* dinsdag 11 december 11.15 uur
Robert Thijssen
Molecule-assisted atomic chain formation
Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen
Promotor: prof.dr. J.M. van Ruitenbeek
We hebben onderzoek gedaan naar de eigenschappen van de
allerdunste draden ter wereld, namelijk van maar één atoom dik.
Het bestaan van deze draden is enige jaren geleden o.a. in Leiden
ontdekt door op een gecontroleerde manier een macroscopische draad
van metaal uit elkaar te trekken. Aan het eind van het trekproces
wordt het contact tussen beide uiteinden van de draadeinden
gevormd door slechts één atoom. Bij sommige metalen, zoals goud,
leidt het verder trekken tot de vorming van een vrijhangende
ketting van enkele atomen. In de afgelopen jaren zijn de fysische
eigenschappen met behulp van experimenten en theoretische modellen
in kaart gebracht. Dit proefschrift bestudeert hoe deze atomaire
kettingen reageren met kleine moleculen zoals zuurstof en
waterstof. Het blijkt dat zuurstof opgenomen kan worden in de
ketting en dat het de lineaire bindingen tussen de atomen
versterkt waardoor langere kettingen kunnen worden gevormd. Nog
spectaculairder is dat zuurstof atomaire draadvorming induceert
bij metalen zoals zilver en koper, die dat in zuivere vorm niet
doen. Hierdoor kunnen dus nieuw soort één-dimensionale geleiders
worden gevormd, bestaande uit metaalatomen en -moleculen.
Verder beschrijft het proefschrift hoe zuurstofmoleculen ervoor
zorgen dat magnetische één-dimensionale atomaire kettingen van
nikkel en zuurstof kunnen worden gemaakt. Deze draden zijn
interessant omdat hun magnetische eigenschappen zich kunnen
manifesteren in elektrische geleidingsmetingen. Hier wordt ook
door veel andere onderzoeksgroepen in de wereld onderzoek aan
gedaan omdat er gedacht wordt aan toepassingen in de zin van
magnetische schakelingen door slechts een enkel molecuul. Dit
onderzoek toont aan dat men over dit soort conclusies erg
voorzichtig moet zijn en dat veel fundamenteel onderzoek nog
noodzakelijk is om de invloed van magnetisme op de geleiding te
begrijpen.
In verband met de verbouwing in het Academiegebouw vinden de promoties
plaats in de Lokhorstkerk (Pieterskerkstraat)
Universiteit Leiden