De dilemma's rond oorlogserfgoed
Congres over herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog
Het Instituut voor Cultuur en Geschiedenis (ICG) van de Universiteit van Amsterdam (UvA) organiseert op 18 en 19 december het congres Oorlog, erfgoed en herinnering. Tijdens het congres komen thema's aan de orde als de herinneringscultuur van Nederland in een internationaal perspectief, de rol van beeldmateriaal en egodocumenten bij de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog en de museale enscenering van oorlogserfgoed.
Conferentievoorzitter is prof. dr. Hans Blom, oud-directeur van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) en emeritus hoogleraar Nederlandse geschiedenis aan de UvA. Prof. dr. Frank van Vree, hoogleraar Journalistiek en cultuur aan de UvA, schetst in zijn inleiding de opvallendste patronen in de geschiedenis van de herinneringscultuur rond de Tweede Wereldoorlog. Vervolgens wordt in een plenaire sessie ingegaan op de tradities rond herdenking in verschillende Europese landen.
Drehli Robnik (universiteit Wenen) laat zien hoe speelfilms de Tweede Wereldoorlog verbeelden. Jacq Vogelaar (schrijver) en Bettine Siertsema (Blaise Pascal Instituut) spreken in een podiumgesprek over het singuliere karakter, de eigenheid en het verstorende karakter van memoires en dagboeken en de daaraan verwante (semi)literaire werken binnen de heersende herinneringscultuur. In een kritische verkenning worden de status en de waarde van de getuigen, die vanaf 1945 een steeds belangrijker rol zijn gaan spelen in de herinneringscultuur rond de Tweede Wereldoorlog, vanuit een psychologisch, historiografisch en methodisch perspectief ter discussie gesteld. Ook vindt er een rondetafelgesprek plaats over de heikele problematiek van de 'foute' erfenis in musea, architectuur en film, onder leiding van Marjan Schwegman (directeur NIOD).
Daarnaast wordt met de directeuren van herinneringskampen gedebatteerd over de dilemma's van het bewaren en ensceneren van het 'verloren' oorlogserfgoed. Dr. Rob van der Laarse, universitair hoofddocent Erfgoedstudies aan de UvA, belicht het vaak zeer betwiste karakter van oorlogserfgoed. Prof. dr. Jan Kolen, hoogleraar Erfgoed van Stad en Land aan de Vrije Universiteit en dr. Esther Captain, projectleider Indisch Erfgoed van de Oorlog van het ministerie van VWS, spreken over de aan de Tweede Wereldoorlog verbonden herdenkingspraktijken in Nederland en Indonesië.
Publieksdebat
Op woensdagavond 19 december wordt het programma afgesloten met een publieksdebat over de toekomst van 'De Oorlog'. Deskundigen, onder wie oud-burgemeester Ed van Thijn, Gregory Ashworth (hoogleraar Planologie aan de Rijksuniversiteit Groningen), Karen Polak (Anne Frankhuis), Hermann von der Dunk (emeritus hoogleraar Contemporaine geschiedenis aan de Universiteit Utrecht) en Hans Blom discussiëren onder leiding van drs. Charlotte van Rappard-Boon (hoofdinspecteur Erfgoedinspectie OCW) met elkaar en met het publiek over de stelling dat de hedendaagse belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog sterk overtrokken is. Zal de aandacht verdwijnen wanneer over enige tijd de laatste ooggetuigen zijn overleden, of staan we pas aan het begin van de herinnering? En wat zou in onze benadering voorop moeten staan: de authenticiteit van de getuigenissen en overblijfselen, of juist de mogelijkheid tot een historisch-toeristische beleving?
Locatie en prijs
Het congres vindt plaats in de Tinbergenzaal en de Oude Zaal van het Trippenhuis van de KNAW, Kloveniersburgwal 29 in Amsterdam, en wordt op woensdagavond afgesloten in Felix Meritis, Keizersgracht 324, Amsterdam. Deelname kost 15 euro (inclusief lunch en drankjes). Het publieksdebat op woensdagavond is vrij toegankelijk (belangstellenden wordt verzocht zich vooraf in te schrijven via debatoorlogserfgoed@gmail.com).
Verwijzingen
Zie voor meer informatie en het volledige programma
Universiteit van Amsterdam