PH.Nieuwsbrief 283.10
Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht
BETAAL COPD KETENZORG UIT BESPAARDE OPNAMEN
Na hart- en vaatziekten en kanker is COPD de belangrijkste doodsoorzaak ter wereld. Van de kosten voor COPD patiënten gaat het meeste geld naar de ziekenhuisopnamen en verpleegdagen ten gevolge van exacerbaties. De kans daarop is aanmerkelijk te verkleinen door revalidatieprogramma's, eerdere zelfverwijzing door patiënten en door een andere opzet van spoedzorg. Als er minder opnamen zijn, is er meer geld beschikbaar voor ketenzorg met veel aandacht voor een juiste medicatie, richtlijnentrouw van professionals, therapietrouw van patiënten en voor educatieprogramma's. Deze boodschap had de Leuvense hoogleraar Thierry Troosters aan 160 fysiotherapeuten, artsen, verpleegkundigen, managers, zorginkopers en patiëntvertegenwoordigers. Hij sprak op het congres Recente Ontwikkelingen in de COPD ketenzorg dat op 14 december plaatsvond op de Universiteit Utrecht. Ondergetekende trad op als congresvoorzitter. Hij deed zijn uitspraken op basis van eigen experimenten in Barcelona en Leuven en een uitgebreide literatuurstudie over post-ontslag programma's voor COPD exacerbaties patiënten. Hij wees erop dat de revalidatieprogramma's niet alleen de kosten vermindert maar ook de sterftekans. Welk geneesmiddel doet dat, kosten én sterfte verlagen? riep hij uit in een gloedvol en geestig betoog. Wil je de PPP's van Troosters inzien? Wil je die van andere sprekers op 14.12 ook inzien? Surf naar www.integratedcare.nl en klik door op nascholing en daarna op gehouden congressen.
OOK MEVROUW VAN DAM HEEFT BAAT BIJ KETENZORG
Tal van projectleiders, professionals en onderzoeken slagen erin om de COPD ketenzorg te verbeteren. Soms betreft dat meetinstrumenten om te achterhalen of iemand echt wel COPD heeft. Dan weer gaat het om betere kwaliteit van leven lijst of om een webbased elektronisch medisch dossier. Of men probeert een nieuw beweegprogramma uit. Het wordt tijd om al die pogingen in één multidisciplinair zorgpad bij elkaar te brengen. Dat pleidooi hield Picasso directeur Therèse Noorlander bij haar openingsspeech op het congres Recente Ontwikkelingen in de COPD ketenzorg dat op 14 december plaatsvond op de Universiteit Utrecht. Daaraan namen 160 fysiotherapeuten, artsen, verpleegkundigen, managers, zorginkopers en patiëntvertegenwoordigers deel. Ondergetekende trad op als congresvoorzitter. Noorlander gaf een overzicht van alle verbeteringen aan de hand van het ziektebeloop van een patiënt. Die noemde zij mevrouw van Dam. Noorlander benadrukte het belang van persoonlijke doelen van mevrouw Van Dam. Later zou zij worden bijgevallen hierin door collega congresspreker en huisarts Niels Chavannes. Wil je kennis nemen van de PPP's van Noorlander en Chavannes? Surf naar www.integratedcare.nl en klik door op nascholing en daarna op gehouden congressen.
ALLE ZIEKENHUIZEN WERKEN AAN KLINISCHE PADEN
Het CBO heeft thans zo'n 1000 klinische paden ontwikkeld bij 110 instellingen. Tien procent daarvan betreft transmurale paden. Twee daarvan gaan over COPD zorg. Voor het ontwikkelen van klinische paden bestaat een standaardaanpak in negen stappen. De eerste stap betreft het beschrijven van het op te lossen probleem en de laatste het uittesten van de voorlaatste versie van het ontworpen zorgpad. Daarna gaat het erom het klinische pad te verduurzamen en steeds aan te passen aan gewijzigde omstandigheden of aan nieuwe inzichten. Het ontwikkelen van een zorgpad duurt circa negen maanden, tenzij er onderweg conflicten optreden, een machtstrijd uitbarst of een cruciale partij afhaakt. Al deze kennis droeg Ruben van Zelm over op het congres Recente Ontwikkelingen in de COPD ketenzorg dat op 14 december plaatsvond op de Universiteit Utrecht. Daaraan namen 160 fysiotherapeuten, artsen, verpleegkundigen, managers, zorginkopers en patiëntvertegenwoordigers deel. Ondergetekende trad op als congresvoorzitter. Van Zelm treedt ook op het congres Recente Ontwikkelingen in Zorgstraten, Zorgpaden en zorgprogramma's dat op 25 januari plaats vindt op het UMC Utrecht. Dan bespreekt hij de relatie van de klinische paden en het webbased elektronische zorgdossier. Wil je kennis nemen van de PPP van Van Zelm? Surf naar www.integratedcare.nl en klik door op nascholing en daarna op gehouden congressen.
Wil je het congres Recente Ontwikkelingen in Zorgstraten, Zorgpaden en zorgprogramma's op 25 januari bezoeken? Surf naar de genoemde website en klik door op nascholing.
BEZETTINGSGRAAD EN DOORSTROOMTIJD STAAN HAAKS OP ELKAAR
Indien alle afdelingen van een ziekenhuis of verpleeghuis streven naar een maximale bezettingsgraad vanwege de bekostigingsmethodiek, is de kans groot dat de doorstroomsnelheid voor de patiënten laag is en er elders wachttijd optreedt. Als een verpleeghuis bijvoorbeeld streeft naar een maximale bezetting, kan een ziekenhuis haar CVA patiënten niet ontslaan naar dat verpleeghuis. Of als een afdeling urologie vol ligt met electieve patiënten, kan de afdeling Spoedeisende Hulp haar urologische patiënten niet kwijt. Daarom is van belang dat doorstroomtijd én bezettingsgraad tegelijk worden gemeten. Zij kunnen haaks op elkaar staan. Dit onderwerp kwam uitvoerig aan de orde in de module over prestatie-indicatoren van de Masterclass over integratie van financieel beleid en kwaliteitsbeleid in zorginstellingen. Het Julius Centrum organiseert deze masterclass die in september 2007 van start ging en 12 dagdelen ofwel modules omvat. Ondergetekende trad op als docent samen met Deloitte's senior adviseur Peter Smidt. Om het spanningsveld tussen doorstroomsnelheid en bezettingsgraad te managen zijn concepten uitgedacht zoals toyotisering en focus factory. Op 25 januari houdt het Julius Centrum op het UMC Utrecht een congres over Recente ontwikkelingen in zorgpaden en zorgstraten. Dan gaat ondergetekende in een theoretische beschouwing diepgaand in op het spanningsveld tussen bezettingsgraad en doorstroomsnelheid bij klinische paden en transmurale zorg. Immers de doorstroomsnelheid staat centraal in die zorgpaden en in ketenzorg terwijl de financiering van instellingen gunstiger wordt bij een hogere bezettingsgraad. Wil jij je verdiepen in die recente ontwikkelingen in het denken over doorstroomsnelheid en bezettingsgraad? Wil je naar dat congres? Surf naar www.integratedcare.nl en klik door op nascholing.
IN ENGELAND DOEN LEKEN ALS EERSTEN TRIAGE
Bij ons doen de receptionisten als eersten de triage. Wankelt iemand de spoedpost binnen al bloedend, half buitenbewust zijn, met en wit gezicht of met andere kenmerken van een levensbereiding, dan weten zij wat hun te doen staat. Zij roepen onmiddellijk de traigist erbij of brengen de patiënt meteen naar de crash room. Zij zijn hierop getraind. Wat zij doen is kijken met de wijsheid van een grootmoeder, with grandmother's eye. Aan het woord is Kevin Macway Jones, hoogleraar spoedeisende geneeskunde te Manchester en bedenker van het Manchester Triage Systeem (MTS). Spoedzorgonderzoekers van het Julius Centrum, dr. Henk van Stel, dr. Els Verschuur, drs. Lidia van Veenendaal en ondergetekende bezochten hem afgelopen dinsdag 11 december. Macway Jones hanteert dit systeem (versie 2) op zijn eigen spoedpost (zie bericht hieronder) met in totaal 145.000 patiënten in 2006. Bij elk van de vijftig onderscheiden ziektebeelden van het MTS is in zijn kliniek aangeduid welke professional de eerst aangewezene is om hulp te verlenen: de oogarts, de spoedarts, de nurse practitioner, de huisarts of de psychiater. Het MTS fungeert dus niet alleen om de urgentie te bepalen maar ook om een fit te maken tussen complexiteit van de klacht en het competentie niveau van de hulpverlener. Op vrijdag 8 februari treedt Kevin Macway Jones op tijdens een ochtend symposium over triage op het UMC Utrecht. Ik hoop dat van elke huisartsenpost, ambulancezorg meldkamer en SEH afdeling één persoon dan aanwezig is om rechtstreeks kennis te nemen van recente ontwikkelingen in de triage in Engeland en Nederland. Macway Jones is een gedreven, humoristische en concrete docent. Je mag hem niet missen. Wil je op 8 februari je kennis bijspijkeren? Surf naar www.integratedcare.nl en klik door op nascholing.
IN MANCHESTER BEVINDT ALLE SPOEDZORG ZICH OP ÉÉN LOCATIE
De agglomeratie Manchester telt 2,5 miljoen inwoners. Voor 1,5 miljoen daarvan functioneert het spoedplein van de Royal Informary Manchester, het academisch ziekenhuis van de stad. Het grote spoedzorgcomplex staat onder leiding van Kevin Macway Jones, hoogleraar spoedeisende zorg. Hij is tevens medisch directeur van de ambulancedienst, die werkt voor 7,5 miljoen inwoners, hoofd van het traumacentrum aldaar en hoogste GHOR functionaris. En toch had deze Kevin tijd om een aantal Juliusonderzoekers te ontvangen op 11 december(zie ook bericht hierboven). Macway Jones spreekt niet van een spoedplein maar van een emergency village. Zijn spoeddorp bestaat uit een aantal units: huisartsenzorg (ook overdag), oogheelkunde, acute psychiatrie, de SEH, de crashroom voor ernstige ongeval slachtoffers en een aparte unit voor kinderen. Alle units ontvangen hun patiënten via een gemeenschappelijke triage. 's Nachts zijn de meeste units gesloten en is alleen de SEH open, die dan wel weer is uitgebreid met bijvoorbeeld een huisarts. De nachten beginnen voor de meeste units om 22.00 uur. De units vormen NIET een financieel organisatorisch geheel. Zij blijven bijvoorbeeld onderdeel van de eerstelijn (huisartsenpost) of van de geestelijke gezondheidszorg (acute psychiatrische post). Op vrijdag 8 februari treedt Kevin Macway Jones op tijdens een ochtend symposium over triage op het UMC Utrecht. Ik hoop dat van elke huisartsenpost, ambulancezorg meldkamer en SEH afdeling één persoon dan aanwezig is om rechtstreeks kennis te nemen van recente ontwikkelingen in de triage en spoeddorpen/spoedpleinen in Engeland en Nederland. Macway Jones is een gedreven, humoristische en concrete docent. Je mag hem niet missen. Wil je op 8 februari je kennis bijspijkeren? Surf naar www.integratedcare.nl en klik door op nascholing.
OOSTENRIJK GAAT OVER OP DISEASE MANAGEMENT PROGRAMMA'S.....
Twee jaar geleden voerde Oostenrijk topdown disease management programma's voor diabetespatiënten. Daarna volgden programma's voor COPD- en CVA patiënten. De implementatie van die drie soorten programma's is in volle gang. Op 12 december vond in Wenen een workshop plaats van diverse overheidsinstanties om te besluiten over de disease management programma's die in 2008 en volgende jaren aan de beurt zijn. Daaraan namen ook experts deel uit Zwitserland en Duitsland en ondergetekende uit Nederland. De Weense hoogleraar Sociale Geneeskunde Anita Rieder had van veertien ziektebeelden beschreven hoe goed de zorg nu is (Ist Situation), hoe die volgens de litareatuur en ervaringen in Duits sprekende laden zou moeten zijn (Soll Situation), wat het volksgezondheidproblematiek is op lange termijn (Langfristigkeit) en wat de implementatiekansen zijn (Machbarkeit). De Oostenrijkse en internationale experts maakten op basis van deze vier invalshoeken een volgorde van invoering van disease management programma's. Het achtergrondsdocument van Rieder is zeer informatief, ook voor Nederlanders. Het ziin mooie korte beschrijvingen van de state of the art van geïntegreerde zorg per ziektebeeld. Wie het wil inzien, stuurt een email naar mijn secretaresse Marianne van der Linde op M.L.vanderLinde@uymcutrecht. De veertien beschreven ziektebeelden zijn: 1. adipositas 2. alcoholmisbruik 3.arthrose 4. hernia 5. borstkanker 6. dementie 7. depressie 8. coloncarcinoom 9. Hartfalen 10. hypertensie 11. Cataract 12. Longkanker 13. Osteoporose en 14. Prostaatcarcinoom.
..... MAAR OOSTENRIJK MIST EEN ZONMW
Tijdens de workshop in Wenen (zie ook bericht hierboven) viel op hoe gedreven de top van de Oostenrijkse gezondheidszorg disease management programma's (DMP's) nastreeft . In Nederland is het ondenkbaar zijn dat een werkgroep van VWS, DBC onderhoud, het College van Zorgverzekeraars, de Zorgautoriteit, CIZ en het Bouwcollege een gezamenlijk voorstel doet om Disease management programma's gezamenlijk beleidsmatig te faciliteren. Tot zover het goede nieuws voor Oostenrijk en het slechte nieuws voor Nederland. Maar waar kampt Oostenrijk mee? De invoering van DMP's wordt daar niet gedragen door professionals en regionale zorgaanbieders. Daar ontbreekt een ZonMw met geld om goede voorbeelden te evalueren. Van van sneller beter (Schneller Besser) programma's hebben ze helemaal nog nooit gehoord. In Oostenrijk bestaan evenmin patiëntenorganisaties en instellingen die prestatie indicatoren maken. Terugreizend in de Oostenrijkse regen en met een vertraagd vliegtuig had ik veel tijd om te filosoferen. Ik bleef zitten met de vraag waarom in Nederland de ontwikkeling van ketenzorg niet wat meer via regelgeving en gerichte financiële prikkels wordt ondersteund. Op het congres op 14 december over COPD (zie berichten hierboven) was dat de grote roep uit het veld.
VACATURE: JUNIOR ONDERZOEKER SPOEDZORG GEVRAAGD
Het maken van een statistisch overzicht van het spoedzorggebruik in een regio tijdens een meetweek heeft veel voeten in de aarde. 1 Contacten onderhouden met zorgaanbieders. 2 Controleren van toegezonden Excell bestanden. 3 Het samenvoegen van bestanden. 4 Het maken van statistische analyses. 5 Het schrijven van rapporten. Voor dit werk heeft het Juliuscentrum een vacature. Ben jij afgestudeerd als arts, verpleegkundige, zorgwetenschapper of in een vergelijkbare academische studie? Ben je nog niet gepromoveerd? Heb jij affiniteit met kwantitatief onderzoek?Surf dan naar www.werkenbijUMCUtrecht.nl , naar vacature 2007/0834 en solliciteer. Meer informatie bij dr. Henk van der Stel op H.vanStel@umcutrecht.nl
VACATURE: CONGRES ORGANISATOR GEVRAAGD
Vanwege de groei van het aantal congressen en masterclasses over zorginnovaties heeft het Juliuscentrum een vacature voor een congresorganisator. Hij/zij werkt naast de huidige coördinator nascholing, Margriet Hageman en heeft bij voorkeur ten minste twee jaar werkervaring in een vergelijkbare functie. Hij/zij heeft een MBO/HBO opleiding evenementen management of een vergelijkbare opleiding. Stuur een CV met kort briefje aan G.M.C.Hageman@umcutrecht.nl Over enkele dagen staat de advertentie op www.werkenbijUMCUtrecht.nl
VERANTWOORDING Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op. Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan en af door een mail te sturen naar PH.Nieuwsbrief@planet.nl Bij afmelding of wijziging graag vermelden welke versie (bv 243.1, 243.2, etc) je ontving.
De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan vanaf nr 65 op de internetsite www.integratedcare.nl
Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.intergratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.
Opsteller van deze nieuwsbrief is:
Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356