Senaat akkoord met aanpak arbeidsgehandicapten
woensdag 19 december 2007
De Eerste Kamer gaat akkoord met de voornemens van de regering om
arbeidsgehandicapten zoveel mogelijk een gewone baan bij een gewone
werkgever te bezorgen en zo weinig mogelijk op te vangen in een
sociale werkplaats. De senaat stemde dinsdag 18 december in met het
wettelijk sluitstuk van de modernisering van de Wet sociale
werkvoorziening (Wsw). Het zwaartepunt bij de uitvoering ligt bij de
gemeenten. De eerste termijn van de Kamer vond al op maandagavond 17
december plaats.
Gemeenten stimuleren
VVD-woordvoerder mevrouw Swenker wees erop dat de groeiende wachtlijst
van Wsw-geïndiceerden alleen kan worden weggewerkt als meer mensen een
echte baan op een begeleide werkplek bij een onderneming krijgen. Nu
heeft 3% van de Wsw'ers zo'n plek. Mevrouw Swenker achtte 30% haalbaar
als de gemeenten daar hun best voor doen. De VVD wil dat de gemeenten
op dat punt meer worden gestimuleerd. Zij verzette zich tegen een
quotaregeling waarbij werkgevers zouden worden verplicht een bepaald
percentage van arbeidsgehandicapten in dienst te nemen. Dat werkt
niet, zei mevrouw Swenker.
Kwetsbare groep
PvdA-woordvoerder Eigeman wees erop dat de ruim 90.000 mensen die nu
werkzaam zijn in de Wsw-bedrijven een kwetsbare groep zijn die voor
een niet te onderschatten deel hun eigenwaarde mede ontlenen aan het
gegeven dat ze in die beschermde omgeving aan het werk zijn. De
PvdA-woordvoerder juichte het toe dat de sturing door individuele
gemeenten sterker wordt, maar waarschuwde ervoor dat daardoor de
regionale samenwerking op het gebied van de Wsw in de knel kan komen.
Te optimistische verwachtingen
Mevrouw Strik van GroenLinks zei dat gemeenten nu de mogelijkheid
krijgen om actief en volwaardig de regie te voeren bij de begeleiding
en de re-integratie van hun Wsw-geïndiceerden. GroenLinks hoopt op een
meer proactieve en betrokken houding van gemeenten. Mevrouw Strik
hoopte ook dat de kunstmatige schotten tussen Wsw-geïndiceerden en
andere moeilijk bemiddelbare werklozen zullen verdwijnen en gemeenten
een meer samenhangend re-integratiebeleid kunnen gaan voeren met meer
mogelijkheden voor maatwerk. De GroenLinks-senator waarschuwde voor al
te optimistische verwachtingen waar het gaat om de groei van het
aantal begeleid werken plaatsen bij gewone werkgevers. We moeten niet
uit het oog verliezen dat de Wsw juist is ingesteld vanuit de behoefte
aan een beschermde werkomgeving en gegarandeerde werkplekken, zei
mevrouw Strik.
Trage beantwoording
Namens de ChristenUnie en de SGP uitte senator De Boer kritiek op de
wijze waarop de staatssecretaris de behandeling van het wetsvoorstel
heeft voorbereid. Het antwoord van de regering op vragen uit de Kamer
in de schriftelijke voorbereiding heeft een half jaar op zich laten
wachten. Is het dan nu nog redelijk om van de Kamer te verlangen alles
op alles te zetten om dit wetsvoorstel nog in 2007 af te handelen,
vroeg senator De Boer. Hij vroeg wat de gevolgen voor
Wsw-geïndiceerden zijn van het besluit van werkgevers om hun eerder
gedane aanbod om 200.000 vacatures open te stellen voor langdurig
werklozen in te trekken nu het besluit over versoepeling van het
ontslagrecht is uitgesteld. Ook vroeg senator De Boer naar de gevolgen
van een klein baantje voor de indicatiebeschikking. Verliest iemand
die een paar uur per week folders rondbrengt zijn beschikking? Ook
vroeg hij aandacht voor terugval in inkomen bij mensen die een stap
hoger op de re-integratieladder komen doordat bijvoorbeeld
gemeentelijke vrijstellingen wegvallen.
Werkgevers dwingen
SP-senator Elzinga trok een vergelijking tussen een vrouw in een
boerka en een Wsw-er met een arbeidshandicap. Tegen een vrouw in een
boerka kan men zeggen 'doe die boerka af en solliciteer', maar tegen
iemand met een handicap kun je niet zeggen 'laat je handicap thuis en
solliciteer'. We moeten het werk aanpassen aan de mogelijkheden en
capaciteiten van de Wsw-ers en daarom had de SP liever gehad dat de
regering werkgevers zou dwingen om Wsw-ers een baan te geven. Senator
Elzinga wees erop dat er een commissie aan het werk is gezet om
problemen rond de Wsw in kaart te brengen. Is het dan niet slimmer om
te wachten op de aanbevelingen van deze commissie en dan pas de wet te
veranderen?, vroeg hij. De SP is er niet van overtuigd dat de
voorgestelde wetswijziging tot het gewenste resultaat zal leiden: meer
Wsw-ers op een begeleide werkplek bij gewone werkgevers. De SP pleit
volgens Elzinga al sinds jaar en dag voor de invoering van quota voor
grotere bedrijven, zoals ook in verschillende andere landen niet
ongebruikelijk is.
Zelfrespect niet alleen in geld uit te drukken
Mevrouw Goyert van de CDA-fractie hield haar maidenspeech in de senaat
over een onderwerp dat haar na aan het hart ligt. Zij was ooit de
eerste vrouwelijke directeur van een Arbeidsbureau in Nederland. Zij
wees erop dat in negentig Wsw-bedrijven bijna 100.000 mensen werken
met een lichamelijke, verstandelijke en/of psychische handicap. De
Wsw-subsidie ter compensatie van de lagere arbeidsproductiviteit
bedraagt 2,3 miljard euro. Mevrouw Goyert zei dat de waarde van
economische onafhankelijkheid en zelfrespect voor arbeidsgehandicapten
'niet alleen in geld is uit te drukken'.
Eerste Kamer der Staten Generaal