Ministerie van Algemene Zaken

NOS, Met het oog op morgen, Radio 1

Radio / TV-interview | 14-12-2007

Vice-minister-president Bos, na afloop van de wekelijkse ministerraad, over de internationale kredietcrisis en zijn wekelijkse gesprek met RTL-Z.

SLOTBOOM:
Het woordje kredietcrisis klinkt best wel angstaanjagend.

BOS:
Het was ook niet gering wat er gebeurde. Je merkte dat er in Amerika iets begon met mensen die hun hypotheek niet konden afbetalen. Vervolgens banken die in de problemen komen en dan andere banken die dan eigenlijk aan die banken geen geld meer willen geven. En dat rolt als een soort dominosteen verder. Het stak ook op een gegeven moment de oceaan over. Vlak na de zomer hebben we gemerkt dat het ook in Europa aankwam. Toen is opgetreden door alle banken. Dat is eigenlijk deze week nog een keer gebeurd toen het weer dreigde mis te gaan. Er is weer opgetreden door de centrale banken. Extra geld in de economie gepompt. Geld moet wel rollen wil zo'n economie ook aan de praat blijven. Daar hebben die banken voor gezorgd. Dat is iets wat misschien ook nog niet helemaal voorbij is. Dat heeft Wellink ook deze week gezegd. Ik denk dat hij daar gelijk in heeft.

SLOTBOOM:
Het gekke is dat niemand eigenlijk precies weet hoe groot die schulden bij de banken zijn, want die doen er heel geheimzinnig over.

BOS:
Ja, dat is ook een van de redenen waarom de crisis nog niet voorbij is. Een heleboel banken en financiële instellingen weten op dit moment niet helemaal wie nou de klappen gekregen heeft en hoe zwaar die klappen waren. Vinden het dan dus ook best moeilijk om geld aan elkaar uit te lenen. Dat hangt dus allemaal af van jaarverslagen, kwartaalverslagen, rekeningen, rapportages, verantwoordingen. Dat beeld wordt nu langzaamaan completer en daarmee verdwijnt dan hoop ik ook een boel wantrouwen uit het financiële systeem en gaat het weer als vanouds.

SLOTBOOM:
Denkt u dat consumenten en bedrijven op een gegeven moment last krijgen van banken die terughoudend worden, bijvoorbeeld als het gaat om het uitlenen van geld.

BOS:
Wij merken daar in ieder geval op dit moment nog niet zo geweldig veel van. We zien juist in Amerika bijvoorbeeld ook dat de centrale bank gereageerd heeft op deze crisis door de rente te verlagen. Dus in een heleboel opzichten is het juist makkelijker ook geworden om geld te lenen. Kijk, al die centrale banken en toezichthouders weten één ding: in een economie is het belangrijk dat het geld wel rolt. Dat het wordt uitgegeven en dat mensen bereid zijn om te lenen, te consumeren en te investeren. Dat lukt alleen maar als men vertrouwen heeft in elkaar en als men ook vertrouwen heeft in financiële instellingen. Dat vertrouwen staat nu op het spel. We hebben in augustus gezien dat de centrale banken ingrepen toen ze dachten dat het toch te gortig werd. Het is deze week weer gebeurd. Ja, dat is enerzijds zorgelijk omdat de situatie dus onverminderd labiel is. Tegelijkertijd is het goed nieuws, want het betekent gewoon ook dat mannen en vrouwen die we hebben benoemd om in dit soort situaties maatregelen te nemen dat ook doen en dat ze inderdaad ook de economie gewoon aan de praat houden.

SLOTBOOM:
Het vertrouwen van de consument is bij de economie ook heel erg belangrijk. Het gaat op dit moment niet zo goed met het consumentenvertrouwen als voorheen en er wordt ook gezegd dat het effect van wat er nu gebeurd ook zal zijn dat de economische groei wat minder wordt.

BOS:
We hebben kunnen zien dat vlak na de zomer, toen de beurzen instortten ten gevolge van die financiële crisis, het consumentenvertrouwen echt een klap heeft gekregen. Dat is daarna eigenlijk niet verder verslechterd. Er zijn zelfs her en der tekenen van dat het weer beter wordt. Niettemin, ook wij moeten er rekening mee houden dat ook de Nederlandse economie misschien toch net wat minder hard gaat groeien de komende jaren dan anders het geval zou zijn geweest. Het goede nieuws is alleen wel weer dat de Europese economie hier eigenlijk veel minder onder te lijden heeft dan de Amerikaanse economie. En ook als je binnen Europa kijkt dat Nederland er veel minder van te lijden heeft dan andere economieën. In tegendeel, wij groeien zelfs nog altijd harder dan het gemiddelde in Europa. Dat betekent gewoon dat we een gezond bedrijfsleven hebben, dat er geïnvesteerd wordt, dat er consumenten zijn die vertrouwen hebben en dat het overheidsbeleid goed is. En dat is belangrijk.

SLOTBOOM:
Ik vanavond rustig gaan slapen. Het is niet zo dat mijn huis ineens verdwenen is of minder waard is.

BOS:
Nee hoor. Er is geen enkele reden om somber te zijn. Wij letten op. Wij zullen maatregelen nemen als dat nodig is. Het groeit misschien allemaal net iets minder hard dan gepland, maar het blijft onverminderd goed gaan met de Nederlandse economie.

SLOTBOOM:
We hebben het gehad over financiële zaken. U gaat zelfs een eigen gesprek voeren met RTL-Z in het nieuwe jaar.

BOS:
Ja. Eens per week. Het is natuurlijk een televisiezender die specifiek gericht is op wat mensen in de financiële en zakelijke wereld interessant vinden. Nou, daar komen genoeg onderwerpen voor langs elke week weer. Soms in Den Haag. Soms in Europa. Soms over de grote plas.

SLOTBOOM:
Wat dacht u? Wat Balkenende kan, kan ik ook?

BOS:
Nee, ik ben gewoon minister van Financiën en de een schrijft een nieuwsbrief, de ander begint een Hyves-pagina en ik heb elke week een interview.

SLOTBOOM:
U doet ze alle drie volgens mij.

BOS:
Daar heeft u wel weer een punt.

SLOTBOOM:
Nu zullen andere ministers in het kabinet wel gedacht hebben: die Bos gaat daar misschien wel allerlei politieke verhalen vertellen. Bijvoorbeeld over Afghanistan. Kan zoiets ook ter sprake komen?

BOS:
Alles kan, maar het is niet bedoeling.

SLOTBOOM:
Nee, want?

BOS:
Want het is een gesprek met de minister van Financiën.

SLOTBOOM:
Dus dat gaat echt over financiële zaken?

BOS:
Dat hoort het te zijn. En als ik er niet ben, dan wordt ik ook niet vervangen door een andere PvdA'er, maar door mijn CDA-staatssecretaris van Financiën. Ook om even aan te geven dat het echt moet gaan om Financiën. Er zijn genoeg mensen die dat interessant vinden en daar gaat het gesprek over.

SLOTBOOM:
Het kan natuurlijk de angst zijn van misschien ook wel Kamerleden. Want oud-voorzitter van de Tweede Kamer Weisglas heeft ook een stuk geschreven in de Volkskrant dat dit eigenlijk helemaal niet kan, omdat de minister van Financiën over beleid gaat zitten vertellen. Dat behoort hij eigenlijk in de Kamer te doen.

BOS:
Ja, maar ik doe dat natuurlijk ook in de Kamer. En misschien gaat het ook heel vaak helemaal niet over beleid, maar gaat het over de interpretatie van dingen die in de wereld van financiën en economie aan de orde zijn. Kijk, als het gaat over een kredietcrisis, dan heeft dat nu heel weinig te maken met beleid of met dingen die je in een wet of een regel hier in het Nederlandse parlement kan vastleggen. Dan gaat het veel meer om geïnteresseerde vragen van journalisten van: goh, ik lees dit in de krant en hoe moet ik daar nou tegenaan kijken? Dat gesprek voer ik ook graag.

SLOTBOOM:
André Rouvoet moet maar naar SBS6 of zo. Misschien krijgt hij wat ruimte als ze die belspelletjes weghalen.

BOS:
Ik weet het niet, maar elke minister moet gewoon even zelf zijn podium kiezen waar hij zijn verhaal...

SLOTBOOM:
Heeft het ook te maken met de nieuwe manier van communiceren? U noemde al Hyves en u heeft zelf uw eigen Boslog.

BOS:
Bosblog.

SLOTBOOM:
Bosblog. Daar zegt u bijvoorbeeld ook dingen op als PvdA-leider en niet zo zeer als minister van Financiën, zoals Zalm dat deed via het ministerie van Financiën.

BOS:
Ik vind gewoon dat je als politicus moet proberen om op zoveel mogelijk manieren in contact te komen met je kiezers en met je achterban. Lang niet iedereen luistert naar Radio 1. Lang niet iedereen kijkt naar Nova. Dus je moet het ook op een andere manier doen. En ik merk gewoon dat als ik op Hyves iets zet of als ik met een blog - en dan niet via het ministerie van Financiën, maar via de PvdA-site - iets doe ik heel andere mensen bereik.

SLOTBOOM:
Het is rechtstreeks communiceren met de burger.

BOS:
Ja. Dat is belangrijk, want iedereen heeft z'n mond vol over het dichten van de kloof tussen politici en burgers. Dat is allemaal moeilijk genoeg, maar één van de manieren is misschien toch ook al dit soort dingen te proberen.

SLOTBOOM:
In ieder geval krijg je bij een eigen website geen vervelende vragen van journalisten.

BOS:
Nee, maar daarvoor kom ik altijd graag bij u langs. (letterlijke tekst, ongecorrigeerd, IW)