Gepubliceerd op 30 oktober 2007
Prijs voor proefschrift UvA-antropologe
Gepubliceerd op 30 oktober 2007
De Stichting Praemium Erasmianum heeft een Studieprijs 2007 aan
Alexandra Schüssler toegekend voor haar proefschrift Wahnsinn auf
Papier und Leinwand. Sublimation und Exploitation im Haus der Künstler
in Gugging. Schüssler promoveerde vorig jaar aan de Faculteit der
Maatschappij- en Gedragswetenschappen van de Universiteit van
Amsterdam (UvA).
De Stichting Praemium Erasmianum heeft uit 24 inzendingen vijf
winnende proefschriften gekozen. De prijzen worden uitgereikt op
vrijdag 14 december in Amsterdam. Het is de twintigste keer dat de
onderscheidingen worden uitgereikt. De stichting heeft de Studieprijs
ingesteld om jonge onderzoekers te bekronen die een buitengewone
dissertatie hebben voltooid op het terrein van de geesteswetenschappen
of de maatschappij- en gedragswetenschappen. De prijs bestaat uit een
bedrag van 3000 euro en een oorkonde.
Het onderzoek van Alexandra Schüssler over outsider art ofwel art brut
behelst een casestudy van het beroemde Haus der Künstler
(Kunstenaarshuis) in de psychiatrische inrichting van Gugging nabij
Wenen. In de zomer van 2006 werd het Kunstenaarshuis omgedoopt tot Art
Brut/Center en veranderde het officieel in een galerie op commerciële
basis met een museumshop. Bezoekers en kopers vertellen in het
proefschrift over de vermeende authentieke, `pure' wijze waarop kunst
uit Gugging tot stand komt. Schüssler bespreekt deze voorstellingen
vervolgens kritisch in het licht van de dagelijkse productiepraktijk.
De cultureel antropologe verbleef een jaar lang binnen de muren van
Gugging en mengde zich in het dagelijkse leven van de inrichting. Ze
beschrijft de fascinatie van bezoekers voor tekeningen en schilderijen
van `outsider'-kunstenaars, hun fantasieën en denkbeelden over het
ontstaansproces en het wezen van deze kunst. Tijdens haar verblijf nam
Schüssler met groeiende verbazing waar hoe deze werken worden gemaakt,
gepresenteerd en op de markt gebracht. Gangbare voorstellingen van
outsider art en art brut blijken mijlenver verwijderd van de realiteit
in Gugging, waar de oorspronkelijke, therapeutische doelstellingen
allang op een zijspoor zijn gezet. De huidige chefpsychiater en
manager van de kunstenaarskolonie heeft de prioriteiten van zijn
voorganger ingeruild voor een commerciële strategie, waarbinnen de
kunstenaars tot een winstgevende productie worden aangezet en hun
werken steeds meer naar de mainstream-kunstmarkt worden gesluisd.
Verwijzingen
Internetpagina Stichting Praemium Erasmianum
Bron: UvA Persvoorlichting
Universiteit van Amsterdam