Rijksuniversiteit Groningen

132 - Meer aandacht voor depressieve klachten verbetert leven van hartfalenpatiënten

Datum: 11 december 2007

Meer dan een derde van de patiënten met hartfalen kampt met depressieve gevoelens, met name vrouwen. Door deze klachten beter te herkennen en te behandelen, verbetert de kwaliteit van leven van deze patiënten. Dat blijkt uit onderzoek van Ivonne Lesman-Leegte. Ze promoveert op 19 december 2007 aan de Rijksuniversiteit Groningen en verrichtte haar onderzoek bij het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).

Hartfalen, een slecht pompend hart, is een chronische aandoening. Het kan ontstaan na een hartinfarct, maar ook hartritmestoornissen, een hoge bloeddruk en slecht functionerende hartkleppen kunnen hartfalen veroorzaken. Mensen met hartfalen hebben een slechtere doorbloeding van het lichaam, met als gevolg o.a. kortademigheid en vermoeidheid. De aandoening is levensbedreigend, maar doordat de behandelingsmogelijkheden zijn verbeterd, leven patiënten met hartfalen steeds langer. In Nederland hebben op dit moment ongeveer 200.000 mensen hartfalen.

Meer aandacht voor depressie

Meer dan een derde van de patiënten met hartfalen kampt met depressieve klachten, zo constateert Lesman-Leegte in haar onderzoek. Vrouwen hebben vaker last van depressieve gevoelens dan mannen, zo blijkt. Ook blijkt dat patiënten met ernstige depressieve klachten vaker opnieuw worden opgenomen in het ziekenhuis dan patiënten zonder en met minder ernstige depressieve symptomen. Deze heropnames duren bovendien gemiddeld langer. Door depressieve klachten beter te herkennen en te behandelen, kan de kwaliteit van leven van deze patiënten verbeterd worden. Lesman-Leegte: "Dit is voor veel hartfalenverpleegkundigen en cardiologen nieuw. Tot nu toe wisten zij niet dat zoveel patiënten depressief zijn."

Veel belangstelling uit andere ziekenhuizen

In het Universitair Medisch Centrum Groningen wordt steeds vaker extra aandacht besteed aan depressieve symptomen bij patiënten met hartfalen. Een psychiatrisch geschoolde Nurse Practitioner heeft regelmatig contact met het behandelteam voor hartfalen. Hij analyseert de depressieve symptomen en behandelt de patiënt. Lesman-Leegte: "Mijn onderzoek toont aan dat het goed zou zijn als aandacht voor depressiviteit een standaard onderdeel wordt van de behandeling. Met name bij vrouwen en bij patiënten die ook andere lichamelijke klachten hebben is opmerkzaamheid geboden. Het zou goed zijn als ook andere Nederlandse ziekenhuizen meer aandacht gaan besteden aan het psychisch welzijn van deze patiëntengroep."

Speciale hartfalenpolikliniek

Het onderzoek van Lesman-Leegte maakt deel uit van NHS-COACH (Coordinating study evaluating Outcomes of Advising and Counselling in Heart Failure), een onderzoek in zeventien ziekenhuizen in Nederland. Binnen dit onderzoek krijgen de patiënten op een speciale hartfalenpolikliniek intensievere begeleiding dan de gebruikelijke controle door de cardioloog. Uit het onderzoek van Lesman-Leegte blijkt dat deze intensievere zorg geen significante invloed heeft op het aantal heropnames en overlijden. Wel is er een relevante, maar niet significante reductie in sterfte gevonden. Daarnaast is er een kleine stijging in het aantal heropnames, die echter wel korter duren. Lesman-Leegte: "Momenteel wordt onderzocht welke patiënten wel en welke patiënten geen baat hebben bij de intensievere begeleiding. Door meer maatwerk te leveren, kan de behandeling beter en kosteneffectiever worden."

Curriculum vitae

Ivonne Lesman-Leegte (Uithuizen, 1967) studeerde gezondheidswetenschappen te Maastricht. Ze verrichtte haar promotieonderzoek aan de afdeling Cardiologie van het UMCG. Het onderzoek werd gefinancierd door de Nederlandse Hartstichting. Lesman-Leegte blijft ook na haar promotie als onderzoeker en projectmedewerker werkzaam in het UMCG. De titel van haar proefschrift: `Quality of life and depressive symptoms in patients with heart failure'.

Noot voor de pers
Informatie: via Joost Wessels, UMCG, Communicatie, tel. 050-361 4464 / 361 2200,
e-mail: j.r.l.wessels@bvl.umcg.nl