13 december 2007
Antal van den Bosch benoemd tot hoogleraar Geheugen, taal en betekenis
Benoeming aan de Universiteit van Tilburg
Antal van den Bosch wordt met ingang van 1 januari 2008 hoogleraar 'Geheugen, taal en betekenis' aan de Universiteit van Tilburg. Hij verricht onderzoek naar de modellering van de relatie tussen taal en betekenis met behulp van de computer. Zo richt hij zich op de ontwikkeling van zelflerende taalsystemen die zonder voorgeprogrammeerde taalkundige kennis functioneren.
Het bijzondere van de leerstoel die Antal van den Bosch gaat bekleden, is dat deze niet alleen gericht is op de traditionele onderzoeksvragen van de computerlinguïstiek, maar ook op nieuwe. Gaat het bij de traditionele computerlinguïstiek om de modellering van de relatie tussen taal en betekenis voor zowel het begrijpen als het produceren van taal op grond van expliciete kennis, Van den Bosch richt zich ook op impliciete taalmodellen. Daarin wordt alleen de relatie tussen taaluitingen gemodelleerd en ligt het begrip er impliciet in besloten.
Zelflerende taalverwerkende systemen zonder expliciete taalkundige kennis (bijvoorbeeld over de grammatica) maken alleen gebruik van het computergeheugen om voorbeelden op te slaan. Met die voorbeelden gaan de systemen nieuwe talige situaties te lijf. Het onderzoek naar deze modellering levert behalve theoretische inzichten voor de taalkunde ook systemen op die bijvoorbeeld automatisch kunnen vertalen, of fouten uit teksten kunnen halen. Voor dit type onderzoek ontving Van den Bosch in 2005 een Vici-subsidie van NWO, en subsidie die bestemd is voor excellente onderzoekers.
Van den Bosch houdt zich daarnaast bezig met 'text mining': het automatisch ontginnen van informatie en kennis uit teksten. Met slimme zoekmethoden kunnen bijvoorbeeld historische archieven ontsloten worden, of kennis van organisaties. Het is de ambitie van Van den Bosch om zulke kennis ook zoveel mogelijk voor iedereen beschikbaar te maken.
Gezond verstand
Nog twee projecten van Van den Bosch zijn het verzamelen van 'gezond verstand' ten behoeve van dialoogsystemen voor mens en computer. Daarbij wordt kennis over de wereld als 'een kat heeft een staart' door vrijwilligers verzameld via een website. Die kennis is noodzakelijk om taal te kunnen begrijpen, al zijn ervaren taalgebruikers zich daar niet zo van bewust. Verder gebruikt Van den Bosch zelflerende systemen om spellingveranderingen in de taal te simuleren en zo onverwachte bijeffecten te signaleren.
Antal van den Bosch (1969, Made) studeerde Taal- en literatuurwetenschap aan de Universiteit van Tilburg, met als specialisatie taal en informatica. Hij promoveerde aan de Universiteit Maastricht op Learning to pronounce written words. A study in inductive language learning (cum laude). Hij werkte als onderzoeksassistent aan de Universiteit van Tilburg en de Vrije Universiteit in Brussel en als postdoc onderzoeker, Academieonderzoeker van de KNAW en universitair docent en hoofddocent aan de UvT. Sinds twee jaar is hij als gastprofessor verbonden aan de Universiteit van Antwerpen.
Universiteit van Tilburg