European Parliament


Plenaire Vergaderingen
Parlement roept Iran op tot transparantie aangaande nucleair programma Externe betrekkingen - 31-01-2008 - 14:38 update

Hoge vertegenwoordiger voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid Javier SOLANA Javier SOLANA

In een vandaag aangenomen resolutie betreurt het Europees Parlement dat Iran nog niet heeft voldaan aan zijn internationale verplichtingen alle werkzaamheden in verband met verrijking en opwerking op te schorten. Het Parlement geeft ook uiting aan zijn diepe bezorgdheid over de verslechtering van de mensenrechtensituatie in Iran.

Parlementariërs verwelkomen het akkoord dat op 22 januari in Berlijn werd bereikt over een nieuwe ontwerpresolutie van de VN Veiligheidsraad, die niet alleen verdere maatregelen in het vooruitzicht stelt, maar bovendien aantoont dat de internationale gemeenschap een gezamenlijke aanpak voorstaat. Zij doen een beroep op de Amerikaanse regering en alle andere betrokken actoren zich te onthouden van elke retoriek over militaire opties en beleid met het oog op een wisseling van het bewind in Iran en doet een beroep op de Verenigde Staten om met de EU rechtstreeks aan onderhandelingen met Iran deel te nemen.

Mensenrechten

Het Parlement geeft uitdrukking aan zijn diepe bezorgdheid over de verslechtering van de mensenrechtensituatie in Iran in de afgelopen jaren en doet een beroep op de Iraanse autoriteiten om hun internationale verplichtingen op dat gebied na te komen.

Het Parlement spreekt zijn scherpe veroordeling uit over de doodvonnissen en executies in Iran, en in het bijzonder die welke jeugdige overtreders en minderjarigen betreffen, en dringt er bij de Iraanse autoriteiten op aan om zich te houden aan de internationaal erkende juridische garanties met betrekking tot minderjarigen, zoals het VN-Verdrag inzake de rechten van het kind Het Parlement protesteert hevig tegen de executie van Zamal Bawi, die een paar uren voor de stemming werd geëxecuteerd.

Verder veroordeelt het EP de huidige minachting van minderheidsrechten en is ernstig bezorgd over de dramatische toename van de onderdrukking van maatschappelijke organisaties in Iran in het afgelopen jaar. Tenslotte spreekt het Parlement zijn veroordeling uit over de gewelddadige onderdrukking van politieke tegenstanders, mensenrechtenactivisten, journalisten, webloggers, leraren, intellectuelen, vrouwen, studenten, vakbonden, en personen die tot een godsdienstige, etnische, taalkundige of andere minderheid behoren.

Betrekkingen tussen Iran en de Europese Unie

De Parlementariërs onderstrepen dat de mogelijke toekomstige sluiting van een samenwerkings- en handelsovereenkomst tussen Iran en de EU afhangt van een aanzienlijke verbetering van de situatie van de mensenrechten in Iran en van de volledige samenwerking van Iran met de IAEA, alsmede van het bieden van objectieve garanties ten aanzien van het vreedzame karakter van zijn kernprogramma.

Debat

In debat met het Europees Parlement benadrukt de Hoge Vertegenwoordiger voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid Javier SOLANA dat de Unie zich sterk moet blijven maken voor een dialoog met Iran. Maar voor echte samenwerking zijn meer democratie, respect voor mensenrechten en een constructieve houding in de regio en ten aanzien van kernwapens van essentieel belang. Solana kreeg in het debat brede steun van het Parlement.

De Hoge Vertegenwoordiger voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid

Javier SOLANA
De situatie in Iran is een belangrijk zeer complex issue dat zeer hoog op de agenda van de internationale gemeenschap staat. Iran is een dynamische samenleving, met zeer veel mogelijkheden. Er zijn heel veel mogelijkheden voor intensievere samenwerking, bijvoorbeeld inzake drugs, energie en handel. Maar we kunnen in de huidige omstandigheden het potentieel van de dialoog niet benutten. We hebben veel belang bij een constructieve relatie, maar we hebben het er moeilijk mee.

Een onvolmaakte democratie is beter dan geen democratie. Maar uitsluiting van 30% van de kandidaten is een slechte zaak. Solana dankt het Parlement voor het voortgaan met de dialoog met het Iranese Parlement. Er zijn grote problemen rond de Iranese rechtsstaat. Iran bungelt onderaan op de lijst van de World Press Freedom. Dat schaadt het imago van Iran. Met meer democratie en rechtstaat zou Iran een van de meest dynamische landen in de regio kunnen zijn.

Ook in de regio zijn er veel problemen met Iran. Het is het enige land in de regio dat niet instemt met de tweestatenoplossing. Het levert wapens aan Hamas. De uitspraken over de Holocaust zijn onacceptabel. Iran draagt bij aan de instabiliteit in Libanon, o.a. door levering van wapens aan Hezbollah. Iran is een moeilijke partner, maar het is een belangrijk land ij de regio en we moeten dialoog voeren.

Indien kernwapens worden ontwikkeld in Iran werkt dat destabiliserend in de regio en ondermijnt dat het Non-Proliferatie Verdrag. Solana roept Iran op tot de ratificatie van het Protocol en tot onderhandelingen met de IAEA. Gezien het feit dat Iran in het verleden een nucleair programma had hoe kunnen we dan nu zeker zijn dat het huidige programma civiel is. Waarom dan nu uranium verrijken? De Groep van 6 biedt civiele samenwerking. De VN Veiligheidsresolutie moet Iran weer terug aan tafel krijgen. Solana toont zich voorstander van het idee om een multilateraal kernbrandstofprogramma te ontwikkelen en zo landen in staat te stellen nucleaire brandstof te bemachtigen zonder het zelf te verrijken.

Namens de Commissie

Benita FERRERO-WALDNER onderstreept het belang van eensgezind optreden van de internationale gemeenschap ten aanzien van Iran. Niemand heeft Iran ooit het recht ontzegd op civiele nucleaire energie, maar na wat er is gebeurd, moet het vertrouwen herwonnen worden. Alleen indien Iran het vertrouwen terugwint kan het handels- en samenwerkingsakkoord weer van de plank en de onderhandelingen inzake energie weer opgestart.

Het blijft zeer belangrijk samenwerking te blijven bevorderen. Daarom verwelkomt Ferrero-Waldner het bezoek van de Parlementsdelegatie aan Iran en vermeldt ze ook de samenwerking inzake het Erasmus Mundis programma. Recentelijk is een aanbestedingsprocedure gestart voor steun aan het maatschappelijk middenveld en zij verwelkomt ook de steun van het Parlement voor de TV uitzendingen in Iran in farsi.

De Commissaris onderstreept haar verontrusting over de verslechtering van de mensenrechtensituatie in Iran, o.a. inzake de snelle stijging van het aantal executies. De Unie moet eensgezind blijven. Zonder verbetering betreffende democratie en mensenrechten geen intensievere betrekkingen.

Fractiewoordvoerders

Michael GAHLER (EVP-ED, DE) spreekt zijn verontrusting uit over de executies en folteringen in Iran. Hij pleit voor internationale druk om de aanstaande executies te voorkomen. Het gebrek aan antwoorden van Jalili in het Parlement nam het wantrouwen niet weg. Daarom spreken we onze steun uit voor het akkoord van Berlijn over de VN Veiligheidsraadresolutie. Steun van China en Rusland is een duidelijk signaal aan Iran.

Johannes SWOBODA (PES, AT) benadrukt drie belangrijke zaken: rechten van de mens, atoombewapening en vrije democratische verkiezingen, niet de Mudjahedin.
Aangaande de executies sluit Swoboda zich helemaal aan bij Gahler. De executies moeten worden voorkomen.
Swoboda wil geen atoomwapens in de gehele regio. De VS zou niet moeten hebben accepteren dat Pakistan kernwapens ontwikkelde. De controle op verrijkingsprogramma's moet verstrekt worden en multilateraal gebeuren. Natuurlijk heeft elk land wel het legitieme recht op zelfbescherming.
Tenslotte benadrukt Swoboda dat de verkiezingen niet zinvol zijn als ze niet vrij zijn.

Annemie NEYTS-UYTTEBROECK (ALDE/ADLE, BE) benadrukt de paradox tussen de dynamische en pluralistische samenleving en de gruwelijke mensenrechtensituatie in het land. Iran respecteert de belofte van zijn eigen geschiedenis niet door de manier dat het zijn bevolking behandelt. De oplossing ligt in dialoog, hoe moeilijk die ook is. Neyts -Uyttebroeck verwelkomt de suggestie van de Hoge Vertegenwoordiging om een multilaterale bank voor nucleaire brandstof op te zetten. Dat is de enige manier om met de vrees voor proliferatie om te gaan.

Konrad SZYMANSKI (UEN, PL) vindt het het belangrijkst te voorkomen dat Iran kernwapens ontwikkelt. Daar kunnen we niet zeker zijn in de huidige situatie. Het is naïef te denken dat de huidige activiteiten alleen civiel zijn. In het verleden zeiden ook anderen (Rusland, Israël..) dat al hun activiteiten civiel waren. EU moet druk blijven uitoefenen en militaire interventie niet uitsluiten.

Dit debat wordt ook gehoord in Iran, benadrukt Angelika BEER (GROENEN/EVA, DE). Iran is en pluralistische dynamische maatschappij. Vele kandidaten doen mee met de verkiezingen. De TV in farsi verdient Europese steun en we moeten doorgaan met het samenwerken met civil society. De Iranese President staat met de rug tegen de muur. Maar heeft de EU alles uitgeput om verandering op gang te brengen? De Unie moet een eigen weg vinden zonder voorwaarden vooraf en niet met enkele apen tegen de borst. De toenemende spanning en sancties versterken het zittende present, niet de democratie en civil society, zegt Beer.

Tobias PFLÜGER (EVL/NGL, DE) benadrukt dat de Unie naar de IAEA moet voor een oplossing en niet naar de VN Veiligheidsraad. Hij benadrukt het belang van een moratorium inzake het nucleaire. Pfluger is ook zeer kritisch over het uitsluiten van kandidaten voor de verkiezingen, maar meer sancties zullen contraproductief blijken. Elke oorlogsdreiging moet worden weggenomen. Hij is tegen elke oorlog en het gebruik van kernwapens.

Bas BELDER (IND/DEM, NL) verwelkomt de uitspraak van de Iranese oppositie tegen de verloochening van de holocaust door de Iranese President. Hij heeft daarentegen veel kritiek op de openlijke dreiging van de Iranese Minister van Buitenlandse Zaken passend te reageren indien de Veiligheidsraad de nieuwe resolutie zou aannemen. Belder stelt voor een onderzoekcommissie, zoals UNSCOM, naar Iran te sturen om duidelijkheid te krijgen.

Philip CLAEYS (NI, BE) vindt Iran met zijn steun voor islamisten een bedreiging van de stabiliteit in de regio en dat de Europese Unie Iran moet isoleren. De EU moet ook Rusland aanmoedigen de samenwerking af te bouwen. De nucleaire dreiging is ondanks rapporten nog steeds aan de orde. Waarom maakt Iran toezicht anders zo moeilijk? Dialoog is misschien wenselijk, maar de Unie moet vastberaden zijn om stabiliteit en veiligheid te bevorderen.

Overige spreker

Erik MEIJER (EVL/NGL, NL) benadrukt het recht van Iranese vluchtelingen om in Europa (politiek) actief te zijn. Het Europees Hof heeft ook uitgesproken, dat die rechten moeten worden gerespecteerd. De oppositie moet van de lijst van terroristische organisaties worden gehaald.

Nogmaals de Commissie

Benita FERRERO-WALDNER benadrukt dat het kernwapen issue veel mogelijkheden ondermijnt. Ze betreurt de afwezigheid van politieke wil voor verandering. We moeten de Iranese bevolking duidelijk maken dat zij de keuze hebben. Ferrero Waldner verwelkomt de samenwerking die de oppositie in Iran is aangegaan. Maar de Unie kiest geen partij. De Unie maakt zich slechts sterk voor pluralisme.

Nogmaals de Hoge Vertegenwoordiger voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid

Javier SOLANA herhaalt dat de betrekkingen met Iran veel potentie hebben, maar dat Iran meer moet doen inzake mensenrechten, democratie, regionale stabiliteit en kernwapens. Inzake het NPV heeft Iran verplichten, aangezien Iran het Verdrag heeft ondertekend. De mensenrechtendialoog met Iran is stilgevallen in 2004 omdat Iran is vertrokken. We zullen de dialoog, niet alleen inzake mensenrechten moeten blijven zoeken, ook al levert die vooralsnog weinig op.

Debat: 30 januari 2008 / Stemming ontwerpresolutie: 31 januari 2008 / Ontwerpresolutie aangenomen (561-52-44)

REF.: 20080129IPR19894

Contact:
Leon PEIJNENBURG
E-mailadres : leon.peijnenburg@europarl.europa.eu tel. Den Haag: (31) 70 313 54 00
Telefoonnummer in Straatsburg : (33-3) 881 72546 (STR)