abcdefgh
De voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Binnenhof 4
2513 AA DEN HAAG
Contactpersoon Doorkiesnummer
- -
Datum Bijlage(n)
4 februari 2008 -
Ons kenmerk Uw kenmerk
VenW/DGP-2008/21 -
Onderwerp
Positie NS Spooraansluitingen BV
Geachte Voorzitter,
In deze brief informeer ik u over de resultaten van een onderzoek naar de positie van het
bedrijf "NS Spooraansluitingen B.V.".
Dat onderzoek is uitgevoerd naar aanleiding van de motie Hofstra (Tweede Kamer,
vergaderjaar 2001- 2002, 27 482 en 27 216, nr. 55), voorgesteld op 28 maart 2002 en
aangenomen op 23 april 2002. De strekking van die motie is:
· constaterende, dat in de BV "NS Spooraansluitingen" de spooraansluitingen zijn
ondergebracht van bedrijfssporen op het hoofdspoorwegnet, en dat deze BV deel
uitmaakt van de NS Groep die zich niet meer met goederenvervoer bezighoudt;
· van mening, dat de railinfrastructuur in zijn geheel moet worden overgebracht
naar de overheid en dat de onderhavige aansluitingen van grote betekenis zijn
voor het goederenvervoer;
· verzoekt de regering de mogelijkheden en consequenties van een dergelijke
overgang in kaart te brengen en de Kamer daarover te rapporteren vóór 1 januari
2003.
Naar aanleiding van die motie heeft mijn ministerie aan ProRail gevraagd om een
verkenning uit te voeren van de situatie met betrekking tot de particuliere
spooraansluitingen, die in beheer zijn bij een dochterbedrijf van de NS Groep, namelijk NS-
Spooraansluitingen BV (NSS). Over de resultaten van dat verkennend onderzoek heeft
mijn ambtsvoorganger u geïnformeerd in haar brief van 1 juli 2004 (Kamerstuk 27 482,
nr. 92). Zij gaf aan dat zij, op basis van de bevindingen van het verkennend onderzoek,
aan ProRail zou vragen om een plan te maken voor de toekomstige marktgerichte en
bedrijfseconomisch rendabele exploitatie van het bedrijf NSS door ProRail, en om in
Postbus 20901, 2500 EX Den Haag Telefoon 070 - 351 6171
Bezoekadres Plesmanweg 1-6, 2597 JG Den Haag Fax 070 - 351 7895
bereikbaar met tram 9 (station hs en cs) en bus 22 (station cs)
VenW/DGP-2008/21
overleg te gaan met de NS Groep over de (volledige) overdracht van het bedrijf NSS aan
ProRail of een aan andere gegadigde (geïnteresseerde).
Voordat ik de resultaten geef van dat nadere onderzoek wil ik kort schetsen waarover het
hier feitelijk gaat.
Wat zijn Particuliere Spooraansluitingen en wat is NSS?
1. Particuliere Spooraansluitingen zijn verbindingssporen tussen het
hoofdspoorwegnet of een stamlijn en een door een bedrijf of instelling beheerd
spoor of emplacement dat exclusief door het betreffende bedrijf of instelling
wordt gebruikt. Particuliere Spooraansluitingen zijn bedoeld om bedrijven aan te
sluiten op het spoorwegnet om goederen per spoor te kunnen aan- en afvoeren.
2. Een Particuliere Spooraansluiting is te vergelijken met het garagepad op privé-
terrein van een woning, dat aansluit op de openbare weg. De Particuliere
Spooraansluiting is dus géén openbare infrastructuur.
3. Vrijwel al het spoorgoederenvervoer in Nederland wordt gegenereerd via deze
particuliere spooraansluitingen.
4. De meeste (circa 320) particuliere spooraansluitingen in heel Nederland zijn in
beheer bij het bedrijf "NS-Spooraansluitingen BV" (NSS). Het eigendom van de
ondergrond en het ballastbed berust bij het betreffende bedrijf; NSS is
economisch eigenaar van de bovenbouw (rails, dwarsliggers, wissels etc.). NSS
least de sporen en levert beheersdiensten aan het bedrijf.
5. Het bedrijf NSS is een dochterbedrijf van NS Groep; NSS heeft vier werknemers
(een manager, en 3 ondersteunende en administratieve krachten).
Het onderzoek door ProRail naar de positie en toekomst van NSS heeft lang gevergd,
maar leidde uiteindelijk tot het volgende bericht van ProRail aan mijn ministerie:
"ProRail is er van overtuigd dat de activiteiten van NSS als een typische ProRail
aangelegenheid kunnen worden beschouwd. Om te kunnen bepalen onder welke
voorwaarden NSS overgenomen kan worden heeft ProRail een businessplan en
een initiële waardebepaling uitgevoerd. Het businessplan zou positief kunnen
worden, mits de overname van NSS door V&W wordt gefinancierd."
Het businessplan dat ProRail voor NSS heeft laten maken geeft aan (citaat):
"Een succesvolle overname is afhankelijk van een drietal factoren:
1. de potentiële resultaatontwikkeling en synergie met de eigen bedrijfsvoering
2. de mogelijkheden om het proces naar een gewenst resultaat te sturen
3. de overnameprijs.
Op basis van dit businessplan kan worden geconcludeerd dat de eerste twee
factoren voldoende perspectief bieden om overnamegesprekken met NS te
starten."
Belangrijk aspect van de als tweede genoemde factor is dat er in het businessplan van
wordt uitgegaan dat het bedrijf NSS zijn activiteiten gaat concentreren op een beperkt
aantal strategisch interessante, rendabele (of rendabel te maken) spooraansluitingen.
Mede daardoor is het volgens het businessplan mogelijk om een bedrijfseconomisch
rendabele exploitatie voor NSS op te zetten die mede strekt tot optimalisatie van het
gebruik van de spooraansluitingen ten gunste van de verdere ontwikkeling van de markt
van het spoorgoederenvervoer.
---
VenW/DGP-2008/21
Hoewel het businessplan aangeeft dat een rendabele exploitatie mogelijk is acht ProRail
het toch noodzakelijk dat de overnamesom apart gefinancierd wordt: "er moet dus geld
bij" om de overname van NSS door ProRail mogelijk te maken.
ProRail heeft aangegeven zélf niet in staat te zijn om een eventuele overnamesom te
financieren, en dus uitsluitend tot overname van het bedrijf NSS te kunnen overgaan als
Verkeer en Waterstaat de daarvoor benodigde aanvullende financiering levert. Het
eventueel te financieren bedrag is niet bekend, want ProRail heeft daarover (nog) niet
onderhandeld met NS Groep.
Naar mijn mening is er echter geen reden om extra overheidsgeld te steken in het bedrijf
NSS.
De activiteit van NSS, namelijk het beheer van particuliere niet-openbare
spooraansluitingen, is geen overheidstaak. Er zijn geen openbare belangen in het geding.
Derhalve is eventuele overneming van NSS door ProRail van de baan. De kosten die
ProRail heeft gemaakt voor de onderzoekingen zijn inmiddels vergoed door V&W en
daarmee is het dossier van de potentiële overname door ProRail gesloten. Het door ProRail
opgestelde businessplan berust bij V&W.
OVERWEGINGEN t.b.v. het vervolg:
1. Alle tot nu toe verrichte onderzoeken bevestigen de stelling in de motie Hofstra, dat
"de spooraansluitingen van grote betekenis zijn voor het goederenvervoer".
2. Het bedrijf NSS beheert particuliere spooraansluitingen, er is geen dwingende reden
om deze beheersactiviteit over te brengen naar het publieke domein. In dit opzicht
berust de considerans van de motie Hofstra op een misverstand over de al dan niet
openbare aard van de spooraansluitingen: die aansluitingen zijn particulier.
3. ProRail zal het bedrijf NSS niet overnemen; een overname door ProRail is evenwel niet
noodzakelijk om de continuïteit van het beheer van de betreffende particuliere
spooraansluitingen zeker te stellen.
4. Op basis van het tot nu toe verrichte onderzoek kan als doel van een eventuele her-
positionering van NSS geformuleerd worden:
· om ook op termijn het functioneren van NSS zeker te stellen (zoals mijn
ambtsvoorganger u berichtte in haar eerdergenoemde brief van 1 juli 2004 zijn er
indicaties inzake achterstallig onderhoud en twijfel over de levensvatbaarheid), en
· om te bereiken dat de exploitant de spooraansluitingen marktgericht(er)
exploiteert en gebruik maakt van kansen om het spoorgoederenvervoer te
vergroten (de mogelijkheden daartoe zijn aangegeven in het in opdracht van
ProRail opgestelde businessplan).
5. Daartoe zou het bedrijf NSS ge(her)positioneerd moeten worden als dochter van een
bedrijf dat:
· affiniteit heeft met goederenvervoer, en
· in staat is om de benodigde herstructurering van NSS te financieren.
6. Het is - vanuit het overheidsbeleid gezien - indifferent door welk bedrijf NSS wordt
overgenomen. Een uitzondering geldt wellicht voor de spoorvervoerbedrijven, want
dan zou oneerlijke concurrentie op de loer kunnen liggen (vervoerscontractdwang
---
VenW/DGP-2008/21
t.a.v. de gebruiker van de spooraansluiting); de kans daarop is overigens klein, gezien
de geldende mededingingsregels.
7. Ingeval de positie van NSS als dochterbedrijf van de NS Groep onveranderd blijft is dat
geen bedreiging van publieke belangen of van het overheidsbeleid. Immers, ingeval
de eerdergenoemde "indicaties inzake achterstallig onderhoud en twijfel over de
levensvatbaarheid" juist zijn, dan zullen de particuliere bedrijven waarvoor NSS zijn
beheersactiviteiten uitvoert tijdig zelfstandig actie ondernemen om de continuïteit van
hun eigen spooraansluiting zeker te stellen, bijvoorbeeld door een andere particuliere
beheerder in te schakelen.
8. Er is dus geen reden om extra overheidsgeld te steken in het bedrijf NSS en/of in het
beheer van de particuliere spooraansluitingen.
9. Het functioneren van het bedrijf NSS is niet de verantwoordelijkheid van de Minister
van Verkeer en Waterstaat. Het bedrijf NSS BV is volledig eigendom van NS Groep, en
de NS Groep is dan ook de enige instantie die kan en moet besluiten over het
functioneren en de toekomst van NSS.
Ik zal - gezien overweging 9 - de NS Groep per brief van het bovenstaande op de hoogte
brengen, en met name zijn aandacht vragen voor de punten 4 en 5 hierboven. Daarbij zal
ik het in opdracht van ProRail opgestelde businessplan overdragen aan de NS Groep.
Vervolgens concludeer ik dat er voor mij in dit dossier geen verdere stappen meer gezet
behoeven te worden. Ik beschouw de motie Hofstra daarmee als uitgevoerd.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT
Camiel Eurlings
---
Ministerie van Verkeer en Waterstaat