van een ruimte van dimensie twintig, de
moduliruimte, en van deze moduliruimte, te gecompliceerd om geheel in
detail te beschrijven, heeft Orsola zoveel mogelijk informatie
verzameld. In technische taal: zij berekende de cohomologie ervan, een
lineaire benadeing van zijn meetkundige structuur. Deze resultaten
volgen uit constructies die een verband leggen tussen de meetkunde van
de moduliruimtes en die van de zogenaamde discriminanten, dat wil
zeggen, meetkundige objecten die de krommen met ontaarde eigenschappen
parametriseren.
Geometry of discriminants and cohomology of moduli spaces, 28 november
2005, Nijmegen
Promotor: prof. dr. J.H.M. Steenbrink