Gemeente Bodegraven

Regionale Bodematlas voor Midden-Holland

Op 10 december is door de wethouders RO en Milieu van de gemeenten in de regio Midden-Holland de Regionale Bodematlas vastgesteld. De atlas is het resultaat van een pilotproject dat de Milieudienst Midden-Holland samen met de provincie Zuid-Holland heeft uitgevoerd. In de Regionale Bodematlas is voor de regio Midden-Holland de beschikbare informatie over bodemdaling, draagkracht, verzilting, aardkundige waarden, archeologie, ondergronds bouwen en koude-warmte-opslag gebundeld in één document. Met de atlas in de hand kunnen de ambtenaren die zich bezighouden met ruimtelijke plannen de ondergrond betrekken bij de planvorming en zo beslissingen nemen op basis van de juiste argumenten en informatie. Om dit te stimuleren hebben de wethouders aan het ISMH (Milieudienst) gevraagd om een implementatieplan uit te werken en bij de bodematlas te voegen. Bodem biedt ook kansen
De ondergrond wordt steeds belangrijker in de ruimtelijke ontwikkeling van ons land. Decennia lang is de ruimte ingericht alsof Nederland maakbaar is. Alsof je overal een woonwijk of weg kan aanleggen, zonder na te denken over de consequenties voor het beheer en onderhoud. Langzaam maar zeker groeit echter het besef dat we moeten leren leven met bijvoorbeeld wateroverlast als gevolg van klimaatverandering. Steeds meer dringt het besef door dat we weer rekening moeten houden met de natuurlijke omstandigheden, waaronder de bodemgesteldheid. Daarbij komt dat door de toenemende ruimtedruk in voornamelijk het westen van ons land functies vechten om de ruimte. De bodem biedt hier ook kansen: ondergronds bouwen en winning van bodemwarmte. Het Rijk heeft bovenstaande onderkend en heeft in de Nota Ruimte (2004) en de nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening (2008) gekozen voor de lagenbenadering. Volgens de lagenbenadering dient de ondergrond deel uit te maken van het ruimtelijke planvormingsproces om het gebruik van de bodem nu en in de toekomst te borgen.

Pilotproject
De provincie Zuid-Holland heeft een Bodemvisie opgesteld (2005), waarmee de kansen en bedreigingen van bodemgebruik inzichtelijk worden gemaakt. Om de provinciale bodemvisie te vertalen naar een regionaal schaalniveau heeft de provincie de Milieudienst Midden-Holland gevraagd een pilotproject uit te voeren. Resultaat van dit project is de Regionale Bodematlas. In de Regionale Bodematlas is voor de regio Midden-Holland de beschikbare informatie over bodemdaling, draagkracht, verzilting, aardkundige waarden, archeologie, ondergronds bouwen en koude-warmte-opslag gebundeld in één document. Met de atlas in de hand kunnen de ambtenaren die zich bezighouden met ruimtelijke plannen de ondergrond betrekken bij de planvorming en zo beslissingen nemen op basis van de juiste argumenten en informatie, bijvoorbeeld: Aanleggen van wegen op zandige oevers van inmiddels verdwenen rivieren.
Accentueren van oude oeverwallenen behouden van veenstroompjes om identiteit van het gebied te versterken;
Geen diepe waterpartijen graven in gebieden met sterke kwel, om te voorkomen dat een onaantrekkelijke bruine waterplas ontstaat. Natte natuur in gebieden met veel bodemdaling, woningbouw op stevige kleigrond;
Benutten van bodemwarmte voor de verwarming van gebouwen en kassen; Ondergronds bouwen om ruimte te besparen.

Primeur
Gemeentelijke overheden zijn de laatste 20 jaar voornamelijk gefocust geweest op chemische bodemkwaliteit. Midden-Holland is het eerste gebied in Zuid-Holland en één van de eerste in heel Nederland waar breder naar de bodem wordt gekeken dan alleen naar bodemverontreinigingen.