Humanistisch Verbond reageert op de zaak Wilders versus Terpstra
PERSBERICHT, Amsterdam, 6 december 2007
De afgelopen week zette de discussie om de islam zich voort. Wilders
wil met een film laten zien hoe gewelddadig de koran is en Terpstra
riep christenen en humanisten op zich aaneen te sluiten in een
tegenbeweging. Natuurlijk voelen wij ons uitgenodigd hierop te
reageren.
De vraag of de koran een leidraad van geweld is kan en mag in een open
samenleving gewoon gesteld worden. Degene die deze vraag met ja
beantwoordt, moet zijn claim van bewijslast vergezeld laten gaan. Dat
vraagt een nauwgezette inhoudsanalyse maar dat is niet onmogelijk. Als
van films het pornografische of het gewelddadige gehalte vast te
stellen is en daar zelfs pictogrammen voor bestaan, kan dat ook voor
een boek als de koran. Of een film het beste medium is om de vermeende
leidraad van geweld aan de orde te stellen en te beantwoorden is de
vraag. We wachten Wilders filmische talenten af.
De reacties op de plannen van Wilders verwijzen allemaal naar het
potentiële gevaar van geweld aan islamitische zijde. Men vreest de
herhaling van de Deense cartoonrellen, de moord op Van Gogh en
islamitisch geweld die overeenkomt met dat in de Parijse `banlieus'.
Om maar te zwijgen van het laatste nieuws op dit vlak: het al dan niet
tentoonstellen van de foto's van de Iraanse kunstenares Sooreh Hera.
Men probeert de claims van Wilders dat de islam een gewelddadige
religie is uit het publieke debat te krijgen door te verwijzen naar de
sterke waarschijnlijkheid van islamitisch geweld die deze oproepen.
Wij wijzen geweldsargumenten af en keren zich tegen islamitische of
welke intimidatie dan ook. In een open samenleving kunnen ook de
Wildersen hun gang gaan en zouden kunstuitingen, foto's en films,
vrijelijk getoond moeten kunnen worden, zonder angst voor gewelddadige
repercussies van welke kant ook.
Terpstra beroept zich op `redelijkheid'. Wie fulmineert tegen de islam
is niet alleen islamofoob en racistisch maar behoort ook niet meer tot
de redelijke mensen. Het gaat niet meer om de dominantie van
rationaliteit, argumentaties en bewijslast maar steeds meer om het
ontzien van religies. Wie nu nog religiekritiek durft te beoefenen is
een verwilderd en onredelijk mens. Dit lijkt ons een verkeerde reactie
op ervaren onredelijkheid. Het is beter het debat inhoudelijk aan te
gaan.
Respect voor religies verwordt steeds meer tot een claim op
immuniteit. De woorden van koran, thora of bijbel dient men met
respect te bejegenen omdat zij heilig zijn. Hiermee staan de
woordvoerders van deze religies tegenover woordvoerders van
ondogmatische levensbeschouwingen als het humanisme. In een open
samenleving zijn er geen heiligen en ook geen heilige woorden. Elke
claim kan door iedereen aan een kritische inspectie onderworpen
worden.
Wie de open samenleving nastreeft, doet er goed aan de rationele
principes trouw te blijven. Wie het debat wil moet het ook werkelijk
aangaan. Dat geldt voor de beweging van Terpstra, maar ook voor de
heer Wilders. Hem kan immers worden verweten dat hij wel regelmatig
vergaande en generaliserende stellingen verkondigt, maar het debat
daarover vervolgens stelselmatig uit de weg gaat. Een uitnodiging van
een groep moslims tot een mediadebat over de koran wees hij hooghartig
van de hand. En ook nu stelt hij in een interview met de NRC het debat
alleen te willen voeren waar het volgens hem thuishoort: in het
parlement. En daar komt dat er vervolgens ook nauwelijks van. De
aangekondigde film zal ook niet alleen in de Tweede Kamer worden
vertoond. Het wordt tijd dat de heer Wilders zich niet langer beperkt
tot het toeteren van zijn boodschap vanaf zijn eigen minaret, maar het
maatschappelijk debat eindelijk aandurft. Politiek is niet voor bange
mensen.
Postbus 75490 - 1070 AL Amsterdam - Weteringschans 259 - tel: 020
521 90 00 - info@humanistischverbond.nl - Giro 58
Humanistisch Verbond