MKB-Nederland

3-12-2007
Aanbestedingen door overheid puinhoop. MKB-Nederland sleept 18 gemeenten voor rechter
(Nieuwsbericht, Persbericht)

Veel klachten over ministerie van defensie en Rotterdam

MKB-Nederland daagt dinsdag 4 december achttien gemeenten uit Utrecht en Gelderland in kort geding voor de rechter wegens overtreding van de Aanbestedingswet. Zij hebben een groot aantal kleine opdrachten samengevoegd tot één grote order waardoor mkb-bedrijven buitenspel werden gezet. Dit is in strijd met de wet.

De koepelorganisatie van branche- en ondernemersverenigingen (185.000 bedrijven) hoopt hiermee een rechterlijke uitspraak te verkrijgen waardoor de minister van economische zaken wordt genoodzaakt om de wet te handhaven middels een controlerend orgaan. Dat is er nog steeds niet, waardoor gemeenten en andere overheidsinstanties ongestraft hun gang kunnen gaan.

In de afgelopen zomer heeft MKB-Nederland een klachtenlijn geopend nadat minister Koenders (PvdA, Ontwikkelingssamenwerking) in opspraak was geraakt door een onderhandse aanbesteding. Inmiddels hebben zevenduizend mkb-bedrijven hun beklag gedaan over het aanbestingsgedrag van de overheid.

Uit de inventarisatie van het gespecialiseerde advocatenkantoor Van Till in Amsterdam blijkt dat de meeste klachten betrekking hebben op de gemeente Rotterdam en het ministerie van defensie. MKB-Nederland kiest ervoor om achttien kleinere gemeenten aan te pakken omdat daar de wet willens en wetens wordt overtreden. In andere gevallen is er ook vaak sprake van onwetendheid en onbekendheid met de eigen aanbestedingsregels.

Als gemeenten een serie kleinere opdrachten bundelt tot één grote aanbesteding, kunnen mkb-bedrijven (0-250 werknemers) niet meer meedingen. Een van de eisen is namelijk dat het bedrijf dat de order in de wacht sleept een omzet moet hebben van minimaal vier keer de omvang van de aanbesteding. Hierdoor sluit de overheid concurrentie uit, want de opdracht gaat op deze manier altijd naar een grote onderneming.

De overheid zet elk jaar tussen de 40 en 50 miljard euro aan opdrachten uit in het bedrijfsleven. Dat is ongeveer 10 procent van het bruto nationaal product (BNP). Van alle orders in het bedrijfsleven komt 1/8 deel van de overheid. Een openbare aanbesteding is verplicht bij opdrachten boven de 137.000 euro.

Door het westovertredend gedrag van gemeenten en andere overheidsinstellingen is het aantal opdrachten aan mkb-bedrijven sinds 1997 gehalveerd. Tussen de 50 en 70 procent van de aanbestedingen geschiedt niet volgens de regels. Anders gezegd, de overheid is voortdurend in overtreding zonder dat er sancties volgen.

De inventarisatie van de klachten laat verder zien dat:


* in 25 procent van alle gevallen onderhands is aanbesteed;
* in 24 procent van de gevallen de selectiecriteria (bijv. vier-keer-de-omzeteis) onredelijk zijn;

* in 20 procent van de gevallen inschrijvers/mededingers ongelijk zijn behandeld;

* in 11 procent van de gevallen opdrachten zijn gebundeld;
* in 14 procent van de gevallen de beslissingen van overheden niet deugden.

De gemeenten die MKB-Nederland voor de rechter daagt zijn: Amersfoort, Baarn, Blaricum, Bunschoten, Bussum, Eemnes, Hilversum, Huizen, Laren, Leudsen, Muiden, Naarden, Nijkerk, Soest, Wijdemeren, Zeist, Gewest Eemland.