Persbericht van de Universiteit Utrecht
Faculteit Recht, Economie, Bestuur en Organisatie
11 december 2007
Juridische positie kinderen onvoldoende beschermd
'Kinderen uit niet-traditionele gezinnen hebben ook recht op twee ouders'
De samenleving verandert en daarmee verandert ook de samenstelling van gezinnen. Veel kinderen groeien op in alternatieve gezinsvormen. Ondanks deze ontwikkelingen is de juridische positie van kinderen uit zulke, niet-traditionele gezinnen onvoldoende beschermd. Tot deze conclusie komt juriste Machteld Vonk in haar proefschrift 'Children and their parents'. Vonk promoveert op 19 december aan de Universiteit Utrecht.
Tegenwoordig groeit een aanzienlijk aantal kinderen niet op in traditionele gezinnen, bestaande uit de eigen biologische vader en moeder, maar bij duo-moeders, twee vaders of binnen een stiefgezin. In sommige gevallen is daar een spermadonor of een draagmoeder aan te pas gekomen.
Discriminatie
De juridische verhouding tussen kinderen en ouders in traditionele oftewel 'typische' gezinnen is automatisch geregeld of is makkelijk te regelen. Bij niet-traditionele oftewel 'atypische' gezinnen is deze verhouding niet goed geregeld. Sterker nog: binnen het bestaande recht kán dat ook niet goed geregeld worden, waardoor sommige kinderen voor de wet maar één ouder hebben in plaats van twee. 'Dit heeft niet alleen gevolgen voor de maatschappelijke erkenning van de gezinsvorm waarin het kind opgroeit, maar brengt ook allerlei juridische consequenties met zich mee', aldus Vonk. 'Te denken valt daarbij aan zaken als erfrecht en het recht op kinderalimentatie.'
Belang kind voorop
Het proefschrift van Vonk gaat verder dan het onlangs door de Commissie Kalsbeek gelanceerde rapport over lesbisch ouderschap. Daarin stonden de rechten van de (niet-biologische) duo-moeder centraal, terwijl het in Vonks onderzoek gaat om allerlei soorten atypische gezinnen. Daarnaast richt Vonk zich niet zozeer op de rechten van de ouders, maar vooral op die van het kind. Zij introduceert het begrip 'procreatieve verantwoordelijkheid'. Daarmee zou je juridisch vast kunnen leggen welke personen allemaal verantwoordelijk (moeten) zijn voor het kind gedurende zijn of haar leven. Dat kunnen behalve de biologische ouders ook 'wensouders' zijn, zoals spermadonoren, duo- of draagmoeders. Personen, kortom, die al vóór de conceptie bij het ontstaan van zo'n nieuw leven betrokken waren. In haar proefschrift doet Vonk een aantal voorstellen om de rechten en plichten van betrokken partijen ten opzichte van het kind schriftelijk vast te leggen.
Focusgebied 'Coordinating Societal Change'
De Universiteit Utrecht heeft haar toponderzoek gebundeld in vijftien focusgebieden. Met deze focusgebieden wil de Universiteit Utrecht hoogwaardig onderzoek stimuleren en bijdragen aan het oplossen van grote maatschappelijke vraagstukken. Het hierboven beschreven onderzoek valt binnen het focusgebied 'Coordinating Societal Change'. Hierin wordt onderzoek gedaan naar de vraag hoe organisaties, families en individuen omgaan met en reageren op maatschappelijke en institutionele veranderingen. Hierbij kan onder meer gedacht worden aan de globalisering van de economie, de vergrijzing, de individualisering en informatisering van de samenleving en de diversiteitsproblematiek. Meer informatie is te vinden op www.uu.nl/focusgebieden.
Promotie
Machteld Vonk (Rechtsgeleerdheid) promoveert op woensdag 19 december om 16.15 uur in het Academiegebouw, Domplein 29 te Utrecht. Proefschrift: 'Children and their parents'.
Meer informatie
Erzsó Alföldy, persvoorlichter Rechtsgeleerdheid, (030) 253 7497, e.alfoldy@law.uu.nl.
B.g.g. Peter van der Wilt, persvoorlichting Universiteit Utrecht, (030) 253 3705, p.m.vanderwilt@uu.nl.
Universiteit Utrecht