Nieuws
KNMI in 2007: opnieuw een zeer warm jaar
Belangrijkste nieuws over weer en klimaat
21 december 2007 - Het jaar 2007 wordt vrijwel net zo warm als
vorig jaar. Dat is opmerkelijk want 2006 was het warmste jaar in drie
eeuwen! Eind december volgen de jaarcijfers. Vooruitlopend
daarop alvast een greep uit het belangrijkste weer- en klimaatnieuws
van dit jaar.
Recordjaar 2007 (Bron: ANP/KNMI)
Recordjaar 2007 (Bron: ANP/KNMI)
Nieuw IPCC-klimaatrapport over menselijke invloed
De mensheid heeft een onmiskenbare invloed op het klimaat en dat
blijft nog eeuwen zo, zelfs als we maatregelen nemen om die invloed te
beperken. Reeds waargenomen veranderingen, zoals gemiddeld hogere
temperaturen, een stijgende zeespiegel en veranderingen in neerslag en
extreem weer, zullen verder doorzetten. De gevolgen zijn steeds
duidelijker zichtbaar voor natuur, mens en maatschappij. Er zijn
steeds meer onderzoeksgegevens, documenten en argumenten die dit beeld
versterken en onderbouwen. Dat zijn de voornaamste conclusies van het
vierde IPCC Assessment Report dat in 2007 is verschenen. Het
klimaatpanel heeft met dit rapport een belangrijke stap voorwaarts
gezet en veel zorg besteed aan het zichtbaar maken van d emate van
zekerheid en onzekerheid van de verschillende
bevindingen. Verschillende KNMI-onderzoekers zijn nauw bij de
totstandkoming en de presentatie van de IPCC-rapporten, waaraan jaren
is gewerkt. Het Nederlandse Focal Point is gevestigd bij het KNMI in
De Bilt.
Nobelprijs voor de Vrede voor IPCC en Al Gore
Als kroon op het werk ontving het IPCC samen met de voormalige
Amerikaanse vice president Al Gore de Nobelprijs voor de Vrede 2007.
Al Gore heeft het met zijn film An Inconevnient Truth voor elkaar
gekregen dat klimaat en milieu hoog op de internationale agenda is
gekomen. Volgens het Noorse Nobelcomité krijgen het IPCC en Al Gore de
onderscheiding voor hun "inspanningen om kennis op te bouwen en te
verspreiden over de door de mens gecreëerde klimaat verandering, en
het leggen van de fundamenten voor maatregelen die nodig zijn om
dergelijke verandering tegen te gaan".
Extreem weer in Europa
Niet alleen in ons land was het gedurende een groot deel van het jaar
aanzienlijk warmer dan normaal, ook in verschillende andere Europese
landen sneuvelden warmterecords. Zo was de winter van 2007 zowel in
België als in Duitsland de zachtste sinds het begin van de metingen
met afwijkingen van ongeveer 4 graden boven normaal. Op het Duitse
Helgoland was de winter net zo zacht als normaal in Marseille.
Volgens het Europees Centrum zou de zachte winter gevolgd worden door
een warm voorjaar en ook dat gebeurde. Vooral april was een
historische maand: in Zwitserland was de maand lokaal 10 graden warmer
dan het langjarig gemiddelde. In België was het half april al tropisch
warm en eind april werd op IJsland ruim 21 graden gemeten. Bovendien
was het extreem droog: in de lage landen kregen een aantal
weerstations de hele maand april geen druppel. Ook de zon maakte
overuren als nooit eerder. In het Oostenrijkse Innsbruck was april
vrijwel net zo zonnig als de zonnigste zomermaand.
In de loop van de zomer kwam in veel landen een einde aan het warme en
droge weer en werd het heel nat. England en Wales hadden in zeker 250
jaar niet zoveel zomerregen gehad wat leidde tot overstromingen. In
het zuidoostelijke deel van Europa wist de hitte zich te handhaven. De
Balkanlanden en Griekenland werden getroffen door enkele hittegolven
met soms een week lang temperaturen tussen 40 en 47 graden. Vooral
Griekenland werd zwaar getroffen door de ergste natuurbranden sinds
mensenheugenis.
In het najaar normaliseerde het weer in veel landen. Het Europese
continent beleefde een betrekkelijk rustige herfst zonder
noemenswaardige stormen. Opmerkelijk is wel de vroege winterinval in
het Alpengebied: het Oostenrijkse laagland kleurde in de eerste helft
van september al wit. De zwaarste storm van het jaar woedde gelijk in
het begin op 18 januari. Deze storm die op de Duitse bergtoppen
vergezeld ging van windstoten tot 200 km/uur trof vrijwel heel Europa.
In de meeste landen was deze storm, die in heel Europa aan zestig
mensen het leven kostte, de zwaarste van de laatste vijf jaar.
Internationaal Pooljaar en de smeltende ijskap
Eind deze zomer werd duidelijk dat er sinds met satellieten wordt
gemeten op de Noordpool nog nooit zo weinig ijs had gelegen. Het
minimum aan ijs in een groot gebied overtrof alle verwachtingen.
Volgens het KNMI is een verband met het opwarmende klimaat zeer
aannemelijk en is het goed denkbaar dat nog voor de helft van deze
eeuw al het noordpoolijs is verdwenen. Schokkend nieuws is dat want
eerder werd ervan uitgegaan dat het ijs pas aan het eind van deze eeuw
volledig zou zijn verdwenen. Een recent rapport van de NASA gaat nog
verder en gaat ervan uit dat het ijs misschien al rond 2013 is
verdwenen.
Het nieuws viel toevallig wel op zijn plek in het Internationaal
Pooljaar dat Hare Majesteit de Koningin op 8 maart 2007 in Leeuwarden
officieel opende. Overal in de wereld wordt aandacht besteed aan
wetenschappelijk onderzoek en cultuur in de Poolgebieden. De
klimaatverandering is vanzelfsprekend een belangrijk thema van het
Arctisch onderzoek. Ook het komende jaar staat in het teken van
poolonderzoek: het International Polar Year (IPY) duurt nog tot maart
2009!
Twintig jaar bescherming ozonlaag
Ook het ozongat maakt traditioneel deel uit van ons jaaroverzicht en
volgens de voorspellingen blijft dat de komende jaren ook zo. Toch is
er goed nieuws te melden: het Montreal Protocol ter bescherming van de
ozonlaag twintig jaar geleden van kracht werd blijkt zijn vruchten af
te werpen. De productie en het gebruik van ozonlaag aantastende
stoffen is sindsdien sterk afgenomen. Het jubileumjaar van het
Montreal Protocol stond dan ook in het teken van de ozonlaag en het
jaarlijkse ozongat op de Zuidpool. Dit jaar was het ozongat over
Antarctica ongeveer 30% kleiner dan vorig jaar toen het tekort aan
ozon een dieptepunt bereikte. Volgens onderzoekers houdt het kleinere
ozongat van dit jaar nog geen verband met de genomen maatregelen maar
is het te wijten aan natuurlijke variaties in temperatuur en
luchtstromingen.
Nieuwsarchief op internet
Het bovenstaande overzicht is slechts een kleine selectie uit het vele
nieuws waaraan het KNMI in 2007 aandacht besteedde. Onder het kopje
Nieuws vindt u tal van links naar het nieuws van het afgelopen jaar.
Met de zoekfunctie kunt u bovendien elk gewenst nieuws- of persbericht
terughalen. Op onze tweede nieuwspagina (te bereiken via "meer nieuws"
onder het nieuwsblok op de voorpagina) treft u een zoekbalkje. Het
nieuws over de klimaatverandering vindt u onder klimaat in het nieuws.
Onder bevingen in het nieuws vindt u het nieuws over aardbevingen,
kernproeven en infrageluid.
Klimatologisch jaaroverzicht
Onder Verder lezen- archief klimatologisch overzicht vindt u een
verzameling van alle maand- en seizoensoverzichten van het afgelopen
jaar. Het klimatologisch jaaroverzicht over 2007 brengt het KNMI op
vrijdag 28 december a.s. uit. Onder Verder lezen vindt u een pagina
(tussenstand) waarop actueel bijgehouden wordt hoe het voorlopig staat
met de gemiddelde temperatuur van 2007. Zo kunt u zelf volgen of het
temperatuurrecord gehaald wordt.
---
Het weer in 2007 (Bron: ANP/KNMI) De noordoosten brengt de Griekse
rook tot bij de Libische kust
Eerste uitgave: 10-12-07
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut