Eerste Kamer der Staten Generaal

Senaat juicht verruiming gemeentelijk belastinggebied toe

woensdag 5 december 2007

De Eerste Kamer zal dinsdag 11 december instemmen met het laten vallen van de maximering van het tarief van de Onroerendezaakbelasting (OZB). Tijdens het debat op 4 december met CDA-staatssecretaris Bijleveld van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bleek alleen de VVD-fractie grote bezwaren te hebben. Woordvoerder Schaap vroeg na afloop van het debat om stemming. In het debat uitten de meeste fracties in de senaat de wens om het gemeentelijk belastinggebied te verruimen om het overhevelen van meer overheidstaken naar het locale niveau te stimuleren.

Tegen loslaten maximering
Senator Schaap was tegen het loslaten van de maximering van de OZB-tarieven. Gemeenten krijgen nu de mogelijkheid om steeds meer OZB te heffen om het voorzieningenniveau in de gemeente te bekostigen. Tegen een goed voorzieningenniveau in gemeenten is de VVD niet gekant, wel tegen de mogelijkheid dat de kosten ervan eenzijdig bij de eigenaren van woningen en gebouwen wordt neergelegd via een hogere OZB. Dit is een gevolg van de beslissing onder het vorige kabinet om het gebruikersdeel van de OZB af te schaffen. Schaap: Liever hadden wij als VVD ook het eigenaarsdeel van de OZB afgeschaft, maar toen dit gehandhaafd bleef was voor de VVD essentieel dat de tarieven aan een maximum werden gebonden.

Harde eis
Staatssecretaris Bijleveld legde er in haar antwoord de nadruk op dat opheffing van de maximering een harde eis was van de gemeenten om met het Rijk tot een bestuursakkoord te komen. Zij zei dat gemeenten nu weer ten volle zelf verantwoordelijkheid zijn voor de OZB. Omdat het Rijk zelf verantwoordelijk blijft voor de collectieve lastendruk als geheel is er tevens een macronorm ingevoerd. Deze houdt voor 2008 in dat gemeenten hun OZB-tarieven gemiddeld met niet meer dan 3,75% mogen laten stijgen. Als deze norm wordt overschreden volgt een overleg met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en eventueel een ingreep van het Rijk door de algemene uitkering aan gemeenten uit het Gemeentefonds te verlagen.

Vertrouwen in gemeenten
In antwoord op senator Van Driel (PvdA) zei de staatssecretaris dat zij met hem hoopte dat deze macronorm nooit zou worden overschreden en dat ingrijpen in het Gemeentefonds achterwege zou kunnen blijven. Ik heb alle vertrouwen in de gemeenten, zei mevrouw Bijleveld. Zij gaf in antwoord op senator Engels aan dat het macronorm-overleg met de VNG er eventueel ook toe kan leiden dat de gemeenten een zekere zelfcorrectie toepassen door onderling hun tarieven zo aan te passen dat zij gezamenlijk onder de norm blijven. Volgend jaar wordt een verhoging van de OZB-tarieven van gemiddeld 3% verwacht. Engels sprak niet alleen namens zijn eigen fractie D66, maar ook namens de Partij voor de Dieren en de Onafhankelijke Senaatsfractie.

Afkeuren
Senator Kox (SP) wees op de vele handtekeningen die de Vereniging Eigen Huis heeft weten te verzamelen van huiseigenaren die het laten vallen van de maximering van de OZB-tarieven afkeuren. Kox zei dat 750.000 handtekeningen niet niks is, maar de staatssecretaris corrigeerde hem. Elk huiseigenaar heeft tien protestbrieven mogen sturen. Uiteindelijk gaat het om 75.000 huiseigenaren. Ook een indrukwekkend aantal, vond Kox en de staatssecretaris sprak hem niet tegen.

Toezicht provincies
Een suggestie van senator Van den Berg die sprak namens de SGP-fractie en de ChristenUnie, om provincies te laten toezien om de OZB-tarieven wees de staatssecretaris van de hand. De essentie van het wetsvoorstel is juist dat wij niet ingrijpen in de huishouding van individuele gemeenten. Wij respecteren hun autonomie.