Radboud Universiteit Nijmegen


Minder dan een kwart maakt goede voornemens waar - rest kampt met `valsehoop'-syndroom

Veel Nederlanders beginnen het nieuwe jaar met goede voornemens. In een groot deel van de gevallen zijn dat voornemens die ze al eerder hebben gehad en die ze naar alle waarschijnlijkheid nog wel vaker zullen maken omdat het ook nú weer niet gaat lukken: het zogeheten `valsehoop-syndroom'. Wordt een voornemen voor de eerste keer gemaakt, dan is de kans dat het daadwerkelijk gerealiseerd wordt groter dan bij herhaalde voornemens.
Hoog in de top tien van goede voornemens staan afvallen, meer bewegen en sporten, gezonder leven, ander werk zoeken en voor jezelf opkomen, zo blijkt uit onderzoek van Roos Vonk, hoogleraar Sociale Psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Via internet volgde Vonk een grote groep Nederlanders (van jong tot oud en van laag tot hoog opgeleid, maar overwegend hbo-niveau en driekwart vrouw) die vlak voor Nieuwjaar, twee weken later én zes weken later, vragen beantwoordden over hun goede voornemens. Van de 2200 mensen die meededen aan het onderzoek had meer dan de helft (1200) goede voornemens.
Zij schreven in hun eigen woorden op wat hun belangrijkste voornemen was. Het meest genoemd (136 keer) werd afvallen/minder eten/minder snoepen (zie top tien). Ook andere voornemens die met gezondheid te maken hebben, werden veel genoemd: meer bewegen/sporten 73 keer, gezonder leven 55 keer, stoppen met roken 44 keer, minder drinken 15 keer.
Een andere categorie voornemens had met werk te maken: ander werk zoeken/een bedrijf starten (60 keer) of een opleiding starten of afmaken (28 keer). Daarnaast wilden veel mensen meer rust en een betere werk-privé-balans (46 keer), of meer tijd besteden aan hun gezin (20 keer). 31 mensen namen zich voor hun relatie te verbeteren of een nieuwe liefde te vinden, maar er waren er ook 7 die hun relatie wilden beëindigen.
Een laatste veel genoemde categorie voornemens had te maken met persoonlijke ontwikkeling: assertiever zijn en eigen grenzen bewaken (50 keer), meer zelfbewustzijn en persoonlijke groei (46 keer), en beter voor jezelf zorgen (25 keer).

Goed voor jezelf of goed voor anderen
Een kleine minderheid van de deelnemers had goede voornemens die vooral goed waren voor andere mensen en niet voor zichzelf (bijvoorbeeld aardiger/attenter/opener zijn tegen anderen, 16 keer). Dat is jammer, omdat uit de resultaten blijkt dat voornemens die goed zijn voor anderen iets vaker worden uitgevoerd dan voornemens die goed zijn voor jezelf. Ook bleek dat voornemens die vereisen dat je iets gaat doen (bijvoorbeeld sporten) vaker worden uitgevoerd dan voornemens die vereisen dat je iets gaat laten (bijvoorbeeld minder eten).

Kwart van de voornemens uitgevoerd
De meeste voornemens werden niet geheel gerealiseerd. Na zes weken had 12 procent van de deelnemers het opgegeven en 64 procent gaf aan dat het `nog niet' of slechts `gedeeltelijk' gelukt was. Slechts 24 procent zei dat het gelukt was. De mensen bij wie het niet gelukt was, zeiden vaker dat dat te maken had met omstandigheden of dat het simpelweg te moeilijk was, terwijl degenen die hun voornemen wel hadden uitgevoerd, aangaven dat dit kwam door hun eigen kwaliteiten of doordat ze hulp van anderen hadden gehad. Degenen die slaagden in hun voornemen bleken vaker voor de eerste keer dit voornemen te hebben, terwijl de anderen vaker datzelfde voornemen al eerder hadden gehad. Dit is een bekend verschijnsel als het gaat om goede voornemens, het zogeheten `valsehoop'-syndroom: ieder jaar opnieuw houden mensen zichzelf voor dat het deze keer écht gaat lukken omdat het nu niet tegen zal zitten en ze beter hun best gaan doen.

Top tien goede voornemens aantal van 1155 respondenten


1. Afvallen/minder eten/minder snoepen 136
2. Meer bewegen/sporten/aan conditie werken 73
3. Ander werk/loopbaanverandering/bedrijf starten/doorstart 60
4. Gezonder leven 55
5. Voor mezelf opkomen/assertiever zijn/grenzen bewaken 50
6. Meer rust/minder stress/balans werk-vrije tijd 46
7. Persoonlijke ontwikkeling/meer reflectie/met bewustzijn leven 46
8. Stoppen met roken/minder roken 44
9. Relatie verbeteren/relatie vinden 31
10. Meer studeren/opleiding starten/opleiding afronden 28