Nederlandse Vereniging van Journalisten
Regionale omroepen eigenwijs, snel en creatief
(13 december 2007)
Eigenwijs, snel en creatief. Dat moet volgens Paul van Gessel het
uitgangspunt zijn voor de journalist van de regionale omroep. En ja,
de werkdruk is toegenomen, en er moet anders - met camjo en
multimediaal - gewerkt worden, en daar moet je niet tegen vechten, dat
heeft geen zin, daar moet je het beste van maken. Door goed gebruik te
maken van de unique selling points van de regionale omroepen:
eigenwijsheid, snelheid en creativiteit.
Dinsdag 11 december waren de redactieraden bijeen bij RTV Rijnmond om
te praten over de zogeheten `hit and run' verslaggeving waar veel
journalisten van regionale omroepen mee te maken hebben. Sandra van
Steen, eindredacteur bij RTV Rijnmond, leidde de discussie tussen
redactieraadsleden en Dink Binnendijk (hoofdredacteur RTV
Noord-Holland) en Paul van Gessel (hoofdredacteur BNR en voorheen oa
werkzaam bij de NOS en een aantal regionale omroepen). Namens de NVJ
waren Marc Visch (secretaris), Sybren Terpstra en Ad Hagesteijn
(bestuur) aanwezig.
Kort verslag
Sandra van Steen vraagt bij de eerste rondgang naar de leidende
ambitie van de omroep en of die eventueel moet worden bijgesteld. De
meeste omroepen blijken het regionieuws nog steeds als belangrijkste
peiler te zien. Direct gevolgd door de sport. Eén omroep is net weer
teruggekeerd naar nieuws als hoofdmoot, waar dat daarvoor de
variaprogramma's waren. Maar nieuwsuitzendingen zijn peperduur. En
redacties hebben last van hoge werkdruk en tekort aan mankracht. Er is
weinig tijd voor diepgang en analyse. Een aantal omroepen heeft net
reorganisaties achter de rug, een paar zitten er middenin. Vaak zijn
bij die reorganisaties de internetafdelingen opgetuigd en is er
geïnvesteerd in multimediaal werken. Vanuit diverse omroepen wordt
gemeld dat een belangrijk deel van de `hit and run' praktijk lijkt te
komen vanuit de eindredactie. Van daaruit worden verslaggevers vaak
zonder overleg vooraf op pad gestuurd, meestal met een te krappe
deadline om nog gedegen onderzoek naar het onderwerp te doen.
Marc Visch stelt dat een deel van de problemen ook wordt veroorzaakt
doordat (directie en hoofdredactie van) omroepen steeds meer willen:
meer tv uitzendingen, meer internet, nog meer radio, en de bezetting
van de nieuwsredacties daarmee niet in de pas loopt.
Paul van Gessel adviseert om goed na te gaan wie je publiek is, om
niet arrogant te zijn, noch op de hurken te gaan. Keuzes moeten
gemaakt, zeker met de beschikbare (beperkte) middelen, maar kies de
goede onderwerpen. Dus die onderwerpen die ten goede komen aan je
kwaliteit. Wel moet de redactie animo vertonen en vanuit een gedegen
journalistieke grondhouding opereren. Ga bijvoorbeeld eens niet langs
bij de provincie (de zoveelste gedeputeerde), vaak kunnen zaken die op
gemeentelijk niveau spelen belangwekkender voor de luisteraar of
kijker zijn. Kijk niet iedere dag in de krant, ga zelf op zoek en kies
een onderwerp dat dichtbij ligt.
Dink Binnendijk vindt dat redacteuren meer in hun eigen tijd kunnen
doen, het `prikklokgedrag' strookt niet met een gedegen journalistiek
werkhouding. Er is best ruimte en tijd voor verdieping van een goed
onderwerp, en als er dan daardoor te weinig onderwerpen zijn voor een
uitzending moet dat maar, als die verdieping vervolgens leidt tot een
goede uitzending daarna. Kwaliteit is doorslaggevend, en die komt uit
goede nieuwsuitzendingen. Er moet ook geïnvesteerd worden in mensen,
zodat ze goed kunnen worden voor zowel radio als televisie. Tevens
signaleert hij dat de radio wellicht meer aandacht behoeft de komende
tijd, daar zitten veel luisteraars die de afgelopen tijd een tikje
verwaarloosd zijn: betrokken, trouw, ouder en goed verdienend.
Er wordt geconstateerd dat er naast overeenkomsten ook veel
verschillen zijn tussen de regionale omroepen. Taal is bijvoorbeeld
een uitstekend bindmiddel, het is dan ook geen wonder dat Omrop
Fryslân als enige laat weten geen klachten te hebben, sterker, ze zijn
in Friesland het leidende medium; bedrijven, overheden en instanties
stemmen het uitbrengen van hun persberichten af op de uitzendingen van
De Omrop en niet meer op de kranten. Ook hebben ze jongeren aan zich
weten te binden door samen te werken met YouTube en alle scholen in de
provincie hebben een pagina op de site waarop ze roosterwijzigingen
kunnen doorgeven.
Alle omroepen zijn het erover eens dat internet steeds belangrijker
gaat worden.
Veel redactieraden merken dat de kwaliteit van de opleidingen
devalueert, waardoor er behoefte is aan bijscholing (via bijvoorbeeld
masterclasses) van starters die net van de opleiding komen. De NVJ
gaat kijken of zij hierbij een rol kan spelen.
Tot slot wordt nog gesproken over het functioneren van de redactieraad
(RR). De ene RR is heel open naar de collega's over wat besproken is
met de hoofdredactie, zet meteen notulen op intranet etc, terwijl de
andere stelt liever inzage te krijgen van hoofdredactie in
vertrouwelijke zaken en dit niet direct met collega's te hoeven delen.
Marc Visch zegt dat officieel de RR zich zelf moet zien als
vertegenwoordiger van alle journalisten en dat dus alles wat de
hoofdredactie met RR bespreekt in feite met de hele redactie wordt
besproken. Dit is vastgelegd in het redactiestatuut. Hiermee wordt
duidelijk dat veel RR niet op de hoogte zijn van wat een RR precies
inhoudt. Een goed onderwerp voor een volgende bijeenkomst!
IW