De papieren Dexia-kasbon is weldra geschiedenis
30/12/2007
Met de publicatie van de wet van 14 december 2005 werd de geleidelijke
afschaffing van papieren effecten een feit. De dematerialisering van
effecten zal in de loop van de volgende jaren geconcretiseerd worden
in verschillende fasen. De eerste stap in deze omschakeling gaat
eerstdaags van start : vanaf 1 januari 2008 is het niet langer
mogelijk om in België effecten fysiek te laten leveren. Vanaf deze
datum mogen er dus in ons land geen papieren effecten meer worden
uitgegeven.
Een van de effecten die het meest werd uitgegeven in papieren vorm, is
de kasbon. Op 31 december 2007 wordt bij Dexia de laatste papieren
kasbon afgeprint in een agentschap.
Context
Wettelijk kunnen nog welgeteld 4 dagen aandelen, obligaties,
beleggingsfondsen en kasbons op papier geleverd worden. In de praktijk
zijn enkel kasbons op een dergelijk korte termijn nog leverbaar omdat
ze in het agentschap zelf kunnen afgeprint worden.
Vanaf 1 januari 2008 is het niet langer mogelijk om effecten aan
toonder uit te geven. Vanaf die datum zullen de papieren effecten
stapsgewijs verdwijnen. Alle effecten aan toonder die op vervaldag
komen vóór 1 januari 2014 moeten gedematerialiseerd worden tegen
uiterlijk 31 december 2013. Papieren effecten die op 31 december 2013
nog niet zijn omgeruild, zullen van rechtswege worden omgezet in
gedematerialiseerde effecten. Vanaf 1 januari 2015 worden alle
effecten die niet op effectenrekening staan, van rechtswege verkocht.
Wie na die datum toch nog fysieke effecten bezit kan daarmee terecht
bij de Deposito- en Consignatiekas.
De koning van de papieren effecten was wellicht de kasbon. Deze is van
bij zijn eerste uitgifte het paradepaardje geweest van Dexia - het
toenmalige Gemeentekrediet.
Historiek
In 1913 gaf het Gemeentekrediet zijn eerste kasbon uit. Op die manier
verschafte het zichzelf de nodige middelen om het hoofd te bieden aan
de vloedgolf van aanvragen voor kortlopende leningen.
Van 1950 tot 1960 vulde het Gemeentekrediet zijn waaier aan kasbons op
1, 3 en 5 jaar aan met effecten op 2 en 10 jaar. De bank bracht voor
haar 100-jarig bestaan een kapitalisatiebon van 14 jaar op de markt.
Intussen kreeg uiteraard ook de concurrentie belangstelling voor de
kasbon : eerst de toenmalige OKI's, gevolgd door de spaarkassen en ten
slotte de banken.
De invoering van de roerende voorheffing eind 1962 leek de blakende
gezondheid van de kasbon te bedreigen. Hou zouden de spaarders
reageren op de plotse inhouding van een deel van hun rente ? Een
grootse informatiecampagne omtrent de betekenis en de gevolgen van de
fiscale hervorming wierp zijn vruchten af : na enkele maanden bleek
dat de cliënten opmerkelijk trouw bleven aan de kasbon.
In 1967 werd de kapitalisatiebon in een nieuw kleedje gestoken : een
effect zonder coupons met de mogelijkheid voor de houder om het
kapitaal en de gekapitaliseerde intresten na 4, 8 of 12 jaar te innen.
In 1973 kwam het Gemeentekrediet andermaal met een nieuwigheid op de
markt, de "Formule Plus" : men kon de interest opvragen van coupons
waarvan de inning naar een latere jaarlijkse vervaldag werd
verschoven.
De informatorische kasbon werd gelanceerd in december 1985.
Vanaf 1986 steeg het via kasbons ingezamelde kapitaal veel trager door
de concurrentie van nieuwe beleggingsvormen.
In 1990 kende de 80-jarige kasbon een fikse opflakkering dankzij een
nieuwe fiscale maatregel: de roerende voorheffing op de kasbon werd
verlaagd van 25 tot 10%.
In 1993 bereikte de kasbon bij het Gemeentekrediet zijn absolute
hoogtepunt: met een marktaandeel van 30 % beheert de bank dat jaar
meer dan 1 000 miljard BEF aan kasbons en levert daarmee 45% van zijn
werkmiddelen. Dit astronomische getal werd gebruikt als invalshoek
voor een grootse mediacampagne. Het beeld van de astronaut die in de
ruimte de laatste kasbon op een stapel legt werd het symbool van deze
memorabele campagne.
De kasbon vandaag
De kasbon is nog steeds een vaste waarde in het uitgebreide
beleggingsgamma van Dexia.
Ongetwijfeld omwille van zijn imago van verouderd product, is men soms
geneigd de voordelen van de kasbon uit het oog te verliezen. De kasbon
is een schuldbewijs, waarbij men het bedrag, de looptijd en
periodiciteit van de intrest zelf kan kiezen. Kapitaal en rente zijn
gegarandeerd. De opbrengst hangt af van de looptijd en van het type
kasbon. Om een kasbon aan te kopen of te verkopen zijn geen
instapkosten noch uitstapkosten verschuldigd.
Door de lage instapdrempel (minimum 250 euro), de afwezigheid van
kosten, de flexibiliteit en de zekerheid blijft de kasbon een veel
gevraagde belegging.
Kasbons worden overwegend aangehouden door de defensieve belegger die
een veilige belegging zoekt op middellange tot lange termijn en zowel
zijn kapitaal als zijn rente wil vastleggen.
Vroeger zei men van een kasbonbelegger dan ook wel eens dat hij
"belegde als een goede huisvader".
Vooral de papieren versie van de kasbon was heel populair. Het nadeel
van deze papieren vorm was natuurlijk het risico op verlies.
Daarenboven werden door nalatigheid intresten soms niet geïnd en
daardoor mislopen.
Gloednieuw : de DexiaBon
Om de kasbon nog beter af te stemmen op de veranderende behoeften van
de cliënt heeft Dexia de DexiaBon gelanceerd.
De DexiaBon is een schuldbewijs met een looptijd van 5 jaar.
Dit nieuwe product is beschikbaar in twee vormen: een met vaste
jaarlijkse coupons en een met progressieve jaarlijkse coupons
("Step-Up").
Tegen de marktvoorwaarden die bij de lancering gelden (17/12/2007),
biedt de DexiaBon met vaste jaarlijkse coupons een brutojaarrendement
van 4,25 %.
Het brutojaarrendement van de DexiaBon Step-Up stijgt daarentegen
ieder jaar met 5 basispunten van 4,20 % het eerste jaar tot 4,40 % het
vijfde jaar.
Welke vorm ook gekozen wordt, de DexiaBon kan op initiatief van de
emittent vervroegd worden terugbetaald vanaf de betaling van de tweede
jaarlijkse coupon.
Tot nu toe is 50% van de papieren kasbon reeds gedematerialiseerd en
opgenomen in een effectendossier. Voordelen van het effectendossier
zijn dat het risico op verlies verdwijnt omdat er een automatische
opvolging gebeurt van het effect.
De laatste jaren is de populariteit van de kasbon sterk afgenomen ten
voordele van beleggingen die een betere diversificatie bieden en die
risico en rendement beter op elkaar afstemmen. Beveks, obligaties en
fondsen zijn de laatste jaren dan ook steeds belangrijker geworden in
de portefeuille van de belegger. Toch mag men geen van deze voornoemde
producten zien als een alternatief voor de kasbon. De kasbon zal zijn
plaats blijven behouden in het gamma van producten. Het is juist door
deze veelzijdigheid van producten aan de belegger aan te bieden dat
hij is staat is een gediversifieerde portefeuille samen te stellen die
volledig beantwoordt aan zijn riscicoprofiel en zijn behoeften.
Dexia Bank