SCHULDSANERING BLIJFT VEEL MENSEN EEN SCHULDENVRIJE TOEKOMST BIEDEN
Ruim tweederde van de mensen die een wettelijke schuldsanering doorlopen, krijgt een 'schone lei'. Dit betekent dat jaarlijks aan 5.000 à 6.000 mensen die in ernstige betalingsmoeilijkheden verkeren een uitweg wordt geboden. Dit blijkt uit de jaarlijkse monitor Wsnp die minister Hirsch Ballin van Justitie vandaag naar de Eerste Kamer en Tweede Kamer heeft gestuurd.
De derde monitor Wsnp laat zien dat afgelopen jaar 15.100 mensen in een wettelijk schuldsaneringstraject belandden. De stijging van het aantal nieuwe zaken neemt in vergelijking met vorige jaren licht af. Wel is een stijging waarneembaar van het aandeel alleenwonenden (momenteel 50% van de instroom) en het aantal 50-plussers (momenteel bijna 21%), terwijl het aandeel eenoudergezinnen daalt (van 27% naar 19%). Sinds de Wsnp in werking is getreden (1998), heeft 71% van de deelnemers uiteindelijk een 'schone lei' gekregen. Met de toegenomen instroom van de afgelopen jaren zal naar verwachting het aantal schone lei'en in de toekomst doorgroeien naar 10.000 per jaar.
De belangrijkste reden voor het ontstaan van schulden blijkt bij ondernemers een terugval in het inkomen te zijn, terwijl bij particulieren naast een inkomensterugval ook overbesteding een belangrijke oorzaak is. Daaronder vallen zowel schulden door onverantwoord bestedingsgedrag als schulden die ontstaan doordat mensen met een laag inkomen langdurig met hogere uitgaven dan inkomsten kampen.
Het aantal bewindvoerders is landelijk nog steeds goed op peil. Er zijn 1.251 bewindvoerders waarvan het gemiddeld aantal zaken per bewindvoerder in elk arrondissement onder de 40 ligt.
In de monitor zijn ook gegevens opgenomen over manier waarop de schuldeisers omgaan met betalingsachterstanden van hun schuldenaren mede in relatie tot een lopende schuldhulptraject. De meeste schuldeisers blijken een voorkeur te hebben voor het minnelijke schuldhulptraject met als meest voorkomende reden dat dit een hogere uitkering oplevert en een minnelijke regeling sneller tot uitbetaling leidt.
Wetswijziging
Een aantal schuldeisers geeft aan in de praktijk al volgens de aankomende wetswijziging van de Wsnp te handelen. Deze wetswijziging treedt per 1 januari 2008 in werking en regelt dat schuldeisers die op onredelijke gronden weigeren mee te werken aan een minnelijk akkoord, alsnog door de rechter kunnen worden gedwongen mee te werken. Dit sluit aan bij een van de doelen van de Wsnp, namelijk het vergroten van het aantal minnelijke schuldregelingen dat tot stand komt.
De meest voorkomende schuldeisers in Wsnp-zaken zijn banken en de Belastingdienst, gevolgd door nutsbedrijven, gemeenten, telefoon-, kabel-, internetbedrijven (bij 60% van de schuldeisers ). Daarnaast heeft 85% schulden bij overige dienstverleners (19,5% bij creditcard- en 17,5% bij kredietmaatschappijen). Gemiddeld heeft een schuldenaar in de Wsnp 9,5 schuldeisers.
Bij 78,5 % van de Wsnp-zaken die eindigen met een schone lei, vindt aan het einde van het traject een uitdeling plaats aan de schuldeisers. Het gemiddelde uitkeringspercentage is bij preferente schuldeisers 30,9% en bij concurrentie schuldeisers 19,1%. De kans op een uitdeling is statistisch gezien iets groter bij bewindvoerders die advocaat zijn, bij mannelijke schuldeisers, bij niet-alleenwonenden en bij ondernemers, en naarmate de schuldenaren ouder zijn en de bewindvoerder meer ervaring heeft.
Hoe werkt de WNSP? Wettelijke schuldsanering via de rechter is alleen mogelijk als er geen regeling (minnelijk akkoord) getroffen kan worden met de schuldeisers. De Wsnp is een laatste redmiddel bij problematische schulden.
Voor een wettelijke schuldsanering moet een verzoekschrift met bijlagen worden ingediend bij de rechtbank. Niet iedere schuldenaar komt in aanmerking, aan de toelating worden eisen gesteld. Wie toegang krijgt tot de schuldsanering, staat gedurende doorgaans drie jaar vermogen en een deel van het inkomen af. Een bewindvoerder ziet erop toe dat de schuldenaar zich optimaal inspant om zoveel mogelijk geld voor aflossing van de schulden bijeen te brengen en dat geen nieuwe schulden ontstaan. Schuldenaren die voldoen aan de verplichtingen die de Wsnp stelt, verkrijgen na afloop een schone lei. Het opgespaarde bedrag wordt verdeeld onder de schuldeisers en het restant wordt kwijtgescholden. Komt een schuldenaar de verplichtingen niet na, dan eindigt de schuldsanering en herleven alle schulden weer. Het traject is niet eenvoudig te doorlopen. De schuldenaar leeft gemiddeld drie jaar onder het bijstandsminimum, staat onder toezicht van een bewindvoerder, er geldt gedurende 13 maanden een postblokkade en de schuldsanering wordt bekendgemaakt in de Staatscourant en een register op internet.
Noot voor redacties (