Houd de OV-taxi op koers
11-12-2007 * De commissie voor wegen, verkeer en vervoer vergaderde afgelopen maandag over de OV-taxi. De OV-taxi is een productformule waarbij inwoners van Noord-Holland, tegen een ten opzichte van een taxi gereduceerd tarief maar wel duurder dan met de strippenkaart, openbaar vervoer geboden wordt in gebieden waar de normale buslijnen zijn wegbezuinigd. Het vervoer voor de OV-taxi wordt verzorgd door Connexxion. Met de OV-taxi kunnen ook mensen meereizen, die een indicatie op grond van de Wet Voorzieningen Gehandicapten (tegenwoordig WMO geheten) van hun gemeente hebben gekregen.
Een provinciale werkgroep heeft een onderzoek gedaan naar de beleving van verschillende aspecten van de OV-taxi. Het ging dus niet om de feitelijke prestaties van de OV-taxi (zoals hoeveel procent van de ritten op tijd is) maar om de beleving. Afijn. Het feitelijke onderzoek is uitgevoerd door het bureau TNS Nipo. De mensen met een indicatie hebben een pasje en worden daarom in het onderzoek pashouders genoemd. De overige gebruikers van de OV-taxi hebben geen pasje. Het onderzoek is als volgt verricht. Uit de groep pashouders is een steekproef genomen. De overige gebruikers konden op eigen initiatief meedoen aan het onderzoek, via de telefoon of per internet.
Leuk en aardig allemaal, maar nu komt het. De pashouders geven gemiddeld het cijfer 7,0 voor hun beleving van de OV-taxi. De andere gebruikers zijn veel minder positief en geven een gemiddeld de cijfers 4,6 (internet) en 5,7 (telefoon). Wat doet de provincie vervolgens? De provincie zegt dat de twee laatste groepen vanwege hun lage beoordelingen niet representatief zijn en gaat in de analyse van de onderzoeksgegevens voornamelijk uit van de gegevens die door de pashouders zijn aangeleverd. Merkwaardig, want het is een feit van algemene bekendheid dat lang niet iedereen die daar objectief gezien een reden toe heeft, ook daadwerkelijk een klacht indient.
De meeste fracties in de commissievergadering vatten het rapport en de voordracht zo'n beetje samen. Kritische vragen werden nauwelijks gesteld. De SP daarentegen legde de vinger op de gevoelige plek, door de zogenaamde niet-representativiteit van degenen die op eigen initiatief via de telefoon en per internet aan het onderzoek hebben meegedaan te weerleggen. Ten eerste kunnen er redenen zijn te veronderstellen dat pashouders een hogere waardering aan de OV-taxi geven. Belangrijker nog is echter de constatering en aanbeveling die de provincie zelf doet. De provincie vindt het van groot belang dat de gebruikers goed geïnformeerd zijn over de voorwaarden en het functioneren van de OV-taxi. Hoe beter mensen geïnformeerd zijn hoe reëler hun oordeel, is de redenering van de provincie. Opvallend is nu dat juist de spontane deelnemers aan het onderzoek het best geïnformeerd zijn over de OV-taxi. Dit is een reden om hun oordeel wel mee te laten wegen in de analyse van de onderzoeksgegevens en de conclusies en aanbevelingen.
De SP was zeker de enige partij die het rapport goed gelezen had. GroenLinks bijvoorbeeld ontkende de goede geïnformeerdheid van de spontane deelnemers, terwijl dat nota bene gewoon in het rapport staat (op pagina 19). Ook voor de andere opmerkingen kreeg de SP geen steun van de andere fracties. Zo vinden zij het blijkbaar normaal dat gebruikers van de OV-taxi moeten betalen voor het telefoonnummer om een klacht in te dienen, terwijl de provincie een gratis nummer (0800-0200600) heeft voor automobilisten die iets telefonisch willen laten weten. En Connexxion-dochter SVN (0800-3212580) kan ook gratis gebeld worden. De SP wil dat gebruikers van de OV-taxi ook gratis telefonisch hun klacht kunnen indienen.
Tenslotte pleitte de SP ervoor in ieder geval te onderzoeken een deel van de malusregeling (de boete die Connexxion aan de provincie moet betalen als zij niet volgens het contract presteren) te gebruiken voor een geld-terug-bij-vertraging-regeling (GTBV) als de OV-taxi te laat is en/of te lang omrijdt. De Nederlandse Spoorwegen en openbaar vervoerbedrijf Veolia in Limburg kennen zo'n GTBV-regeling al. Om een wat onduidelijke inhoudelijke reden gaf VVD-gedeputeerde Mooij aan daar geen voorstander van te zijn. Volgens hem "moet de malus ten goede komen aan het hele openbaar vervoer". De SP vindt het echter niet onredelijk om mensen die veel te lang hebben moeten wachten op de OV-taxi of een veel te lange omrijdroute hebben afgelegd niet de volle mep voor de rit te laten betalen.
Voor de rest verliep de commissievergadering zoals gebruikelijk: de SP krijgt veel interrupties (veel meer dan de andere fracties) en vervolgens wordt erover gezeurd dat onze spreektijd op is. In de provinciepolitiek gaat het er helaas niet om of je iets zinnigs te zeggen of te vragen hebt, maar of je spreektijd nog niet om is. Gelukkig zitten we er niet om onze mede-commisieleden een plezier te doen, maar voor onze kiezers.