persbericht van provincie noord-holland, dienst landelijk gebied en
staatsbosbeheer, 19 december 2007
Vandaag is de prehistorische kano, die in september is ontdekt,
opgegraven en voor onderzoek overgebracht naar de RACM (Rijksdienst
voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten) in Lelystad. Dit
najaar werd bij graafwerkzaamheden in natuurontwikkelingsgebied
Dijkgatsweide een prehistorische boomstamkano gevonden. Deze
eikenhouten kano, uit omstreeks 3300 v Chr, is één van de oudste,
meest complete kanos die tot nu toe in Nederland gevonden is.
Archeologen noemen de vondst heel bijzonder. De kano uit de zogenaamde
Trechterbekercultuur leert ons meer over de bewoners van die periode.
In die tijd, waarin in Drenthe aan de hunebedden werd gebouwd, was de
huidige kuststrook van Wieringermeer een duinen- en kwelderlandschap
waarin boeren ook jaagden op vogels en waterdieren. De kano kan dus
van een vissende boer geweest zijn.
Kano ingeblikt
De kano is tijdens het eeuwenlange verblijf in de grond o.a. door
schimmelaantasting erg zacht geworden. Om te voorkomen dat het hout
van de boot breekt, mede gezien de ingevallen vorst, werd de kano
vandaag, samen met de omliggende grond, als één blok gelicht. Hiervoor
werd een stalen bekisting rond en onder de kano geconstrueerd. De
ingeblikte boomstamkano, die ongeveer 16 ton weegt, is per vrachtwagen
overgebracht naar de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en
Monumenten (RACM) in Lelystad. Hier zal de kano op de sproeivloer
worden natgehouden. Na deze reddingsactie kan de kano worden
geprepareerd, gedocumenteerd, geconserveerd en gerestaureerd. In 2008
wordt nader overleg gevoerd over conservering en restauratie van de
kano en de plek waar het tentoongesteld zal gaan worden.
Het landschap vertelt
De kuststrook bij Wieringermeer was vroeger een duinen- en
kwelderlandschap. Er leefden in het midden van het Neolithicum
(4200-2850 v. Chr.) kleine groepen jagers die over een eigen
jachtgebied beschikten. Iedere groep bezat enkele grotere basiskampen
waar men elk jaar in een vast patroon langs trok. Deze kampen zijn
alleen op de hogere zandgronden in Nederland teruggevonden. Langs de
kust hadden zij zomerkampen. De zomerkampen lagen veelal op
oeverwallen, dekzandkopjes, langs kreken of moerassen. Door de ligging
kon er gevist worden op zowel zoet- als zoutwatervissen. De begroeiing
op de stroomwallen leverde een belangrijk deel van het plantaardig
voedsel zoals appel, braam, hazelaar en meidoorn. In lager gelegen,
vaak natte delen werd gejaagd op vogels en typische waterdieren zoals
bever, otter en zeehond. Toen het klimaat langzaam begon te veranderen
werd het droger en koeler (maar nog altijd warmer dan nu). Heel
geleidelijk schakelde men over op landbouw en veeteelt. In het begin
leverde landbouw alleen nog niet genoeg op. Jagen, vissen en
verzamelen bleef nog lang nodig om in de levensbehoeften te voorzien.
De boomstamkano, zoals die nu gevonden is, werd hoogstwaarschijnlijk
gebruikt door zon vissende boer.
Natuurgebied Dijkgatsweide
Dijkgatsweide is een natuurontwikkelingsproject dat tot stand komt in
samenwerking tussen Provincie Noord-Holland, Dienst Landelijk Gebied,
Staatsbosbeheer, gemeente Wieringermeer, Hoogheemraadschap Hollands
Noorderkwartier en Eelerwoude B.V. RAAP Archeologisch Adviesbureau
begeleidt de berging van de kano, die door Grondverzetbedrijf van der
Meer BV wordt uitgevoerd.
Staatsbosbeheer
Staatsbosbeheer