Radboud Universiteit Nijmegen
Praktijkondersteuner geeft huisartsenzorg extra impuls
Praktijkondersteuners in een huisartsenpraktijk leveren veilige zorg
en dragen bij aan de kwaliteitsverbetering van de zorg. Hun inzet
leidt echter niet tot een vermindering van de werkdruk bij huisartsen
of lagere kosten in de zorg. Dit concludeert Miranda Laurant op basis
van haar promotieonderzoek bij de afdeling Kwaliteit van Zorg,
onderdeel van het Nijmegen Centre for Evidence-Based Practice van de
Radboud Universiteit.
Het zijn opmerkelijke conclusies omdat juist kosten- en
werkdrukvermindering bij huisartsen in 1999 belangrijke redenen waren
om praktijkondersteuners aan te trekken op een huisartsenpraktijk.
Laurant heeft haar onderzoek uitgevoerd in huisartspraktijken in
Tilburg en omgeving. Ze heeft gekeken welke taken
praktijkondersteuners kunnen overnemen van de huisarts en welke extra
aanvullende zorg zij kunnen bieden. Uit haar onderzoek blijkt dat
praktijkondersteuners vooral ingezet worden in de zorg voor patiënten
met astma en chronische aandoeningen aan de luchtwegen (COPD). Ondanks
die inzet constateert Laurant geen afname in het aantal contacten per
patiënt voor de huisarts. Ook stelt ze vast dat de komst van de
praktijkondersteuner niet leidt tot een vermindering van de
subjectieve werkdruk (stress) van de huisarts.
Effect praktijkondersteuner op kwaliteit zorg
Positief is het effect van de praktijkondersteuner op de kwaliteit van
zorg. Deze neemt toe, omdat patiënten met astma en COPD meer zorg
ontvangen op basis van de landelijke huisartsenrichtlijnen. Het blijkt
dat patiënten van de praktijkondersteuner meer informatie over hun
aandoening krijgen of adviezen over voorgeschreven medicijnen. Op
basis van literatuurstudie concludeert Laurant vervolgens dat
praktijkondersteuners dezelfde en soms zelfs verbeterde
gezondheidsuitkomsten bereiken in vergelijking met huisartsen. Verder
blijkt dat praktijkondersteuners in de preventieve zorg, de zorg voor
kleine kwalen en spoedeisende zorg een belangrijke rol kunnen
vervullen.
Patiënten blijken tevreden te zijn over deze zorg. Zij waarderen de
praktijkondersteuner om de tijd, aandacht en begeleiding die ze aan
hen en hun familie besteden. Hebben ze echter een keuzemogelijkheid,
dan geven ze de voorkeur aan de zorg van de huisarts, vooral als het
om medische zorg gaat.
Maatschappelijke discussie
Het promotieonderzoek van Laurant draagt bij aan een actuele
maatschappelijke discussie over de overheveling van een deel van de
ziekenhuiszorg naar de huisartsen en de kostenbesparingen die hiermee
gemoeid zijn. In dit verband beveelt Laurant aan om vervolgstudies te
doen naar de herschikking van taken en naar optimale combinaties van
professionals en competenties in de eerstelijns gezondheidszorg. Dit
is van belang omdat de laatste jaren ook professionals als de nurse
practioner en de physician assistant hun intrede in de
huisartspraktijk hebben gedaan. In 2008 komt daar de
praktijkondersteuning GGZ nog bij.
Miranda Laurant is senior onderzoeker bij de afdeling Kwaliteit van
Zorg van het UMC St Radboud. Bij deze afdeling is ze projectleider
`Kwaliteit van de (eerstelijns) geestelijke gezondheidszorg'.
Miranda Laurant, Changes in skill mix. The impact of adding nurses to
the primary care team. Proefschrift RU. Promotores: prof.dr. R.P.T.M.
Grol, prof.dr B.Sibbald (University of Manchester, UK). Promotiedatum:
11 december 2007.