Universiteit Maastricht
Persbericht
19 december 2007
Embargo tot 20 december 2007
Promotie-onderzoek Ward Vanagt aan UM
Plaats pacemaker cruciaal voor pompfunctie hart
De plaats waar een pace-electrode op het hart wordt geplaatst is, vooral bij jonge kinderen, van cruciaal belang voor de pompfunctie van het hart. Dat blijkt uit enkele studies bij jonge pacemaker patiënten door kinderarts in opleiding Ward Vanagt, waarop hij vrijdag 21 december hoopt te promoveren aan de Universiteit Maastricht. Hij plaatste de pace-electrode bij een 2-jarig meisje op een niet-gebruikelijke plaats, waardoor haar hartfunctie onmiddellijk en blijvend herstelde. Op 20 december verschijnt over dit onderzoek een korte publicatie in het toonaangevende tijdschrift The New England Journal of Medicine. Daarnaast heeft Vanagt vernieuwend onderzoek vericht naar het kortdurend gebruik van pacemakers ter bescherming van het hart bij een hartinfarct.
Het proefschrift getiteld Pacing-induced dyssynchrony. Blessing or curse draait om de toepassing van pacemakers. Pacemakers worden gebruikt om het hartritme te normaliseren in patiënten waar het hart te langzaam slaat om een goede pompfunctie te kunnen verzorgen. Dit doen pacemakers door via een elektrode, geplaatst op de hartkamers, een kunstmatige elektrische prikkel te geven. Al meer dan vijftig jaar worden zo vele tienduizenden patiënten succesvol behandeld.
Een belangrijk neveneffect van dergelijke elektrische stimulatie is echter, dat ze de coördinatie van het samentrekken van de kamers verstoren (de vloek van de dyssynchronie, bedoeld in de titel van het proefschrift). Als kinderarts in opleiding beschrijft Vanagt in zijn proefschrift enkele studies in jonge pacemaker patiënten, die aantonen dat de plaats waar de pace elektrode geplaatst wordt van cruciaal belang is voor de pompfunctie van het hart. Het sterkst komt dit naar voren in het geval van een patiënte die vanaf haar geboorte een pacemaker nodig had, en al op 2-jarige leeftijd een ernstig gestoorde hartfunctie had. Bij haar was de elektrode, zoals meestal gebeurt, geplaatst op de rechterkamer. Door een nieuwe elektrode te plaatsen op de punt van de linkerkamer werd een onmiddellijk en blijvend (nu 2 jaar later) herstel bereikt. Dit is het onderwerp van een korte publicatie in The New England Journal of Medicine van Vanagt met zijn begeleiders: kindercardioloog en fysioloog Dr. Tammo Delhaas en fysioloog Dr. Frits Prinzen.
De zegen van de dyssynchronie betreft een geheel andere mogelijke toepassing van pacemakers: korte periodes van kamerpacen kunnen bescherming bieden tegen schade aan het hart, veroorzaakt door afsluiting van een kransslagader, zoals bij een hartinfarct. Dit beschermende effect van korte periodes pacen is door Vanagt ontdekt in dierexperimenten. De resultaten zijn zo hoopgevend, dat er momenteel in het academisch ziekenhuis Maastricht (azM) al een onderzoek plaatsvindt in patiënten. De eerste resultaten van dit onderzoek worden over ongeveer een half jaar verwacht.